Συγκρότημα της πολυτεχνικής σχολής του πανεπιστημίου Κύπρου

Το Νοέμβριο του 2010, ολοκληρώθηκε ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για το νέο συγκρότημα της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου στην πανεπιστημιούπολη της Αθαλάσσας στη Λευκωσία. Το συγκρότημα προβλέπεται να έχει συνολική επιφάνεια περίπου 22.000 μ².

Το πρώτο βραβείο απενεμήθη σε κοινοπραξία αποτελούμενη από τρία γραφεία:

- το αρχιτεκτονικό γραφείο της Λευκωσίας Χρύσανθος Η. Χρυσάνθου και συνεργάτες αρχιτέκτονες και αρχιτέκτονες τοπίου, με υπεύθυνο τον Χρύσανθο Χρυσάνθου,
- το αρχιτεκτονικό γραφείο της Λευκωσίας Ηρακλής Παπαχρίστου αρχιτέκτονες, με υπεύθυνο τον Ηρακλή Παπαχρίστου,
- το αρχιτεκτονικό γραφείο της Θεσσαλονίκης Α. Μ. Κωτσιόπουλος και συνεργάτες αρχιτέκτονες με υπεύθυνο τον Αναστ. Μ. Κωτσιόπουλο και βασικά μέλη τις Έμυ Ζουμπουλίδου και Αλίνα Πάνου.

Το κτιριακό συγκρότημα της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου προβλέπεται να περιέχει τρεις ευδιάκριτες ακαδημαϊκές μονάδες (δηλαδή το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Κατασκευαστικής Τεχνολογίας και το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών), την κεντρική διοίκηση της Σχολής και κοινόχρηστες λειτουργίες.

Στην πρόταση του 1^ου βραβείου, το σύνολο των χώρων των Τμημάτων οργανώνεται σε ένα ενιαίο σύστημα πτερύγων με προσανατολισμό των κυρίων χώρων στο νότο και το βορρά και με 6 κύριες στάθμες στις οποίες εντάσσονται, από το χαμηλότερο προς το ψηλότερο, τα ερευνητικά εργαστήρια, η πλειονότητα των χώρων των μεταπτυχιακών φοιτητών, οι χώροι διδασκαλίας, και οι χώροι υποδοχής και διοίκησης των Τμημάτων. Οι χώροι των γραφείων των διδασκόντων τοποθετούνται πάνω από το ενιαίο επίπεδο της ημιυπαίθριας κίνησης των πεζών και παράγουν τρείς αναγνωρίσιμους όγκους, «σήματα κατατεθέντα» του κάθε Τμήματος.

Ουσιώδες συστατικό της πρότασης είναι η ζώνη του κεντρικού δημόσιου χώρου που στεγάζει τις κυριότερες δημόσιες χρήσεις, και τους χώρους της κεντρικής διοίκησης της Σχολής. Η γεωμετρία της κεντρικής ζώνης, με τις αναδιπλώσεις και τα κενά του παραγόμενου χώρου και με τη διείσδυση του πρασίνου, επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ των ορόφων και καθιστά το δημόσιο αυτό χώρο, μια πλατφόρμα ανθρωπίνων επαφών και ανταλλαγής πληροφορίας. Βασικό χαρακτηριστικό του κεντρικού δημόσιου χώρου είναι ότι περικλείεται από ένα στοιχείο που μοιάζει με ενιαία «επιδερμίδα» και αποτελείται από μεγάλες περσίδες πλάτους 2.0 μ. οι οποίες είναι μεν παράλληλες δεν έχουν όμως την ίδια κλίση. Το στοιχείο αυτό ελέγχει το μικροκλίμα της περιοχής με φυσικό τρόπο και - παράλληλα με τη βιοκλιματική του αξία και τη συμβολή του στην παραγωγή ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών διατάξεων - συνιστά από μόνο του μιαν ολοκληρωμένη χωρική εμπειρία για τον περιπατητή που διασχίζει την κεντρική ζώνη του συγκροτήματος.

Πρόθεση των μελετητών ήταν να αναδείξουν το διπλό χαρακτήρα του πανεπιστημίου: την αυστηρότητα στην οργάνωση και ταξινόμηση της γνώσης και την ελευθερία στην ανταλλαγή των ιδεών και στις ανθρώπινες σχέσεις. Ταυτόχρονα, ήθελαν να προβάλουν και τη σχέση ανάμεσα στα δύο, επιζητώντας τη διεύρυνση του αρχιτεκτονικού λεξιλογίου, ιδίως στα στοιχεία εκείνα, όπως τα συνδετήρια, που καλούνται από τη φύση τους να ασκήσουν  υβριδικό ρόλο.

Χρησιμοποιούνται υλικά όπως το εμφανές οπλισμένο σκυρόδεμα, το λευκό μάρμαρο, το γυαλί σε διάφορες εκδοχές, από υαλοπίνακες υψηλής θερμομονωτικής ικανότητας έως ημιδιαφανείς θερμομονωτικές λωρίδες,  το ξύλο, το αλουμίνιο, ο δομικός και ο ανοξείδωτος χάλυβας κ.α. Το σύνολο του συγκροτήματος ακολουθεί ένα ενιαίο κατασκευαστικό σύστημα (κάναβο) διαστάσεων περίπου 10 Χ 10 μ. εκτός από τις πτέρυγες των γραφείων που αποτελούν αυτοφερόμενες μεταλλικές κατασκευές.

Aλλα στοιχεία για το διαγωνισμό
Στον διαγωνισμό επελέγησαν να συμμετάσχουν 27 αρχιτεκτονικά γραφεία και κοινοπραξίες γραφείων, προερχόμενα από την Κύπρο, την Ελλάδα, τη Μ. Βρετανία, την Ολλανδία, την Ιταλία, την Ισπανία κ.α., μεταξύ των οποίων και γραφεία διεθνώς γνωστών αρχιτεκτόνων. Κατετέθησαν τελικώς προς κρίση 18 μελέτες και απονεμήθηκαν 3 βραβεία και 2 έπαινοι.

Πρώτο βραβείο

- Χρύσανθος Η. Χρυσάνθου και συνεργάτες αρχιτέκτονες (Κύπρος)
- Ηρακλής Παπαχρίστου αρχιτέκτονες (Κύπρος)
- Α. Μ. Κωτσιόπουλος και συνεργάτες αρχιτέκτονες (Ελλάς)

Δεύτερο βραβείο:

- Ignacio Garai Zabala IDOM (Ισπανία).

Τρίτο βραβείο:

- Αλέξανδρος Γαβριηλίδης (Κύπρος)
- Μελετητική, Α. Τομπάζης (Ελλάς).

Έπαινος:

- Betaplan - Ξενόπουλος / Χατζηνικολάου (Ελλάς, Κύπρος)

Έπαινος:

- Κωνσταντίνος Μαραθεύτης (Κύπρος).

 Όλες οι μελέτες που υπεβλήθησαν εξετέθησαν σε ειδική αίθουσα του Πανεπιστημίου Κύπρου ενώ η απονομή των βραβείων έγινε την Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010.