Παιδόκηπος…

Για όσους τυχερούς από εμάς που διαθέτουν κήπο, μικρό ή μεγάλο στο σπίτι τους, και έχουν και παιδάκια μπορούν να τον μετατρέψουν ή να τον σχεδιάσουν εξ αρχής σε ένα παιδόκηπο. Ένας κήπος που τα παιδιά θα βρουν ενδιαφέρον και πολλές ασχολίες σε δραστηριότητες που θα τα απορροφήσουν για ώρες. Ένας κήπος που θα προσφέρει σε κάθε παιδί την δυνατότητα να αναπτύξει το παιχνίδι του έτσι όπως αυτό το φαντάζεται.

Η ενασχόληση των παιδιών για ώρες σε δραστηριότητες που θα τους προσφέρει ο κήπος ίσως να φαντάζει όνειρο για κάποιους γονείς που βρίσκουν ησυχία μόνο όταν αποφασίσουν τα παιδιά τους να κοιμηθούν. Ένα όνειρο που μπορεί να γίνει πραγματικότητα.

Συνήθως σχεδιάζουμε ένα χώρο πρασίνου με τα κριτήρια και τα θέλω τα δικά μας δηλαδή των μεγάλων και αφήνουμε στο περιθώριο τα θέλω των μικρών. Νομίζουμε ότι αφήνοντας ένα χώρο καινό εγκαθιστώντας μόνο χλοοτάπητα έχουμε παράλληλα λύση και το θέμα παιχνιδιού των παιδιών. Όμως δεν είναι έτσι. Ένα παιδί και ειδικά εάν είναι και δραστήριο δεν του αρκεί ένας ελεύθερος χώρος με πράσινο χορτάρι, στην ουσία του είναι ψιλο αδιάφορος. Ένας χώρος χωρίς χαρακτήρα. Στην αναζήτησή του στο περιβάλλον ψάχνει για ερεθίσματα, δικές του γωνιές, σημεία έντασης και άλλα πολλά που μάλλον μόνο ένα παιδί μπορεί να μας τα πει.

Οι παρατηρήσεις που έχουμε από τα παιδιά για την χρήση του κήπου από αυτά είναι πολλές. Τον ελεύθερο χώρο χλοοτάπητα συνήθως τον χρησιμοποιούν τα αγόρια για καμιά μπαλιά και για να σκορπίσουν τα παιχνίδια τους και τα κοριτσάκια για να τριγυρνάμε με τις κούκλες τους αγκαλιά.

Θυμάμαι μικρός που είχα την τύχη να μεγαλώσω σε σπίτι με κήπο, όχι ιδιαίτερα καλλωπιστικό πιο πολύ αγροτικό θα τον χαρακτήριζα, είχα καταλάβει ένα δικό μου δένδρο ενώ ο μεγαλύτερος αδερφός μου ένα άλλο. Δένδρα που τα νιώθαμε καλύτερα και από το δωμάτιό μας, έχοντας φτιάξει ξυλόσπιτα που κυρίως τα χρησιμοποιούσαμε για ορμητήρια στον καθημερινό φρουτοπόλεμο, ή και ότι άλλο υπήρχε διαθέσιμο προς εκσφενδόνιση.

Καθημερινή ουσιαστικά δραστηριότητα μαζί με πολλές άλλες βέβαια. Πλέον οι περισσότεροι από εμάς προτιμούμε τους όμορφους και εντυπωσιακούς κήπους με σκοπό την ανάδειξη του σπιτιού μας (σωστό), χωρίς όμως να δίνουμε την κατάλληλη χρήση για τα παιδιά μας (λάθος). Μήπως μπορούν να συνδυαστούν και τα δύο έτσι να έχουμε να μη έχουμε «λάθος»; Και παράλληλα να μην επιβαρυνθεί αισθητικά ο κήπος μας; Φυσικά και μπορούμε και μπορεί να φανώ υπερβολικός εάν υποστηρίξω ότι μπορεί να γίνει ακόμη πιο εντυπωσιακός και λειτουργικός με τα ιδιαίτερα στοιχεία που θα προστεθούν.

