Το αντικείμενο είναι η ποιητική, Francis Ponge

Σεντούκι>>

Η σχέση του ανθρώπου με το αντικείμενο δεν ορίζεται μόνον για την κτήση ή την χρήση. Αυτό θα ήταν υπερβολικά απλό, όμως γνωρίζουμε καλά ότι είναι κάτι περισσότερο πολύπλοκο. Τα αντικείμενα βρίσκονται έξω από το πνεύμα κυκλοφορούν ή παραμένουν στο εξωτερικό του χώρο. Συχνά είναι ο γρίφος μας. Πρόκειται για μία σχέση αντικειμενική.

Ο άνθρωπος είναι ένα παράξενο όν που δεν έχει το κέντρο βάρους του στον ίδιο τον εαυτό του. Το πνεύμα μας, είναι μεταβατικό. Χρειάζεται ένα αντικείμενο που το περιορίζει σαν να πρόκειται για το άμεσο αντικείμενό του. Σ’ αυτή τη σχέση διαπλέκεται μια ιστορία πολύ πιο πολύπλοκη (πράγμα που οφείλεται όχι τόσο στην κτήση όσο στην ύπαρξη). Ο καλλιτέχνης, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο, αντιλαμβάνεται την παρουσία του αντικειμένου και δέχεται το κατηγόρημα.

Όμως τι είναι η ύπαρξη; Δεν υπάρχουν παρά διαδοχικά πρόσωπα που εμφανίζονται με την ίδια εικόνα, όπως τα αντικείμενα. Καθώς μία γρήγορη κίνηση των βλεφάρων. Το αντικείμενο εμφανίζεται  σαν τον τρόπο ζωής και μας πλησιάζει. Το βλέμμα μας επίσης το περιβάλλει  και το διακρίνει. Πρόκειται για «μια κίνηση αμοιβαία». Έτσι ο καλλιτέχνης στοχεύει σωστά. Μόνον ο καλλιτέχνης ξέρει να πετύχει το στόχο του. Παύει να κοιτάζει και ορίζει τον στόχο. Και το αντικείμενο βέβαια δέχεται το κατηγόρημα. Η αλήθεια αντανακλάται αλώβητη. Η μεταμόρφωση έχει συντελεστεί. Θα μπορούσαμε να είμαστε ένα μοναδικό σώμα και να βρισκόμαστε σε ισορροπία με τη φύση. Όμως το πνεύμα μας βρίσκεται στην ίδια πλευρά, με εμάς τους ίδιους στην ζυγαριά. Βαρύ ή ελαφρύ, δεν ξέρω. Η μνήμη, η φαντασία, η τρυφερότητα το παραλύουν. Όμως έχουμε ακόμη την ομιλία ή κάποιο άλλο μέσον για να επικοινωνήσουμε.  Όταν τα χρησιμο- π ο ι ο ύ μ ε, αντιλαμβανόμαστε πόσο μας απελευθερώνουν. Και κάτι περισσότερο: με την γραφή περνούν και στην άλλη πλευρά. Βαρείς ή ελαφρείς το αγνοώ, έχουμε ανάγκη από ένα αντίβαρο.

Ο άνθρωπος δεν είναι παρά ένα πλοίο, ένα πουλί επάνω από την άβυσσο, έτοιμος να ναυαγήσει, έτσι το δοκιμάζουμε. Κάθε «στιγμή» το επιβεβαιώνει. Ρίχνουμε το βλέμμα, όπως το πουλί όταν πετάει, για να κρατηθούμε. Ποτέ στην κορυφή του κενού και ποτέ πέφτοντας. Αιώνιοι τυχοδιώκτες  του γίγνεσθαι. Όμως επάνω στην έκταση του κόσμου ορθώνεται ένα απέραντο πλήθος αντικειμένων, συχνά ακαθόριστων. Αυτό αρκεί για να μας γαληνέψει. Γιατί αν  τα δοκιμάσουμε σύμφωνα με τις επιλογές μας, κάθε αντικείμενο μπορεί να μεταμορφωθεί σε ένα σημείο: το όριο που μας στηρίζει. Αρκεί μόνο να ενεργοποιηθεί εις βάρος του. Τότε το βλέμμα μας προηγείται από την κίνηση του χεριού μας, το σχέδιο, τη γραμμή, την κίνηση.

Είπα: το βάρος αρκεί. Πολλά αντικείμενα δεν έχουν αυτή την ιδιότητα. Και ο άνθρωπος, πολύ συχνά, δεν υιοθετεί τίποτα περισσότερο παρά τις μανίες και τα φαντάσματά του. Τα υποκειμενικά αντικείμενα. Χορεύει μ’ αυτά σιγοτραγουδώντας πάντοτε το ίδιο τραγούδι.

Έπειτα, υψώνεται ή γκρεμίζεται.

ΝΟΥΜΑΣ