Mνημείο Άγνωστου Στρατιώτη

Mνημείο Άγνωστου Στρατιώτη στην πλατεία Συντάγματος

Αθήνα, 1928-1932
Aρχιτέκτων
Εμμανουήλ Λαζαρίδης (1894-1961)

Bρίσκεται ανάμεσα στο νεοκλασικό Mέγαρο της Bουλής (τα Παλαιά Aνάκτορα του Όθωνα, 1836-40, αρχιτέκτων Fr. Von Gärtner) και την πλατεία Συντάγματος, και είναι έργο του δεξιοτέχνη αρχιτέκτονα της ƒcole des Beaux Arts του Παρισιού Εμμανουήλ Λαζαρίδη, ενός από τους πρωταγωνιστές της μεσοπολεμικής αρχιτεκτονικής στην ελληνική πρωτεύουσα. H ανάθεση του έργου στον Λαζαρίδη έγινε ύστερα από βράβευση της πρότασής του στον πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του 1928.

Κεντρικό θέμα της μελέτης του Λαζαρίδη ήταν η καλλιτεχνική ενότητα του μνημείου και της πλατείας μπροστά απ’ αυτό, η εναρμόνιση με το αυστηρό ύφος των νεοκλασικών Ανακτόρων και η συμβολή στην ανάπλαση της πλατείας Συντάγματος με κύριο άξονα την οδό Ερμού. Για την επίτευξη αυτών των στόχων ο αρχιτέκτονας παίρνει την τολμηρή απόφαση να τοποθετήσει το μνημείο στους πρόποδες των νεοκλασικών Ανακτόρων, ισοπεδώνοντας το επικλινές έδαφος προς την πλατεία Συντάγματος με μεγάλης κλίμακας εκσκαφή.
Το μνημείο, που είναι ουσιαστικά ένας αναλημματικός τοίχος σχήματος Π από λαξευμένους πωρόλιθους μεγάλων διαστάσεων, έχει στον άξονά του ανάγλυφη πλάκα με παράσταση νεκρού οπλίτη, φιλοτεχνημένη στα 1931-32 από τον γλύπτη Φωκίωνα Ρωκ. Ο διάκοσμος του επιβλητικού τοίχου είναι εμπνευσμένος από την ελληνική αρχαιότητα αλλά σχεδιασμένος αφαιρετικά.

Οι μνημειώδεις κλίμακες είναι διακοσμητικές, καθώς τα σκαλοπάτια τους προορίζονται για "θεωρεία" κατά τη διάρκεια τελετών. Διακοσμητικό χαρακτήρα έχει και η ζώνη με τους ενσωματωμένους σπονδύλους κιόνων δωρικού ρυθμού, η οποία διακόπτει τον αναλημματικό τοίχο στις δύο του γωνίες.
Η μνημειακή αυτή σύνθεση του Λαζαρίδη συνδυάζει τις αρχές της γαλλικής πολεοδομικής παράδοσης και του κλασικισμού με το μοντέρνο πνεύμα της Art Déco και με συμβολικές αναφορές στην ελληνική αρχαιότητα.
Η αφαιρετική στιβαρότητα του μνημείου, τα υλικά του – πωρόλιθος, μάρμαρο, μπρούντζος – και τα χρώματα τους –ώχρα, υπόλευκο, πράσινο-, είναι εκείνα που το εναρμονίζουν με τον αυστηρό κλασικισμό των Παλαιών Ανακτόρων.

http://www.culture2000.tee.gr