(138) ''Πολυκατοικία στην Πειραϊκή''

Σπουδάστρια : Ελένη Κατρίνη
Υπεύθυνος καθηγητής : Γ. Χαϊδόπουλος
Σύμβουλος καθηγητής : Ε. Ευαγγελινός
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Αρχιτεκτόνων
Ημερημηνία παρουσίασης : Ιούλιος 2009

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το ερώτημα ήταν, τι θα μπορούσε να κάνει κανείς για να βελτιώσει την "ενεργειακή" λειτουργία της τυπικής πολυκατοικίας, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την ποιότητα ζωής των κατοίκων της. Η εργασία αυτή κινήθηκε σε τρια επίπεδα, Α. βιωσιμότητα, Β. οικολογία και Γ. κατασκευή.

Στόχος αυτής της εργασίας αποτελεί η δημιουργία και ένταξη μιας οικολογικής πολυκατοικίας στο αστικό περιβάλλον. Το ερώτημα ήταν, τι θα μπορούσε να κάνει κανείς για να βελτιώσει την "ενεργειακή" λειτουργία της τυπικής πολυκατοικίας, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την ποιότητα ζωής των κατοίκων της. Έναυσμα για την εργασία, ήταν η ιδέα κτιρίων που δεν επιβαρύνουν τόσο το περιβάλλον, και που στο ήδη επιβαρυμένο αστικό τοπίο κάνουν τη ζωή των κατοίκων τους καλύτερη. Είναι γεγονός ότι η συνεχής οικοδομική δραστηριότητα οδηγεί πλέον την πόλη σε μια μη βιώσιμη κατάσταση. Θεωρώ λοιπόν σημαντικό να βρεθούν κάποια μέσα και τρόποι ώστε η ανοικοδόμηση τελικά να μπορέσει να προσφέρει κάτι στο αστικό τοπίο και να αναβαθμίσει το μικροκλίμα του. Η επιλογή της χρήσης της κατοικίας ήταν σκόπιμη. Αρχικά γιατί ήθελα να είναι το πιο διαδεδομένο κτίριο, η πιο διαδεδομένη χρήση στον αστικό ιστό, και εκεί πάνω να δω τι παραπάνω θα μπορούσα να κάνω μέσω κάποιων οικολογικών παραμέτρων.

 
Συνεπώς, η εργασία αυτή κινήθηκε σε τρία επίπεδα, Α. βιωσιμότητα, Β. οικολογία και Γ. κατασκευή. Κάθε ένας όμως από αυτούς εμπεριέχουν μια σειρά επιμέρους υποπαραγόντων. Για παράδειγμα, μιλώντας για οικολογία, θα πρέπει να λαμβάνω υπ 'όψιν ταυτόχρονα την ενεργειακή λειτουργία κτιρίου, δηλαδή το βιοκλιματικό σχεδιασμό, αλλά και την οικολογία υλικών, τις τιμές ενσωματωμένης ενέργειάς τους, τη δυνατότητα επανάχρησης τμημάτων του κτιρίου, καθώς και την ανακυκλωσιμότητα των υλικών. Επίσης μιλώντας για βιωσιμότητα και κατοίκηση, το σημαντικότερο ρόλο παίζει η ποιότητα χώρων που δημιουργείς, αλλά επειδή είναι πολυκατοικία θα πρέπει ταυτόχρονα να σε απασχολεί η δημιουργία ποιοτικών χώρων με ταυτόχρονη όμως ελαχιστοποίηση άχρηστων τετραγωνικών. Σε δεύτερο επίπεδο, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι και η κατασκευή συμπεριλαμβάνει κάποια επιμέρους χαρακτηριστικά, όπως η οικονομία, η ευκολία κατασκευής, καθώς και αποδόμησης του κτιρίου. Με την εργασία μου, στόχο είχα να μπορέσω να ισορροπήσω κάπου ανάμεσα σε όλες αυτές τις παραμέτρους και να βρω τη βέλτιστη λύση,
Το οικόπεδο βρίσκεται στον Πειραιά, στην περιοχή της Πειραϊκής. Το οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο εντάσσεται, περιβάλλεται από τις οδούς, Θεμιστοκλέους, Σπυροπούλου, Νιρβάνα και Μπόνη. Το οικόπεδο έχει δύο όψεις που βλέπουν στις οδούς Σπυροπούλου και Μπόνη και έχουν προσανατολισμό νότιο και βορεινό αντίστοιχα. Το οικόπεδο είναι 445 τ.μ. και έχει συντελεστή δόμησης 3. Οι χρήσεις γύρω από το οικόπεδο είναι κυρίως κατοικία, με κάποια εμπορική χρήση στα ισόγεια.

