Χτίζοντας με αέρα

Το στέγαστρο αυτό αιωρείται, θα μπορούσε να πει κανείς, πάνω από τον προαύλιο χώρο του σιδηροδρομικού σταθμού. Ωστόσο, σε αντίθεση με το όνομα του, αυτό το σύννεφο παρέχει προστασία τόσο από τη βροχή όσο και το χιόνι.

Ως μέρος της κατασκευής του νέου σιδηροδρομικού σταθμού στο Aarau από τον Theo Hotz, ο υπαίθριος χώρος και ο σταθμός λεωφορείων του σταθμού απέκτησαν κι αυτά νέα εικόνα. Οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις απομακρύνθηκαν και ο υπόγειος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων μεταφέρθηκε, έτσι ώστε οι στάσεις λεωφορείων να μπορούν πλέον να φιλοξενηθούν εντός του σιδηροδρομικού σταθμού Bahnhofplatz. Οι Mateja Vehovar και Stefan Jauslin σχεδίασαν ένα στέγαστρο για το σταθμό λεωφορείων που μοιάζει ελαφρύ σαν πούπουλο, με την ιδέα της δημιουργίας ενός «καταφύγιου ηρεμίας» ανάμεσα στην πολυσύχναστη οδό Bahnhofstrasse και το νέο σιδηροδρομικό σταθμό. Η κατασκευή αυτή παρέχει μία φιλόξενη ζώνη για τους επιβάτες που μετεπιβιβάζονται από τους ελβετικούς σιδηρόδρομους στα περιφερειακά λεωφορεία του Aarau, αλλά και ένα στέκι για τους νυχτερινούς επισκέπτες, το οποίο ακτινοβολεί μητροπολιτική αίσθηση.

Στο κέντρο της φουσκωτής μεμβράνης που διαμορφώνει το στέγαστρο, βρίσκεται ένα άνοιγμα οργανικού σχήματος. Ο συνδυασμός της ημιδιαφανής επιφάνειας και του ανοιχτού τμήματος εντείνει την αίσθηση της ελαφρότητας και την εντύπωση ότι βρίσκεσαι έξω στην ύπαιθρο, ενώ ουσιαστικά προστατεύεσαι από τα στοιχεία της φύσης. Αυτή η εντύπωση έχει ενισχυθεί και από μια σειρά στρατηγικών αποφάσεων: χρήση μιας διαπερατής από το φως μεμβράνης, διάφανης, σε μπλε απόχρωση, με μια διακριτική και ισορροπημένη εκτύπωση (από τους Stefan Jauslin και Paolo Monaco), δομικά στοιχεία με ελαφριά κλίση προς έναν άξονα που εξαφανίζεται μέσα στο «μαξιλάρι» και στηρίζει το σύννεφο, κυμαινόμενη απόσταση μεταξύ των δύο μεμβρανών και του φέροντα οργανισμού στο εσωτερικό τους, τεχνική υποδομή πλήρως ενσωματωμένη στην κατασκευή από χάλυβα που μεταφέρει νερό, αέρα, ηλεκτρολογικά και τεχνολογία αισθητήρων, καθώς και το ακανόνιστο δίκτυο καλωδίων από ανοξείδωτο χάλυβα κάτω από το μαξιλάρι, που έχει σχεδιαστεί για να δίνει στη μεμβράνη το επιθυμητό εύρος. Αυτοί οι πολλαπλοί άμορφοι κόλποι της μεμβράνης αποδομούν το συνολικό σχήμα και παρέχουν πολλαπλές αντανακλάσεις και παιχνίδια φωτός στην επιδερμίδα της μεμβράνης, που προκαλούνται από τα γραμμικά φωτιστικά που είναι τοποθετημένα παράλληλα με τα δομικά στοιχεία. Ο εσωτερικός φέροντας οργανισμός διακρίνεται αμυδρά. Κοιτάζοντας το υπό γωνία, τα δομικά στοιχεία εξαφανίζονται στο φόντο και τον στέγαστρο αποκτά όγκο.

Ανεξάρτητα από το πόσο ελαφρύ και απλό μοιάζει το σύννεφο, η δημιουργία του απαιτούσε μια εξειδικευμένη ομάδα σχεδιαστών, καθώς και καλή επικοινωνία και στενή συνεργασία όλων των εμπλεκομένων μερών. Για το λόγο αυτό , οι αρχιτέκτονες Vehovar & Jauslin Architektur κάλεσαν σε πρώιμο στάδιο του έργου την εταιρεία formTL ως ειδικό για να ασχοληθεί με τη φέρουσα κατασκευή και την επιφάνεια της μεμβράνης. Η formTL μερίμνησε ιδιαίτερα ώστε να διασφαλίσει ότι το σχέδιο που παρείχαν οι Vehovar & Jauslin Architektur AG θα ήταν εφικτό, και θα αναδείκνυε την επιθυμητή ελαφρότητα και συρμάτινη αίσθηση. Αυτό επιτεύχθηκε βασίζοντας το σχεδιασμό και την υλοποίηση σε τρεις παράγοντες: η ομάδα σχεδιασμού της suisseplan είχε σαν στόχο να κατασκευάσει το πιο αεροστεγές «μαξιλάρι» με την πιο οικονομική μορφή λειτουργίας. Η κοινοπραξία που είχε αναλάβει την κατασκευή του μαξιλαριού από μεμβράνη, αποτελείτο από αφοσιωμένες και εξειδικευμένες επιχειρήσεις. Επιπλέον, στην formTL δόθηκε ο πλήρης έλεγχος του σχεδιασμού του φέροντα οργανισμού, του συντονισμού με τους υπόλοιπους μηχανικούς του έργου, πρόσκληση υποβολής προσφορών, διαχείριση εξειδικευμένων κατασκευαστικών εργασιών και έλεγχος ποιότητας.

