Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Δήλου

Φοιτητής: Γιώργος Τεκνάκης
Επιβλέπων καθηγητής: Richard Wright
Πανεπιστήμιο Lincoln, Ηνωμένο Βασίλειο
Ημερονημία παρουσίασης: Ιούνιος 2011

Κύριο μέλημα της μελέτης είναι η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Δήλου καθώς επίσης και των αρχαιολογικών ευρημάτων στα πλαίσια μιας διαδρομής μέσα στην αρχαία πόλη συνθέτοντας και προβάλοντας την ιστορία του τόπου με μια μοναδική μουσειολογική αφήγηση για τον επισκέπτη, με ένα μουσείο διάσπαρτο στον αρχαιολογικό χώρο.

Η Δήλος είναι ένα από τα πιο σημαντικά αρχαιολογικά και ιστορικά μέρη σε όλη τη Μεσόγειο. Σήμερα, είναι ένα βραχώδες, ακατοίκητο νησί το οποίο το επισκέπτονται πολλοί τουρίστες από όλο το κόσμο. Κατά τη διάρκεια μιας μακράς περιόδου το νησί βρισκόταν σε μια βίαιη διαδικασία. Τα πρώτα σπίτια χτίστηκαν το 3000 π.Χ, αργότερα προστέθηκαν και άλλα, καταστράφηκαν, και με το πέρας το αιώνων θάφτηκαν. Τα επόμενα χρόνια άλλα σπίτια και ναοί χτίστηκαν επάνω από τα παλιά ερείπια και τελικώς το 70 π.Χ. τα κτίσματα στο νησί καταστράφηκαν και καλύφθηκαν σταδιακά από χώμα τα επόμενα 2000 χρόνια.

Τον 19ο αιώνα ξεκινά για πρώτη φορά η ανασκαφή του νησιού από αρχαιολόγους και είναι τότε που καινούρια σπίτια για τις τότε ανάγκες χτίζονται επάνω από μη ανεσκαμμένες περιοχές. Σήμερα έχει έρθει στο φώς περίπου το μισό του εκτιμώμενου αρχαιολογικού χώρου, της αρχαίας πόλης, που αποτελεί το ένα έβδομο της συνολικής έκτασης του νησιού. Οι επισκέπτες φτάνουν στο λιμάνι και ακολουθούν την προτεινόμενη πορεία από τους αρχαιολόγους η οποία περνά από τα πιο σημαντικά σημεία της αρχαίας πόλης και του Ιερού.

Το σημερινό μουσείο κρίνεται ανεπαρκές για τις σημερινές ανάγκες, καθώς επίσης και για το πλήθος των ευρημάτων που ειναι διάσπαρτα σε διάφορα μουσεία. Επίσης το υπάρχων μουσείο και τα σπίτια των αρχαιολόγων βρίσκονται πάνω από μη ανεσκαμμένες περιοχές εντός της αρχαιολογικής ζώνης. Ακόμη πολλά αρχαία βρίσκονται πάνω από άλλα παλαιότερων εποχών δημιουργώντας έτσι ένα είδος ιστορικών διαστρωματώσεων.

Το προτεινόμενο μουσείο χρησιμοποιεί το κτιριολογικό πρόγραμμα του υπάρχοντος μουσείου και το διανέμει σε μία σειρά μικρότερων κτιρίων διάσπαρτων στον αρχαιολογικό χώρο. Το πλήθος των κτιρίων βρίσκεται πάνω από αποκαλυφθέντα αρχαία σε τοποθεσίες, οι οποίες σχετίζονται με το αρχικό μέρος εύρεσης των εκθεμάτων. Νέοι χώροι προτείνονται για ένα μουσείο αντάξιο των αναγκών της εποχής και στέγασης όλων τον ευρημάτων από το νησί της Δήλου. Η υπόγεια (ανασκαφή) και η υπέργεια (μουσείο) μαρτυρία συνθέτουν ένα νέο είδος ιστορικών διαστρωματώσεων και αποκαθιστούν την έννοια της συνέχειας μέσω μιας διαχρονικής ανταλλαγής. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα ενιαίας επίσκεψης και εμπειρίας τόσο στον αρχαιολογικό όσο και στον εκθεσιακό χώρο. Με την αφαίρεση του υπάρχοντος μουσείου και των σπιτιών των αρχαιολόγων γίνεται δυνατή η συνέχιση των ανασκαφών και στις περιοχές αυτές.

Σημαντικό τμήμα της μελέτης αποτελεί η αποτύπωση και μελέτη του τρίπτυχου χώρος-κίνηση-γεγονός ώστε να βρεθεί η κατάλληλη τοποθεσία για τα κτίρια. Στοιχεία όπως η σεισμικότητα του χώρου, οι καιρικές συνθήκες και η κατασκευή ενός τέτοιου έργου σε αρχαιολογικό χώρο λήφθηκαν σοβαρά υπ' όψιν κατά την εκπόνηση της μελέτης αυτής. Κύριο χαρακτηριστικό της μελέτης ήταν η <<απουσία μορφής>> και στόχος της η επιδίωξη αποφυγής κάθε είδους <<αναμέτρησης>> με τα μνημεία, κάθε αναζήτησης <<νοηματικών>>, <<συμβολικών>> ή <<αναγωγικών>> στοιχείων. Μια προσέγγιση διαφανή και μινιμαλιστική, ένα είδος κτιρίων που εμφανίζονται ως ένα απέριττο πρίσμα, υιοθετώντας παράλληλα την αρχή της οπτικής διαπερατότητας σε ένα χώρο με ιστορική και αισθητική φόρτιση.

Η πρόταση αποτελείται συνολικά από οκτώ κτήρια, εκ των οποίων έξι στέκονται στην κορυφή των αποκαλυφθέντων αρχαίων και δύο - το κύριο κτίριο και το κτίριο άφιξης - βρίσκονται εκτός της αρχαιολογικής περιοχής. Όλα τα προτεινόμενα κτίρια αντικατοπτρίζουν τον αρχαιολογικό χώρο. Τα κτίρια πάνω από αρχαία ερείπια προβάλλονται ως συνέχεια της περιμέτρου των αρχαίων κατόψεων, ενώ τα υπόλοιπα δύο (το κύριο κτίριο και το κτίριο άφιξης) γίνονται μέρος της διαδρομής. Η αρχιτεκτονική ποιότητα των νέων κτιρίων λειτουργεί ως καταλύτης για τον αρχαιολογικό χώρο, ως παύση και εισαγωγή στην ευρύτερη διαδρομή που ακολουθεί ο επισκέπτης.

Όταν οι επισκέπτες περνούν μέσα από αυτά, στέκονται πάνω από τα αρχαία ερείπια και τα κοιτούν διατηρώντας μια διαρκή αναφορά με τον αρχαιολογικό χώρο. Έτσι δίνεται η δυνατότητα να εντοπίσουν την αρχική θέση των ευρημάτων συνθέτοντας την ιστορία του νησιού καθώς διασχίζουν την αρχαία πόλη. Με τον τρόπο αυτό τους δίνεται η δυνατότητα να πληροφορηθούν τα μέγιστα για τον αρχαιολογικό χώρο καθώς επίσης και για την ιστορία όλων των αρχαιολογικών ευρημάτων.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.