Έτσι καλό θα είναι να επισημάνουμε στον σχεδιαστή μας να λάβει υπόψη τα παραπάνω και να μελετήσει κάθε σημείο του κήπου μας, να εκμεταλλευτεί κάθε γωνιά και δώσει ερεθίσματα για τα παιδιά.

Ένα δένδρο με ελεύθερο χώρο γύρω του, προσφέρει κάτι πολύ απλό και καθημερινό. Μια περιστροφική κίνηση γύρω από αυτό έχοντας το χέρι του αγκαλιασμένο στον κορμό του μια κίνηση που πολλές φορές είναι η κατάληξη ή και ο ελιγμός κατά την ώρα του κυνηγητού. Είναι το όριο, το δοκάρι για την μπάλα, είναι το σκαρφάλωμα σε αυτό, είναι το κόψιμο των φύλλων, είναι η απλή ξύλινη κούνια που θα κρεμάσουμε από τα κλαριά του και πολλά άλλα που θα τα ανακαλύψουν μόνα τους μέρα με την μέρα.

Μια πυκνή γωνιά από θάμνους με ελεύθερο χώρο πίσω τους είναι μια καλή κρυψώνα, μια μικρή λιμνούλα που θα καθρεφτίζουν τα προσωπάκια τους κάνοντας γκριμάτσες, πλατσουρίζοντας με το νερό και τις ζεστές μέρες μερικές πιτσιλιές σε ένα παιχνίδι που θα κρατήσει ώρες.

Δέντρα που θα προσφέρουν τον ίσκιο τους σε όλη την οικογένεια για στιγμές χαλάρωσης, αρώματα που θα ξεχύνονται σε όλο τον κήπο, μυρωδιές που τις θυμόμαστε για το υπόλοιπο της ζωής μας. Ιδιαίτερα φυτά που θα τραβήξουν την προσοχή τους και θα ασχοληθούν με αυτά, όπως πρόσφατα παρατήρησα ένα παιδάκι να χτενίζει μία Στίπα, ένα μαλιαρό μικρό φυτό με όμορφα λευκά λουλούδια. Λουλούδια που τα βλέπουμε να μεγαλώνουν και να μας χαρίζουν τα υπέροχα χρώματά τους, που θα τα κόψουν για να τα μαδήσουν, δέντρα με καρπούς νόστιμους χωρίς φάρμακα, γεύσεις που τις αναπολούμε και μετά από πολλά χρόνια. Ακόμα και ένα παλιό ξύλινο βαρέλι μπορεί να γίνει ένα διακοσμητικό στοιχείο ή και ένα ωραίο παιχνίδι.

Ας φτιάχνουμε τους κήπους μας πιο παιδικούς με τέτοια δομή που να μην καταστρέφονται από το παιχνίδι αλλά να αναζωογονούνται μέσα από αυτό, χωρίς απαραίτητα να τους υποβαθμίζουμε αισθητικά, χωρίς να λείπουν τα εντυπωσιακά στοιχεία αλλά να τους αναδεικνύουμε μέσα από αυτόν τον χαρακτήρα, τον παιδικό.

«Γυρεύω τον παλιό μου κήπο•
τα δέντρα μου έρχουνται ως τη μέση
κι οι λόφοι μοιάζουν με πεζούλια
κι όμως σαν είμουνα παιδί
έπαιζα πάνω στο χορτάρι
κάτω από τους μεγάλους ίσκιους
κι έτρεχα πάνω σε πλαγιές
ώρα πολλή λαχανιασμένος».
Γιώργος Σεφέρης, απόσπασμα από το ποίημα Ο Γυρισμός του ξενιτεμένου

Σωτήρης Παπαδάκης
Ανθοκόμος - Αρχιτέκτονας τοπίου