Οι απλές και δομικά καθαρές λεπτομέρειες του σύννεφου, επιτεύχθηκαν στερεώνοντας στον καμπύλο εξωτερικό σωλήνα το κάθε ένα από τα τρία τμήματα της άνω και κάτω μεμβράνης ξεχωριστά. Με 1070 τ.μ. στεγασμένο χώρο και όγκο 1810 m³, το στέγαστρο του σταθμού των λεωφορείων είναι το μεγαλύτερο ενιαίο «μαξιλάρι» αέρα στον κόσμο. Κάτω από το δρόμο, τέσσερις σωλήνες πολυαιθυλενίου 120 μέτρων μήκους τροφοδοτούν το μαξιλάρι αέρα με ανακυκλωμένο, καθαρό, ξηρό αέρα, και άλλοι τέσσερις σωλήνες ξαναπηγαίνουν τον αέρα πίσω στη μονάδα ελέγχου. Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες , ολόκληρο το σύστημα το οποίο περιλαμβάνει την υποστήριξη του συστήματος αέρα, τους σωλήνες και το μαξιλάρι της μεμβράνης διατηρείται με αισθητήρες στα 300 - 850 pascals πάνω, σε σχέση με την εξωτερική πίεση του αέρα. Δεδομένου ότι το μόνο που απαιτείται είναι η απομάκρυνση της υγρασίας που διαχέεται πάνω από την επιφάνεια των 2140 τ.μ. του μαξιλαριού, και τόσο το μαξιλάρι όσο και η διασωλήνωση είναι αεροστεγείς , η οροφή είναι εξαιρετικά οικονομική στη λειτουργία της.

Αμέσως μετά την ανάθεση του, το στέγαστρο του σταθμού λεωφορείων παρουσιάστηκε στην έκθεση "architektur 0.13" που πραγματοποιήθηκε στη Ζυρίχη. Μεταξύ της 26ης Απριλίου και της 27ης Ιουλίου 2014, το στέγαστρο του σταθμού λεωφορείων θα μπορεί επίσης να το δει κανείς στην έκθεση "Bauen mit Luft" (Χτίζοντας με αέρα) που θα πραγματοποιήσει σε συνδυασμό με μία δεκαετή αναδρομική έκθεση της η εταιρεία formTL στο Μουσείο Αεροπορίας στο Amberg της Γερμανίας.

Διαστάσεις στεγάστρου
Ύψος μαρκίζας: 7μ.
Μήκος: περίπου 42μ.
Πλάτος: περίπου 39μ.
Ύψος της φέρουσας κατασκευής από χάλυβα: 0,4μ.
Ύψος μαξιλαριού: 1.3 - 3.2μ.
Στεγασμένη επιφάνεια: 1.070τ.μ.

Υλικά στεγάστρου
Φέρον οργανισμός από χάλυβα με επικάλυψη χρώματος
Καλώδια σπιράλ από ανοξείδωτο ατσάλι, κόμβοι από ανοδιωμένο αλουμίνιο
Μεμβράνη ETFE, 250μm, από Nowofol: διαυγής ή μπλε χρώματος, εκτυπωμένη από την εταιρεία Reisewitz
Υπόγειοι σωλήνες για την υποστήριξη αέρα: 8 συγκολλημένοι σωλήνες πολυαιθυλενίου εξωτερικής διαμέτρου 250χιλ. Εντός των δομικών στοιχείων: σωλήνες από ανοξείδωτο χάλυβα, εσωτερικής διαμέτρου 100χιλ.

Φορέας Stadt Aarau, Switzerland
Σχεδιασμός και στατική μελέτη suisseplan Ingenieure AG, Aarau, Ελβετία
Αρχιτεκτονική μελέτη Vehovar & Jauslin Architektur AG, Ζυρίχη, Ελβετία
Μελέτη φωτισμού Atelier Derrer, Ζυρίχη, Ελβετία
Δομικός σχεδιασμός, πρόσκληση υποβολής προσφορών, εργαστηριακός σχεδιασμός, διαχείριση κατασκευής formTL, www.form-TL.de
Εκτέλεση Κοινοπραξία μεμβρανών οροφής από τους
Ruch AG Altdorf, Ελβετία και Vector Foiltec GmbH, Βρέμη, Γερμανία