ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΔΡΟΜΟΙ
Λίγα λόγια για τη στήλη
Ο τίτλος «Διδακτικοί Δρόμοι» αναφέρεται σε τρόπους και διαδικασίες διδασκαλίας της αρχιτεκτονικής, διαρκείς και ανοιχτούς, όχι πεπερασμένους και κλειστούς. Καθώς αυτή είναι η βασική αρχιτεκτονική ιδιότητα του «δρόμου».
Με τη λογική αυτή, η αρχιτεκτονική διδασκαλία δεν αρχίζει, ούτε τελειώνει στις πανεπιστημιακές σχολές. Βεβαίως, εκεί (και νομίζω πολύ σωστά) λειτουργεί συστηματικά ο κεντρικός πυρήνας της. Ωστόσο, πρωτοεμφανίζεται ως - ακόμη και ασυνείδητη- βιωματική εμπειρική γνώση, ήδη από το ξεκίνημα της ζωής. Και φυσικά συνεχίζεται με ποικίλους τρόπους κατά την εξέλιξη αυτού του κύκλου, μετά τα χρόνια των σπουδών.
Επίσης, είναι νομίζω χρήσιμο να τονισθεί οτι αυτή η συνεχής διδασκαλία δεν συντελείται μόνο από τους κατ' επάγγελμα δασκάλους (πανεπιστημιακούς ή μη, οι οποίοι και φέρουν την επίσημη ευθύνη της). Συμμετέχουν σε αυτήν, θετικά ή αρνητικά -όπως συμβαίνει και με τους πρώτους- και όσοι (αρχιτέκτονες ή μη) διατυπώνουν αρχιτεκτονικό λόγο ή πραγματοποιούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αρχιτεκτονική εφαρμογή.
Η αρχιτεκτονική (είτε ιδιωτική, είτε δημόσια) είναι έτσι και αλλιώς δημόσια. Και ως τέτοια, διαμορφώνει τον ιδιωτικό και δημόσιο χώρο υποδεικνύοντας εμπράκτως στους αποδέκτες της, τον τρόπο χρήσης του και τις συμπεριφορές που αναπτύσσονται σε αυτόν. Επομένως, ως ζωντανό παράδειγμα είναι εκ' των πραγμάτων διδακτική.
Άλλωστε, μην ξεχνάμε οτι έτσι «δίδαξαν» αρχιτέκτονες, όπως ο Α. Κωνσταντινίδης, ο Τ. Ζενέτος, ο Ν. Βαλσαμάκης, ο Κ. Κρόκος, των οποίων, είτε ο λόγος, είτε το εφαρμοσμένο έργο, είτε και οι δύο μαζί αυτές δημιουργικές δράσεις τους, έχουν το χάρισμα αυτής της ιδιότητας, Ιδιότητα που επίσης διαθέτει, η λαϊκή αρχιτεκτονική, ως συλλογική γνώση.
Τέλος, η διαδικασία και τεχνική του «διδάσκειν»,υπό οιανδήποτε μορφή της, συμπληρώνεται αντιστικτικά με τη διαδικασία του «διδάσκεσθαι» στις επίσης ποικίλες μορφές και τεχνικές της. Σε αυτήν την αμφίπλευρη δυναμική ανάμεσα στον διδάσκοντα και στον διδασκόμενο, καμία από τις δύο πλευρές δεν πρέπει να είναι αδρανής και παθητική, αλλά αντιθέτως να είναι σε συνεχή ενεργό διαλεκτική σχέση.
Ιδιαιτέρως, όσον αφορά την περίπτωση του «διδάσκεσθαι» (που και αυτή, όπως και το «διδάσκειν», δεν σταματά ποτέ) είναι σημαντικό να τονιστεί η μεγάλη αξία της διαδικασίας της αυτο-εκπαίδευσης. Μια έμφυτη ροπή που διαθέτουν, όχι μόνο οι άνθρωποι, αλλά όλοι οι έμβιοι οργανισμοί, με σκοπό την ίδια την επιβίωση τους.
