Το τζίνι

Σκίτσο του Chris Madden ©

Κάποιο βράδυ, ξεπήδησε ξαφνικά απ’ το λυχνάρι μου ένα παντοδύναμο τζίνι και μου λέει ότι θα κάνει όποια θαύματα του ζητήσω. Όντας άτομο με οικολογική συνείδηση, του ζητώ βοήθεια για να λυθούν μερικά φλέγοντα προβλήματα που, παρά τις προσπάθειές μας να τα λύσουμε, ταλαιπωρούν εμάς και τον πλανήτη όλο και πιο πολύ.

Το θαύμα #1 είναι μια εκπληκτική εφεύρεση για να κινούμε τα αυτοκίνητά μας δωρεάν και χωρίς καυσαέρια ή
ηχορρύπανση. Το τζίνι υπάκουσε αμέσως.

Το θαύμα #2 είναι να μεταμορφώσει μαγικά όλα τα εργοστάσια της ΔΕΗ, ώστε από αύριο να χρησιμοποιούμε μόνο
ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το ρεύμα μας. Ζαπ, η μεταμόρφωση έγινε!

Το θαύμα #3 έχει να κάνει με τα σκουπίδια: Το τζίνι αντικαθιστά όλες τις χωματερές με ΧΥΤΑ και κάνει την ευρεία
ανακύκλωση πραγματικότητα!

Ζητώ και ένα τέταρτο θαύμα –αυτό αφορά τα κτίρια: Έτσι, το θαυματουργό τζίνι μετατρέπει όλα τα δομικά υλικά σε ‘οικολογικά’ (ό,τι και να σημαίνει αυτό), και όλα τα κτίριά μας γίνονται υγιεινά και αυτάρκη σε ενέργεια.

Πριν προλάβω να ζητήσω κι άλλα θαύματα –για το νερό, τα δάση, και τα λύματα- το τζίνι εξαφανίστηκε όσο ξαφνικά ήλθε. Δεν με πείραξε πολύ η εξαφάνιση, γιατί ήδη με τις 4 μαγικές αλλαγές λύθηκαν σημαντικά προβλήματα που ταλανίζουν εμάς και τον βιότοπό μας.

Ή έτσι νόμιζα:

Με μηδενικό κόστος κίνησης, τα αυτοκίνητα άρχισαν να πολλαπλασιάζονται πολύ πιο γρήγορα από πριν, τότε που στη χώρα μας διπλασιάζονταν κάθε 12 χρόνια. Για να ανακουφίσουμε τη κυκλοφοριακή συμφόρηση φτιάξαμε πολυώροφες λεωφόρους, αλλά κι αυτές γρήγορα ήσαν ανεπαρκείς. Για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στάθμευσης χτίσαμε γκαράζ κάτω από κάθε πλατεία και πάρκο, πάνω σε ταράτσες και λόφους, σε πλωτές εξέδρες και αγκυρωμένα αερόστατα, όμως κι αυτά γέμισαν. Και οι αυτοκινητόδρομοι από πόλη σε πόλη άρχισαν να καλύπτουν όλο και περισσότερο την εξοχή. Το θαύμα που έκανε το τζίνι έγινε μπούμερανγκ.

Χωρίς κόστος καυσίμων και χωρίς πρόστιμα για ρύπους, η ΔΕΗ μείωσε πολύ τη τιμή του ρεύματος, ανεβάζοντας έτσι την ετήσια αύξηση της ζήτησης πάνω από το 4% που ήταν πριν φανεί το τζίνι, τότε που κάθε 17 χρόνια ζητάγαμε διπλάσιες κιλοβατώρες. Έτσι η Ελλάδα άρχισε να καλύπτεται από όλο και περισσότερες ανεμογεννήτριες,
φωτοβολταϊκά πανέλα και υδροηλεκτρικές λίμνες, ανάμεσα στους αυτοκινητοδρόμους από το προηγούμενο θαύμα.

Παρόλο που το τζίνι εξαφάνισε τα τοξικά απόβλητα, τα ‘πράσινα’ πλέον σκουπίδια μας συνέχισαν να διογκώνονται κι αυτά κατά 4% κάθε χρόνο, να πιάνουν χώρο και να βρωμάνε. Έτσι οι ΧΥΤΑ και οι εγκαταστάσεις ανακύκλωσης έπρεπε να διπλασιάζονται κάθε 17 χρόνια, σε πείσμα των αντιδράσεων για τη χωροθέτησή τους, ακριβώς όπως και σήμερα.

Με το τέταρτο θαύμα, τα σπίτια μας στην πόλη έγιναν επιτέλους ‘πράσινα’. Το ίδιο και οι ‘δεύτερες κατοικίες’ μας (μια στο βουνό, άλλη στη θάλασσα, τρίτη για τα παιδιά), που άρχισαν να κατακλύζουν τις ‘εκτός σχεδίου’ εκτάσεις ανάμεσα στους ΧΥΤΑ του θαύματος #3, τις ανεμογεννήτριες κ.λπ. του #2 και τους αυτοκινητοδρόμους του #1.

Τότε ξύπνησα: θαύματα και μπούμερανγκ ήσαν ένα όνειρο –δεν έχω λυχνάρι και τζίνια δεν υπάρχουν.

Στον απόηχο του ονείρου, συλλογίστηκα ότι τα θαύματα που ζήτησα από το τζίνι ήσαν λανθασμένα. Αντί να ντύσει
στα ‘πράσινα’ τη  μυωπική απληστία μας, θα έπρεπε να του ζητήσω πρώτα απ’ όλα να τη μειώσει, διαλύοντας δύο δημοφιλή παραμύθια:

- ότι μπορούμε να επιδιώκουμε την αέναη ‘ανάπτυξη’, ταυτίζοντάς την με τη διόγκωση του καταναλωτικού υλισμού
μας, ‘πράσινου’ ή μη.

- ότι τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αρχίζουν να μας πνίγουν θα λυθούν στο μέλλον με 4, 10, 100 τεχνικά
θαύματα, χωρίς ανάγκη ριζικής αναθεώρησης των συλλογικών δομών και προτεραιοτήτων μας.

Το επόμενο βράδυ είδα στον ύπνο μου το ναυάγιο του Τιτανικού. Μου έκανε εντύπωση ότι οι σωσίβιες λέμβοι ήσαν
μόνο για τους επιβάτες της πρώτης θέσης.

Το πώς συνδέεται αυτό με το όνειρο για το τζίνι θα το δούμε άλλη φορά.


Ευτυχείτε,

Θάνος Ν. Στασινόπουλος
Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, AAGradDipl.