Η κατοικία του αρχιτέκτονα Dr. Yu Kongjian

Είχα την ξεχωριστή τιμή να είμαι καλεσμένη για δείπνο στην κατοικιά του πιο διάσημου κινέζου αρχιτέκτονα τοπίου Dr. Yu Kongjian τον Ιούνη του 2012, στα πλαίσια της συνεργασίας μας για τον Waller Creek Competition, Austin Texas. (Δείτε ΕΔΩ). Ο Dr. Yu δεν θα μπορούσε να μένει σε ένα απλό διαμέρισμα του Πεκίνου, αυτό είναι το μόνο βέβαιο, και λόγω της μεγάλης οικολογικής του ευαισθησίας και της γνώσης μεθόδων μείωσης του αποτυπώματος διοξειδίου του άνθρακα (carbon footprint) και του αποτυπώματος νερού (water footprint) στην μικρή κλίμακα του ατόμου/οικογένειας/νοικοκυριού. Η κατοικία του, λοιπόν, είναι από μόνη της ένα μεγάλο μάθημα για το πως η αρχιτεκτονική και η πραγματική οικολογική ευαισθησία μπορούν να μεταμορφώσουν ένα κατά τα άλλα τυπικό μεγαλοαστικό διαμέρισμα του Πεκίνου. Μέσα από τη σύνθεση στοιχείων αρχιτεκτονικής τοπίου, ο ίδιος δημιουργεί έναν living wall (ζωντανό τοίχο) και δίνει μέσω αυτού μία μοναδική ατμόσφαιρα σε ένα χώρο κατοίκησης και οικογενειακής καθημερινότητας.

 

The Living Wall

 

Κοιτώντας έξω από το παράθυρο (ή από τα μπαλκόνια) της κατοικίας του Dr. Yu βλεπουμε την αστική κοινότητα μέσα στην οποία εντάσσεται το κτήριο όπου βρίσκεται και το διαμέρισμα του. Όπως είναι σύνηθες στην Κίνα, οι κατοικίες εντάσσονται μέσα σε μεγαλύτερα αστικά συγκροτήματα τα οποία αποτελούν εξέλιξη του κομμουνιστικού megablock και σχετίζονται με αυτό όχι μόνο διαστασιολογικά, αλλά και σε επίπεδο κεντρικής ιδέας. Τα συγκροτήματα αυτά είναι gated communities, αλλά με καμία έννοια δεν είναι το ίδιο με τις αμερικάνικες gated communities· εδω, η έννοια της φύλαξης δεν είναι τόσο αυστηρή και σχετίζεται κυρίως με την οργάνωση και την ασφάλεια της κοινότητας.  Πολλά από αυτά τα αστικά συγκροτήματα κατοίκησης στο Πεκίνο μπορεί να έχουν υποδομές που μπορύςν να φιλόξενουν πάνω από 8000 κατοίκους, και να έχουν μέσα σχολεία: νηπιαγωγεία, δημοτικά, ακόμη και γυμνάσια. Μέσα σε αυτά τα συγκροτήματα, όλα τα κτήρια είναι πανομοιότυπα μεταξύ τους και μη σας ξεγελά η εικόνα, για την Κίνα οι πολυκατοικίες έχουν τέτοιο κόστος που μόνο μεγαλοαστικές ή εύπορες οικογένειες μπορούν να το καταβάλουν.

 

Τα κτήρια που βλέπετε, λοιπόν, στις ακόλουθες φωτογραφίες είναι τα απέναντι κτήρια από το μπαλκόνι του Dr. Yu, αλλά είναι πανομοιότυπα το κτήριο του δικού του διαμερίσματος.

Από το πίσω μπαλκόνι έχουμε θέα προς το βόρειο δυτικό Πεκίνο και βλέπουμε μία εκταση γης που δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα. Μη σας ξεγελά η φωτογραφία η περιοχή είναι πολύ πυκνοκατοικημένη!

