Υμνος στην απλότητα και τη φύση

Η δουλειά που παρουσίασαν χθες στην κατάμεστη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής ήταν ένας ύμνος στην απλότητα και τη φύση. Εδειξαν πώς οι απαιτήσεις για ένα μεγάλο κτίριο, όπως ένα μουσείο, μπορούν να ικανοποιούνται στο έπακρον με διάσπαση και σωστή διάταξη των όγκων, με λιτές γραμμές και κυρίως με την εναρμόνισή τους στον περιβάλλοντα χώρο. Μονώροφα γυάλινα κτίρια με λεπτές γραμμές και άψογες φόρμες έδειχναν σαν να ήταν πάντα εκεί, ενώ εγκαινιάστηκαν πριν από δύο μήνες...

Αν οι ιδέες τους είναι απλές στη σύλληψή τους, η εφαρμογή τους έχει κάτι από το μυστήριο της Ανατολής. Αποδεικνύονται αλχημιστές των υλικών, αφού στα χέρια τους το γυαλί και το μπετόν αποκτούν άλλες διαστάσεις. Η προσήλωσή τους στη διαφάνεια τους οδήγησε να αξιοποιήσουν την επαλληλία φύλλων γυαλιού στο παιχνίδι του φωτός και της διαφάνειας. Αποκορύφωμα, το γυάλινο περίπτερο που κλήθηκαν να σχεδιάσουν δίπλα στο Μουσείο του Τολέδο, μιας πόλης με παράδοση στην υαλουργία στο Οχάιο των ΗΠΑ. Εδώ το γυαλί καλύπτει τις περισσότερες επιφάνειες της νέας κατασκευής, επιτρέποντας στους επισκέπτες να θαυμάζουν το τοπίο, αλλά και τους διερχόμενους να παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στο εσωτερικό του περιπτέρου. Το μικρό οικόπεδο που είχαν στη διάθεσή τους για να σχεδιάσουν μια κατοικία στα περίχωρα του Τόκιο τους οδήγησε να κατασκευάσουν τοίχους από χαλύβδινες λαμαρίνες ώστε να εξοικονομήσουν χώρο. Το ίδιο υλικό θα χρησιμοποιήσουν στο παράρτημα του Λούβρου που σχεδιάζουν στη Λανς της Γαλλία, αυτή τη φορά όμως για να εξασφαλίσουν μια ιδιότυπη διαφάνεια στο εσωτερικό τους και για να παίξουν με τις σκιές.

Ιδιαίτερα ευρηματικοί αποδεικνύονται στη συνύπαρξη με τη φύση. Στην περίπτωση του συγκροτήματος Μουριάμπα, στην παλιά συνοικία του Τόκιο, «έσπειραν» το οικόπεδο με μικρούς κύβους, δημιουργώντας αυτοτελείς κατοικίες με δικό τους κήπο, ώστε να εναρμονίζεται με το δομημένο περίγυρο. Στο συγκρότημα γυμναστηρίου και χώρων πολλαπλών κτιρίων στα περίχωρα της ιαπωνικής πρωτεύουσας προτίμησαν να «βυθίσουν» τη νέα κατασκευή ώστε να μην εξέχει από τους γύρω λόφους. Στο μουσείο του 21ου αιώνα στην ιστορική πόλη Καζαβάνα κατασκεύασαν γυάλινες οροφές και μονοπάτια που διατρέχουν το συγκρότημα ώστε να μη διασπάται, συνέχεια του δημόσιου χώρου που το περιβάλλει.

Δείγμα της φιλοσοφίας τους για την αρχιτεκτονική αποτελεί το κτίριο στο Τσόλφεραϊν, μια περιοχή αναθρακωρύχων στο Εσεν της Γερμανίας που έχει κηρυχθεί μνημείο της φύσης από την UNESCO. Είναι από μπετόν και το χαρακτηριστικό του είναι τα διάσπαρτα παράθυρα που δεν αντιστοιχούν απαραίτητα σε συγκεκριμένα πατώματα, αλλά «καδράρουν» το τοπίο. Δίνουν την εντύπωση πως προέκυψαν τυχαία, αλλά αποτελούν επιλογή που απλώς αντιστρατεύεται την ορθοδοξία της αρχιτεκτονικής.

Με πολλά διεθνή βραβεία και διακρίσεις, οι δύο αρχιτέκτονες αποτελούν τη συνέχεια των «πατριαρχών» της ιαπωνικής σχολής, του Ταντάο Αντο και του Τόγιο Ιτο. Μάλιστα στο γραφείο του τελευταίου ξεκίνησαν τη δική τους καριέρα.

ΧΑΡΑ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 13/10/2006