ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ
Συμμετοχες 2015
Φοιτήτριες : Μουγκάση Νικολέτα, Παπαϊωάννου Μαρία
Επιβλέποντες καθηγητές : Νικολάου Δήμητρα, Βασιλάτος Παναγιώτης
Σύμβουλοι καθηγητές : Σωτηροπούλου Αλεξάνδρα, Μάνιος Εμμανουήλ
Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ
Ημερομηνία παρουσίασης : Ιούλιος 2015
Θέμα της διπλωματικής αυτής εργασίας είναι ο σχεδιασμός μιας ακαδημίας παραστατικών τεχνών, η οποία τοποθετείται στη λεωφόρο Συγγρού. Κεντρική ιδέα αποτελούν τρία τοιχεία(ένα καμπύλο και δύο γραμμικά) που τρυπούν αιωρούμενα κουτιά. Στο πλαίσιο της εργασίας αυτής, το έργο μελετάται συνθετικά, κατασκευαστικά αλλά και σε επίπεδο ακουστικής των χώρων.
Στόχος αυτής της διπλωματικής εργασίας είναι ο σχεδιασμός μιας ακαδημίας παραστατικών τεχνών. Ως παραστατικές τέχνες ορίζουμε τις τέχνες που εξελίσσονται στο χώρο και στο χρόνο, δηλαδή την υποκριτική, την μουσική και τον χορό. Αφορμή στάθηκε ο εντοπισμός της έλλειψης εκπαίδευσης των καλλιτεχνών αυτών στην Ελλάδα από το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο επιχειρεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα να ιδρύσει μια αντίστοιχη σχολή, κι έχει φτάσει σε επίπεδο σχεδίου νόμου το οποίο όμως δεν ψηφίστηκε ποτέ.
Επιλέγεται η τοποθέτηση της ακαδημίας στον άξονα της Λεωφόρο Συγγρού (στην πλευρά του δήμου Καλλιθέας, στο ύψος της οδού Σκρα), προκειμένου να ενισχυθεί ο πολιτιστικός χαρακτήρας που η ίδια φαίνεται να αναπτύσσει τα τελευταία χρόνια, αλλά και λόγω της ύπαρξης κτιρίων συγγενικού χαρακτήρα επάνω σε αυτή, όπως η νέα Εθνική Λυρική Σκηνή, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών κ.ά.
Κεντρική ιδέα της σύνθεσης αποτελεί η χωρική έκφραση δύο εννοιών, κοινών στις τρεις τέχνες: της ροής και του κανόνα. Ως ροή μεταφράζουμε τη κίνηση του σώματος επάνω στην σκηνή, τα ηχητικά κύματα μιας μουσικής μελωδίας, ενώ ως κανόνα την επανάληψη-πιστή μίμηση μιας χορευτικής ρουτίνας, μιας ατάκας ενός ηθοποιού ή ενός μουσικού μοτίβου με διαφορά φάσης. Η ροή εκφράζεται με μια καμπύλη ενώ ο κανόνας με επαναλαμβανόμενα γραμμικά στοιχεία τοποθετημένα σε απόσταση. Συνδυάζοντας, λοιπόν την καμπύλη με τα γραμμικά στοιχεία, επιχειρείται ο βέλτιστος τρόπος συσχέτισής τους με σκοπό την πρώτη συνθετική χάραξη. Οι έννοιες αυτές όταν παίρνουν τρίτη διάσταση αποκτούν τον ρόλο των βασικών τοιχείων (από οπλισμένο σκυρόδεμα) του κτιρίου. Τα τοιχεία έρχονται να τρυπήσουν 4 "αιωρούμενα" ξύλινα κουτιά (ανά δύο όμοια μεταξύ τους, δημιουργώντας δύο τυπολογίες), ενώ ταυτόχρονα δύο διαφανείς όγκοι τα ακουμπούν και παραλαμβάνουν την κάθετη κίνηση.