Για να μπορέσω να αναλύσω καλύτερα το οικόπεδο όσον αφορά τη σκιά και το φώς που θα μου δώσουν ανάλογα τα κενά και τα πλήρη του κτιρίου μου έπρεπε να μελετήσω τη σκιά που ρίχνουν στο οικόπεδο τα γύρω κτίρια κατά τη διάρκεια της μέρας, τόσο κατά το θερινό αλλά και κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο. Ξεκινώντας, λοιπόν, αυτή την ανάλυση είδα τι σκιές που ρίχνουν τα γύρω κτίρια στο δισδιάστατο επίπεδο του οικοπέδου μου. Όμως αυτό δεν ήταν αρκετό, μιας και το θέμα μου είναι η πολυκατοικία, η οποία εκτείνεται σε παραπάνω του ενός επίπεδα, άρα θα έπρεπε και η ανάλυση να επεκταθεί στον νοητό όγκο που εκτείνεται πάνω από το οικόπεδο. Κατακερματίζοντας συνεπώς το τρισδιάστατο χωρικό κενό του οικοπέδου μου ανέλυσα τον όγκο της σκιάς που υπήρχε σε κάθε ένα από τα κομμάτια του καννάβου μου σε x y z, προσπαθώντας να βρω τις "χείριστες" και τις "βέλτιστες" θέσεις αντίστοιχα. Ο θεωρητικός κάνναβος μου ήταν 5x5x3 m. Ανέλυσα λοιπόν τα ποσοστά φωτός σε κάθε κομμάτι του καννάβου μου, από το επίπεδο ±0.00 έως έναν θεωρητικό 7ο όροφο. Έχοντας πλέον σαν τις θέσεις αυτές πέρασα σε ένα παιχνίδι όγκων, πλήρων και κενών. Όμως προφανώς αυτό ήταν απλά ένα εργαλείο που θα με βοηθούσε "ασυνείδητα" αργότερα.

 
Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, συνειδητοποίησα ότι για να φωτίζονται επαρκώς όλα τα διαμερίσματα θα έπρεπε να εισάγω στη μέση του οικοπέδου ένα αίθριο πλάτους 10 μέτρων. Με αυτόν τον τρόπο το βόρειο κομμάτι κατάφερε να φωτίζεται επαρκώς. Η κατακόρυφη κίνηση της πολυκατοικίας βρίσκεται στο κέντρο, δίπλα στο αίθριο. Τόσο η κατακόρυφη κίνηση όσο και η οριζόντια γίνεται μέσα από υπαίθριους στεγασμένους χώρους, έτσι ώστε να μπορεί το φως να περνάει εύκολα, καθώς και να έχεις την ευχάριστη οπτική του αίθριου κινούμενος μέσα στο κτίριο. Στο ισόγειο τοποθετούνται εμπορικές χρήσεις λόγω της άμεσης σχέσης με το δρόμο. Τα διαμερίσματα απευθύνονται σε διάφορους τύπους χρηστών, από οικογένειες με παιδιά, μέχρι φοιτητές και ζευγάρια. Γι' αυτό το λόγο υπάρχουν εφτά διαφορετικές τυπολογίες.  

Τέλος, όσον αφορά την επιλογή των υλικών, αυτή ήταν δύσκολη. Η κατασκευή είναι μεταλλική, έτσι ώστε να υπάρχει ευκολία στην κατασκευή και αποσυναρμολόγηση του κτιρίου. Επιπλέον, κομμάτια του κτιρίου επαναχρησιμοποιούνται ή ανακυκλώνονται τα μεταλλικά κομμάτια. Η πλήρωση έγινε με διπλή τσιμεντοσανίδα εξωτερικά, διπλή γυψοσανίδα εσωτερικά και 10 εκατοστά θερμομόνωσης από Ηρακλείτη ανάμεσα. Η οροφή φυτεύεται και με αυτόν τον τρόπο μονώνεται καλύτερα. Επιπλέον, η φύτευση του αίθριου σε συνδυασμό με τη φύτευση της ταράτσας βελτιώνουν το μικροκλίμα γύρω από το κτίριο.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.