 

Ο Dr. Yu αγόρασε τα δύο διαμερίσματα ρετιρέ αυτής της πολυκατοικίας για την οικογένεια του, τα οποία είναι μεζονέτες, και αναδιέταξε την κάτοψη τους έτσι ώστε να επικοινωνούν. Έπειτα, επανασχεδίασε την οροφή έτσι ώστε να συγκεντρώνεται όλο το βρόχινο νερό, να αποθηκεύεται, να ανακυκλώνεται για να μη μένει στάσιμο και μυρίζει, και ποτίζει όλα τα φυτά του σπιτιού, ενώ ταυτόχρονα συμβάλει στον καθαρισμό του αέρα.

 

(κάντε κλικ για μεγέθυνση)


(κάντε κλικ για μεγέθυνση)
Από το βιβλίο: Designed Ecologies: The Landscape Architecture of Kongjian Yu, by William Saunders, pg. 242 - 243.

 

Ο τοίχος αυτός, ο λεγόμενος living wall, είναι πραγματικά ζωντανός γιατί το νερό διακινείται μέσω αυτού και δίνει ζωή σε 17 είδη από βρύα και μικρά φυτά, τα οποία δεν έχουν φυτευθεί αλλά είναι αυτοφυή. Ολόκληρο το σπίτι λόγω του τοίχου αυτού, του νερού που κινείται και της διαπνοής των φυτών δεν χρειάζεται κλιματισμό, και έτσι μειώνει το κόστος για ηλεκτρικό πάρα πολύ σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα σπίτια του Πεκίνου.

 

 

Ο τοίχος αυτός βρίσκεται σε ιδανικό σημείο μέσα στο σπίτι, στο διώροφο χώρο του καθιστικού που επικοινωνεί με εσωτερικό μπαλκόνι με τον πάνω χώρο των υπνοδωματίων, και επίσης σε άμεση σχέση με την κουζίνα. Κατ΄αυτόν τον τρόπο η επιρροή του στην ανακύκλωση του αέρα σε ολόκληρη την κατοικία είναι η μέγιστη δυνατή.

 

 

Είναι εντυπωσιακό το πως τα 30 τετραγωνικά του μπαλκονιού στον πάνω όροφο της ήταν χώρος μη βιώσιμος για πολλούς μήνες του χρόνου μιας λόγω ανέμων, κρύου, υγρασίας ή υπερβολικής ζέστης. Έτσι ο Dr. Yu αποφάσισε να τα μετατρέψει σε κήπο παραγωγικό και αρωματικό. Συνολικά η εικόνα τους είναι η παρακάτω:

 

 

Η ομορφιά του κήπου και οι λεπτομέριες αυτού με τις ποικιλίες παραγωγικών και αρωματικών φυτών φαίνεται στις ακόλουθες φωτογραφίες. Είναι επίσης εντυπωσιακό που αναγιγνώσκει την παράδοση του κινέζικου κήπου, και τη φέρνει στην καθημερινότητα ενός νοικοκυριού σε πολυκατοικία, χρησιμοποιώντας πλάκες για να υπάρχει πρόσβαση στον κήπο πάνω από τη δεξαμενή αποθήκευσης του βρόχινου νερού.

 

 

Οι λεπτομέριες και η ομορφιά αυτής της κατοικίας είναι ξεχωριστή και για εμένα είναι πραγματικά υπέροχο να βλέπει κανείς τη οικολογική μετατροπή μπορεί να κάνει ένας αρχιτέκτονας τοπίου μέσα σε μία υπάρχουσα κατοικία που βρίσκεται σε οροφή πολυκατοικίας. Αυτό το έργο δείχνει ξεκάθαρα έναν τρόπο που ο σχεδιασμός μπορεί να φέρει αλλαγή στη μείωση του αποτυπώματος διοξειδίου του άνθρακα και του αποτυπώματος νερού, και η γνώση αυτή δίνει έμπνευση σε νέους αρχιτέκτονες για το πως να σχεδιάζουν πραγματικά «πράσινα σπίτια».

της Δήμητρας Θεωχάρη