Περιχαρακώνοντας αντί ενώνοντας. Ο φράκτης στα σύνορα Μεξικού-Η.Π.Α.

Ο φόβος φαίνεται ότι είναι σήμερα ένα από τα πιο βασικά συναισθήματα στις Η.Π.Α. Πέρα από τα μέτρα που έχουν παρθεί όσον αφορά την παραχώρηση προσωπικών δεδομένων για την είσοδο στην χώρα και τα οποία αποτελούν έναν εικονικό φράκτη, έχει ήδη περάσει από την Γερουσία το Secure Fence Act, που επιτρέπει την κατασκευή ακόμα 700 μιλίων διπλού φράκτη στα σύνορα μεταξύ ΗΠΑ και Μεξικού.
Ο φράκτης που θα κατασκευαστεί θα ελέγχει το 1/3 των νότιων συνόρων που συνολικά είναι 1.952 μίλια και θα προστεθεί στα 106 μίλια φράκτη που υπάρχουν ήδη. Το κογκρέσο θα εγκρίνει απ’ ό,τι φαίνεται και επιπλέον δαπάνες για την εγκατάσταση υψηλής τεχνολογίας συστημάτων παρακολούθησης όπως κάμερες, ανιχνευτές κίνησης και θερμότητας και ραντάρ καθώς και περιπόλων με σκοπό την αποτροπή τουλάχιστον του 1/3 των παράνομων μεταναστών που εισέρχονται στην χώρα (11.000.000 περίπου βρίσκονται ήδη στις Η.Π.Α.) και την πλήρη εξακρίβωση όσων νομίμως περνούν τα σύνορα. 
Το συνολικό κόστος της φύλαξης των συνόρων θα φτάσει τα 21.3δις δολάρια (1) με το συνολικό κόστος του φράκτη να υπερβαίνει τα 1.2 δις δολάρια (πολλοί πιστεύουν ότι θα φτάσει τα 7 δις). Με την δημιουργία του φράκτη η περιβαλλοντική καταστροφή θα είναι τεράστια καθώς θα διαταραχθούν τα ευαίσθητα οικοσυστήματα της περιοχής, ιδιαίτερα της πανίδας πέρα από την οπτική ασχήμια που θα παρεμβληθεί στο τοπίο.
Όμως πέρα από το γεγονός ότι οι διάφοροι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτός ο τρόπος δεν θα λειτουργήσει καθώς θα εξωθήσει τους μετανάστες σε παράνομα κυκλώματα έναντι αμοιβής και άλλες διόδους πιο επικίνδυνες (έρημος, θάλασσα, τούνελ) θα ήταν ίσως καλύτερο να χρησιμοποιηθεί μέρος των χρημάτων αυτών για την καλυτέρευση της Μεξικανικής οικονομίας και την δημιουργία θέσεων εργασίας με λύσεις όπως εκείνες των αρχιτεκτόνων James Corner, Calvin Tsao, Eric Owen Moss και Enrique Norten (2) ή ακόμα και στην ευκολότερη ένταξή τους στις Η.Π.Α.
Ο πρόεδρος του Μεξικού Felipe Calderon, δήλωσε: «Η Ανθρωπότητα έκανε ένα βαρύ σφάλμα όταν έχτιζε το τοίχος του Βερολίνου, και είμαι σίγουρος ότι οι ΗΠΑ πράττουν το ίδιο με την δημιουργία του φράκτη στα βόρεια σύνορά μας» (3). Δεν έχει άδικο αν υπολογίσουμε ότι το 2005 σκοτώθηκαν 472 άτομα στα σύνορα με το Μεξικό σε αντιδιαστολή με τα 239 άτομα στα 28 έτη του τοίχους του Βερολίνου.
Φράκτες φαίνεται ότι δημιουργούνται σήμερα παντού: Στα σύνορα Μαλαισίας-Ταϊλάνδης (1970), στα σύνορα Σαουδικής Αραβίας-Υεμένης (2003), στο Κασμίρ μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν (ολοκληρώθηκε το 2004), όπως και στη Λωρίδα της Γάζας. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης έχει αποφανθεί ήδη από το 2004 ότι ο φράκτης που χτίζει το Ισραήλ είναι παράνομος και δεν δικαιολογεί λόγους ασφάλειας. Όμως το αιτιολογικό ήταν επειδή βρίσκεται σε κατειλημμένο έδαφος. Δυστυχώς κανένας διεθνής νόμος δεν απαγορεύει την ανέγερση φράκτη στα σύνορά του, ή μόλις πριν από αυτά.  
Οι φράκτες ουσιαστικά χωρίζουν οικογένειες και ταυτόχρονα επιτρέπουν την εκμετάλλευση των μεταναστών (όσων τελικώς εισέλθουν) σε φάμπρικες παράνομου κέρδους. Το τραγικό είναι ότι οι ΗΠΑ, αν και είναι ένα έθνος μεταναστών αντιμετωπίζει την μετανάστευση με ένα φοβικό τρόπο, εχθρικά, ως μία πρόκληση σύμφωνα με τον Μπούς (4). Ίσως να είναι όντως μια ορθή πολιτική κίνηση για τις επερχόμενες εκλογές λειτουργεί όμως κατά της ιδέας της ανοχής, της συμβίωσης με την διαφορετικότητα και της πολιτιστικής σύζευξης που θα οδηγούσε προς ένα νέο πολιτισμό. Μου φαίνεται ότι οδεύουμε από τις gated cities και τις gated communities προς τα gated nations στα πλαίσια της περιχαράκωσης που οι ΗΠΑ ορίζουν.

Νικόλας Μιτζάλης

Σημειώσεις
1-Συνέντευξη του David Shirk στον  Jamie Reno, Newsweek, 12/10/2006 στο http://www.msnbc.msn.com.
2-Οι New York Times το καλοκαίρι του 2006 έκαναν μια πρόσκληση-πρόκληση σε 13 αρχιτέκτονες με θέμα την μελέτη του «φράκτη». Δέχθηκαν μόλις 5, οι οποίοι πρότειναν με ευρηματικούς τρόπους μια ζώνη σύζευξης με παραγωγικές δραστηριότητες.
3- Tyche Hendricks, «700 miles of new fence for Mexico border», εφημ.San Francisco Chronicle, 27/10/2006.
4- Στο ίδιο.