(102.11) Συγκρότημα κατοικιών και τοπικού κέντρου γειτονιάς στην Ακαδημία Πλάτωνος

Φοιτήτριες : Γιομπρέ Αγγελική - Αγάπη, Σπηλιοπούλου Ζωή
Επιβλέπων καθηγητής: Στ. Γυφτόπουλος
Σύμβουλοι καθηγητές: Δ. Καρύδης, Β. Τσούρας
Ε.Μ.Π.
Ημερομηνία παρουσίασης : Φεβρουάριος 2011



Στόχος της διπλωματικής αυτής ήταν να οργανωθεί η καθημερινή διαβίωση των στάσεων και των κινήσεων γύρω από χώρους υπαίθριους ή κλειστούς κοινόχρηστους που τονώνουν τη συλλογικότητα των κατοίκων του συγκροτήματος. Ταυτόχρονα να επιτυγχάνεται η ιδιωτικότητα στο επίπεδο της κατοικίας. Τις ίδιες αξίες που έχουν οι κατοικίες στους ορόφους, επιδιώκεται να έχουν και αυτές στο ισόγειο, δηλαδή την ιδιωτικότητα παρά την ύπαρξη ενός κοινού υπαίθριου ή ενός δημόσιου δρόμου κοντά τους.

Πριν το σχεδιασμό μελετήσαμε την κατοικία και την κατοίκηση, τι σημαίνει δηλαδή «κατοικώ σε ένα σπίτι» αλλά και το τι σημαίνει κατοικώ σε ένα συγκρότημα.  Ο δημόσιος χώρος και ο ιδιωτικός είναι εξίσου σημαντικοί. Ο δημόσιος χώρος λειτουργεί σαν πόλος έλξης και πεδίο δημόσιων δράσεων. Η αναζήτηση επικεντρώθηκε στο τι ενώνει τους δύο αυτούς χώρους, και συνδυάζει στοιχεία τους. Αυτός ο χώρος ήταν ο υπαίθριος ως μια ενδιάμεση ζώνη μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου.  Τα όρια αυτών δεν είναι ξεκάθαρα και η κατοικία θυσιάζει ένα τμήμα της ιδιωτικότητάς της για να συμπεριλάβει δημόσιες λειτουργίες. Κέντρο της θεωρείται ο πόλος στον οποίο κατευθύνεται κάποιος που εισέρχεται. Η είσοδος και το κέντρο ορίζουν ένα πέρασμα το οποίο εμπεριέχει αξίες του μέσα και του έξω. Αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο είναι η λειτουργικά καλή συσχέτιση των διάφορων χώρων, ο καλός προσανατολισμός, η κίνηση του αέρα και η υπαίθρια ή ημιυπαίθρια εκτόνωση.

Η περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος είναι μια γειτονιά κοντά στο κέντρο της Αθήνας που συνδυάζει διαφορετικά μεταξύ τους στοιχεία, τον αρχαιολογικό χώρο, το βιομηχανικό πάρκο, την κατοικία και την έντονη οικιστική ανάπτυξη. Μέσα στα πλαίσια του σχεδίου ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων εντάσσεται και η σύνδεση της περιοχής με τον Κεραμεικό, ακολουθώντας την πορεία του Δημόσιου Σήματος, διαμέσου, δηλαδή, των οδών Σαλαμίνος και Μοναστηρίου.

Ξεκινώντας το σχεδιασμό, βασικές αξίες ήταν η συνέχιση του αστικού ιστού, αλλά και η δημιουργία υπαίθριων χώρων διασπασμένων και εσωτερικών, με αρκετούς πόλους έλξης σε διάφορα σημεία τους. Έτσι, οι δύο βασικοί δρόμοι ορίζονται με μέτωπα, ενώ στο εσωτερικό επιδιώκεται μεγαλύτερη διάχυση. Η βασική ροή παραλαμβάνει τις δημόσιες χρήσεις. Δηλαδή ένα νηπιαγωγείο που βρίσκεται πάνω στη ζώνη με τους εκπαιδευτικούς χώρους, την πλατεία, και ένα δημόσιο κτίριο, σε σημείο με φυγές προς το βιοτεχνικό πάρκο. Το δημόσιο αυτό κτίριο αφορά την επιτροπή κατοίκων Ακαδημίας Πλάτωνος και τη βιομηχανική ιστορία της περιοχής και της πόλης.

Ένα σημαντικό στοιχείο της σύνθεσης είναι η σχισμή. Προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα να σχεδιαστούν χώροι με συνθήκες διαβίωσης καλές, οι βασικοί όγκοι έσπασαν σε δύο, που συνδιαλέγονται διαμέσω ενός υπαίθριου χώρου, μιας σχισμής, η οποία διευκολύνει την κίνηση του αέρα και το σωστό ηλιασμό όλων των διαμερισμάτων, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί συνθήκες για τοποθέτηση κατοικίας στο ισόγειο στο μέτωπο του δρόμου. Δεν επιδιώκουμε να χαρακτηρίζεται ο χώρος αυτός ως καθαρά ιδιωτικός, αλλά να διαχέεται μέσα σε αυτόν και ο κοινός χώρος, ώστε να συν-λειτουργεί με τους κοινόχρηστους προκειμένου όλοι οι κάτοικοι να νιώθουν ότι ανήκουν στο σύνολο του συγκροτήματος. Άλλωστε οι ζώνες κατακόρυφων κινήσεων που τοποθετούνται εγκάρσια στη σχισμή δεν έχουν σαφή κλειστά όρια και η ιδιωτικότητα του καθενός ορίζεται στα πλαίσια της κατοικίας του. Στο δώμα τα δύο σκέλη κάθε τμήματος ενώνονται με κεκλιμένα στέγαστρα που φέρουν περσίδες. Με αυτόν τον τρόπο τονίζεται η λειτουργία των επιμέρους τμημάτων ως ένα κτίριο, αλλά εξυπηρετούνται οι ανάγκες σκίασης της κάθε κατοικίας.

Ο δημόσιος και ο ιδιωτικός χώρος είναι εξίσου σημαντικοί. Αλληλεπιδρούν και ενώνονται μέσω μιας ενδιάμεσης ζώνης που επιτρέπει να διαχέεται ο ένας μέσα στον άλλο. Τα χαρακτηριστικά της περιοχής, οι αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού και ο κάνναβος συνέβαλαν στη σύνθεση του συγκροτήματος χωρίς να χάνεται η αντίληψη της ανθρώπινης κλίμακας.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.