Στη πρώτη τυπολογία των ξύλινων κουτιών έχουμε τις αίθουσες διδασκαλίας με τους βοηθητικούς χώρους(αποδυτήρια, χώροι υγιεινής, αποθηκευτικοί χώροι). Τα δύο αυτά κουτιά τοποθετούνται κεντρικά στη σύνθεση καθώς αποτελούν τους κύριους χώρους του κτιρίου. Στη δεύτερη βρίσκονται οι λειτουργίες της διοίκησης και της βιβλιοθήκης. Η βιβλιοθήκη, ως πιο υπερτοπική χρήση (καθώς αναφέρεται και σε χρήστες πέραν την ίδιας της σχολής), τοποθετείται με την κύρια όψη της στραμμένη στη Συγγρού, κι αναδεικνύεται, έτσι, ως το τοπόσημο της ακαδημίας. Αντίστοιχα, ο όγκος της διοίκησης τοποθετείται στην εκατέρωθεν όψη, αυτή της οδού Δοίράνης, άξονας έντονης κυκλοφορίας για τον δήμο Καλλιθέας.
Το εστιατόριο και το θέατρο αποτελούν αυτόνομα στοιχεία στη σύνθεση τόσο ογκοπλαστικά, όσο και σε επίπεδο προσπέλασης. Το πρώτο αποτελεί έναν ισόγειο χαμηλό όγκο, ο οποίος ορίζει τη γωνία του οικοδομικού τετραγώνου, διασπά τον υπαίθριο χώρο σε δύο επίπεδα, διαφοροποιώντας τον ,έτσι, σε δημόσιο και ημιδημόσιο, κι επιτρέπει με το χαμηλό του ύψος την ανάδειξη της τρίτης πιο διασπασμένης όψης του κτιρίου ως μέσο διαλόγου με την κλίμακα της πόλης.
Το θέατρο (κυρίως χώρος- παρασκήνια- καμαρίνια- foyer) τοποθετείται υπόγεια στην πλευρά της Λεωφόρου Συγγρού με ανεξάρτητη είσοδο από τον υπαίθριο χώρο, αλλά πρόσβαση και μέσα από το κτίριο, καθώς χρησιμοποιείται και ως χώρος διδασκαλίας διατομεακών, κυρίως, μαθημάτων(musical). Στο ίδιο επίπεδο αλλά και στο αμέσως πιο κάτω τοποθετείται ο απαραίτητος χώρος στάθμευσης με πρόσβαση από την οδό Δοϊράνης πίσω από τον καμπύλο τοιχείο.
Επιχειρείται, μετέπειτα, η επίλυση των κατασκευαστικών λεπτομερειών των κουτιών, όπως της στήριξης των προβόλων δέκα μέτρων που παίζουν σημαντικό ρόλο στην αίσθηση "αιώρησης" τους. Τέλος, ακολουθεί μια έρευνα επίλυσης της ακουστικής των χώρων που χωρίζεται σε δύο επί μέρους ενότητες. Πρώτη και πιο απλή είναι αυτή των αιθουσών διδασκαλίας στις οποίες τοποθετείται η κατάλληλη επένδυση στους τοίχους και την οροφή, και δίνεται κλίση στην τζαμαρία της όψης. Δεύτερη είναι αυτή του θεάτρου όπου απαιτείται μεταβαλλόμενη ακουστική λόγω των πολλαπλών λειτουργιών που λαμβάνουν χώρα σε αυτό (διαλέξεις, παραστάσεις θεάτρου, συναυλίες ορχηστικής μουσικής, μαθήματα διδασκαλίας κλπ.). Αυτή επιτυγχάνεται με τον σχεδιασμό πρωτότυπων πανέλων επένδυσης των τοίχων με περιστρεφόμενες περσίδες, τα οποία κάθε φορά, ανάλογα με τη χρήση, επιτυγχάνουν ανάκλαση, διάχυση ή απορρόφηση του ήχου. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει η τοποθέτηση ανακλαστήρων στην οροφή που έχουν τη δυνατότητα αλλαγής κλίσης και ύψους, αλλά γενικότερα και με τον επί μέρους σχεδιασμό της κάτοψης του χώρου.
