Το «κακό παιδί» του Μπομπούρ για τη νέα Λυρική

Η επιλογή του γεννάει ακόμη μεγαλύτερες προσδοκίες για τα πολυαναμενόμενα νέα κτίρια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, της Εθνικής Βιβλιοθήκης αλλά και του πολιτιστικού-εκπαιδευτικού πάρκου, τα οποία θα δημιουργηθούν σε μια έκταση περίπου 170 στρεμμάτων, δίπλα στη θάλασσα. Και επιβεβαιώνει τις υψηλές προδιαγραφές, αλλά και τα κριτήρια περιβαλλοντικής ευαισθησίας που έχει θέσει το Ιδρυμα Νιάρχου εξ αρχής.

«Το έργο θα ζει και θ' αναπνέει καθαρό αέρα και υγεία. Νιώθω σαν σπίτι μου την Αθήνα - την πρωταθλήτρια πόλη του ανοιχτού πνεύματος και της ανάλαφρης διάνοιας», δήλωσε ο Ρέντσο Πιάνο
Διότι ο 71χρονος Πιάνο με τη συναρπαστική καριέρα είναι ο αρχιτέκτονας που «σκέφτεται τοπικά και χτίζει παγκόσμια», όπως έχουν πει γι' αυτόν. Η Αθήνα, λοιπόν, ανοίγεται προς τη θάλασσα διεκδικώντας ταυτόχρονα λίγη από τη λάμψη της διεθνούς αρχιτεκτονικής.

«Πάντα αγαπούσα το αίθριο φως και τα ζωηρά μελτέμια της Ελλάδας», δήλωσε ο Ρέντσο Πιάνο επισφραγίζοντας τη συμφωνία. «Το έργο θα ζει και θα αναπνέει καθαρό αέρα και υγεία. Μεγάλωσα κι εγώ στις ακτές της ίδιας Μεσογείου, τη λίμνη του πολιτισμού μας. Κάποιοι έχουν τις ρίζες τους στη γη. Αλλοι έχουν σκαρί για να τρέχουν στο νερό. Τη νιώθω σαν σπίτι μου την Αθήνα - την πρωταθλήτρια πόλη του ανοιχτού πνεύματος και της ανάλαφρης διάνοιας».

Οπως προβλέπει το μνημόνιο συνεργασίας που υπογράφηκε με την ελληνική κυβέρνηση τον Ιούνιο του 2007, το Πολιτιστικό Κέντρο του Φαλήρου θα χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου από το ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» με το ποσό των 300 εκατομμυρίων ευρώ. Η σύμβαση με την ελληνική πολιτεία αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του 2008, οπότε και θα αρχίσει η υλοποίηση του έργου με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2015. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής, το έργο θα παραδοθεί στην πολιτεία. Η εταιρεία αρχιτεκτόνων και πολεοδόμων Cooper, Robertson & Partners (www.cooperrobertson.com) μελετά και σχεδιάζει το κτιριολογικό πρόγραμμα και τον πολεοδομικό σχεδιασμό (master plan).

Από το Πομπιντού στην Οσάκα

Παλιός γνώριμος του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», καθώς υπέγραψε την ανακαίνιση της Βιβλιοθήκης και του Μουσείου Μόργκαν στη Νέα Υόρκη (2006), που χρηματοδότησε και πάλι το ελληνικό Ιδρυμα, ο Ρέντσο Πιάνο τράβηξε την προσοχή τη δεκαετία του '70, όταν μαζί με τον Ρίτσαρντ Ρότζερς σχεδίασαν το περίφημο Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι, ένα κτίριο που καθιέρωσε τη hi-tech μοντέρνα αρχιτεκτονική.

Εκτοτε το σώμα του εξαιρετικού έργου του περιλαμβάνει την ανάπλαση του παλιού λιμανιού της Γένοβα, την ανακατασκευή της πλατείας Potsdamer στο Βερολίνο, τον τερματικό σταθμό του αεροδρομίου Kansai στην Οσάκα, το νέο κτίριο της εφημερίδας «New York Times», το κέντρο συναυλιών «Parco della Musica» στη Ρώμη.