Σύμφωνα με τις παραπάνω αρχικές σκέψεις και μέσα στο διευρυμένο -ανοιχτό - συνδυαστικό σχήμα που ορίζουν, θα επιχειρηθεί στις παρουσιάσεις «Διδακτικοί Δρόμοι» να αναζητηθούν και να διερευνηθούν χαρακτηριστικά διδακτικά παραδείγματα και τρόποι της αρχιτεκτονικής. Καθώς η αρχιτεκτονική ως «δοχείο ζωής» (όπως συμβαίνει και με την ίδια τη ζωή) υπάρχει, διδάσκει και διδάσκεται παντού και συνεχώς.
Σοφία Τσιράκη
Η Σοφία Τσιράκη, αποφοίτησε το 1997 από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, όπου και διδάσκει από το 2002. Σήμερα είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ. Από το 2003, είναι μόνιμο μέλος του Αρχιτεκτονικού γραφείου Μπίρη και παντρεμένη με τον Τάσο Μπίρη, Καθηγητή Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων της ίδιας Σχολής.
Έχει διακριθεί με Α' βραβεία σε Πανελλήνιους Αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς (Εκκλησάκι στο ΔΠΘ Ξάνθης, Νέο Δημαρχείο Λιβαδειάς, Πολιτιστικό Κέντρο Πυλαίας, Κέντρα εξυπηρέτησης ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, κ.α.), με διάφορες διακρίσεις (Γ' βραβείο για το Νέο Δημαρχείο Αρκαλοχωρίου, Έπαινος για το Μουσείο της Αργούς στο Βόλο, Εξαγορά για το Αρχαιολογικό Μουσείο στον Πειραιά), και έχει συλλογικό και ατομικό αρχιτεκτονικό έργο, τόσο στο πλαίσιο του γραφείου Μπίρη, όσο και σε σχέση με συνεργασίες με άλλους συναδέλφους.
Υλοποιημένα έργα της έχουν αποσπάσει βραβεία, όπως η «Πολυκατοικία και έκθεση γλυπτικής στα Ιλίσια» (Έπαινος στα βραβεία ΣΑΔΑΣ, 2005), το «Κέντρο Εξυπηρέτησης ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ» (Έπαινος στα βραβεία ΔΟΜΕΣ 2012), ενώ το έργο «Το σπίτι- κουτί: Κατοικία και χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων στο Κουκάκι» είχε προταθεί για τα βραβεία Mies Van der Rohe 2013.
Το έργο της «Η διάλυση του κουτιού: Πολυκατοικία στο Γκάζι» τιμήθηκε το 2014 με το Α' βραβείο 2013 του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής, για το καλύτερο υλοποιημένο έργο της τετραετίας 2009-2013.
Είναι συγγραφέας τριών συλλογικών βιβλίων, ενώ έχει επιμεληθεί διάφορες εκδόσεις. Συμμετέχει σε πανελλήνιες και διεθνείς εκθέσεις αρχιτεκτονικού έργου, σε συνέδρια και ημερίδες, ενώ τα έργα της έχουν επανειλημμένα δημοσιευτεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το 2015 συμμετείχε στον Διεθνή διαγωνισμό 'Arc-Vision" υλοποιημένου έργου στο Μπέργκαμο της Ιταλίας, όπου εκπροσώπησε την Ελλάδα ανάμεσα σε 120 συμμετοχές από διαφορετικές χώρες, και προκρίθηκε στους 20, στην τελική φάση κρίσης, . Επιπλέον, το τελευταίο υλοποιημένο έργο της «Βιομηχανικό κτίριο στην Κηφισιά» (2015) και η «Πολυκατοικία στο Γκάζι» (2013) επιλέχθηκαν να συμμετάσχουν στην Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων που διοργανώνεται από το ΕΙΑ, στο Μουσείο Μπενάκη, το χειμώνα του 2015-16.