Σήμερα ο Πιάνο παραλαμβάνει στην Ουάσιγκτον το Χρυσό Μετάλλιο από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων για το σύνολο του έργου του. «Ενα έργο σαν γλυπτό, πανέμορφο, τεχνολογικά ολοκληρωμένο. Ο Πιάνο ενσωμάτωσε ποικίλες τεχνικές και μετέτρεψε το σύγχρονο κτίριο σε ένα συνεκτικό ανθρώπινο περιβάλλον. Η επαγγελματική του ακεραιότητα βρίσκει διαρκή σύμμαχο τη συνειδητοποίηση ότι η αρχιτεκτονική είναι μια όμορφη επέμβαση που αρμολογεί τη φύση με την τεχνολογία», ανέφερε η επιτροπή ανακοινώνοντας το βραβείο. Το 1998 τιμήθηκε και με το Νόμπελ Αρχιτεκτονικής Pritzker.

Γεννήθηκε στη Γένοβα το 1937. Ο πατέρας του ήταν κατασκευαστής και ο ίδιος πολλές φορές κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Πολυτεχνείο του Μιλάνο επισκεπτόταν τα εργοτάξια του πατέρα του. Παράλληλα εργαζόταν και στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Φράνκο Αλμπίνι. Αποφοίτησε το 1964 και ταξίδεψε πολύ στην Αμερική και τη Μεγάλη Βρετανία δουλεύοντας αλλά και διδάσκοντας. Από τις αρχές του 1970 συνεργάστηκε με τον μηχανικό Πίτερ Ράις (πέθανε το 1992), ιδρύοντας το «Ατελιέ Πιάνο & Ράις». Το 1981, ο Ρέντσο Πιάνο δημιούργησε το «Κατασκευαστικό Γραφείο Ρέντσο Πιάνο» (Renzo Piano Building Workshop), το οποίο απασχολεί 100 άτομα σε Παρίσι, Γένοβα και Νέα Υόρκη. Σήμερα ζει στο Παρίσι.

Κοιτώντας πίσω, στα χρόνια που έφτιαχνε το Πομπιντού, λέει: «Ημασταν δύο νέα, αρκετά αγενή, κακά παιδιά» («Newsweek», Νοέμβριος 2005). Τα χρόνια που ακολούθησαν το Πομπιντού τα κτίριά του έχασαν σταδιακά τους κραυγαλέους μεταλλικούς όγκους τους, δεν στερήθηκαν όμως ποτέ τις τολμηρές και καινοτόμους σχεδιαστικές του λύσεις. Ο ίδιος λέει για την εμμονή του στην εφαρμοσμένη μηχανική: «Δεν θεωρώ ότι η τεχνολογία είναι πιο σημαντική από οτιδήποτε άλλο. Πιστεύω, όμως, ότι η κατασκευή είναι ποίηση. Και η ομορφιά πηγάζει και από τη μαστοριά του... παραστήματος ενός κτιρίου».

Μετρ των μουσείων

Ο Πιάνο είναι ιδιαίτερα γνωστός για τα μουσεία και τις γκαλερί που έχει σχεδιάσει, όπως το μουσείο της συλλογής Menil στο Χιούστον του Τέξας, το Κέντρο Γλυπτικής Νάσερ στο Ντάλας, την επέκταση του μουσείου High στην Ατλάντα, το μουσείο του ιδρύματος Beyeler στη Βασιλεία, το Κέντρο Πολ Κλε στη Βέρνη, το νέο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Λιόν, το πολιτιστικό κέντρο Jean-Marie Tjibaou στη Νέα Καληδονία κ.ά. Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο αναμένεται να παραδώσει το νέο κτίριο της Ακαδημίας Επιστημών της Καλιφόρνια στο πάρκο Golden Gate του Σαν Φρανσίσκο. Ισως ένα από τα πιο... πράσινα κτίριά του καθώς έχει... σηκώσει ένα μέρος του πάρκου και έχει τοποθετήσει το κτίριο από κάτω!

Της ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΜΠΑΡΚΑ