(132) Συγκρότημα κατοικιών στο Πέραμα

Φοιτήτριες: Βαρελίδη Λουίζα, Ζιώγα Ευγενία
Επιβλέπων Καθηγητής: Δραγώνας Πάνος                                                           
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών                          
Ημερομηνία Παρουσίασης: 18/11/2009

Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι ο σχεδιασμός ενός νέου αστικού περιβάλλοντος σε μία από τις πλέον ιδιάζουσες περιοχές της Αθήνας, το Άνω Πέραμα. Η περιοχή αποτελεί αποτέλεσμα πολλαπλών καταπατήσεων γης από μετανάστες από την ελληνική επαρχία μέχρι το 1970, με σκοπό την εξασφάλιση μίας στοιχειώδους κατοικίας, και αργότερα κατά τη δεκαετία του 1980. Η ποιότητα ζωής στο Άνω Πέραμα είναι χαμηλή, η έλληψη πρασίνου εμφανής καθώς και η έλλειψη κοινωνικών υποδομών. Τα περισσότερα κτήρια της περιοχής κτήστικαν πριν από 25-45 χρόνια και στη πλειοψηφία είναι μονοκατοικίες  κτισμένες από τους ίδιους τους κατοίκους τους. Η μεγάλη ποικιλία υλικών και χρωμάτων στις κατοικίες, το γεγονός οτι δεν ακολουθούν καμία αρχιτεκτονική και πολεοδομίκη αρχή καθώς και η θέση του Ανω Περάματος ακριβώς επάνω από τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Περάματος δίνει στη περιοχή μια ιδιαίτερη ταυτότητα.

Η παρούσα διπλωματική εργασία προτείνει το σχεδιασμό ενός νέου αστικού περιβάλλοντος που θα παρέχει στους κατοίκους της περιοχής νέες κατοικίες αλλά και δημόσιες χρήσεις, το οποίο θα ενσωματώνει την ιδιαίτερη ταυτότητα της γειτονίας του Άνω Περάματος και το βιομηχανικό χαρακτήρα της ευρύτερης περιοχής. Βασικός στόχος είναι το νέο περιβάλλον να λειτουργήσει σαν μία προέκταση του υπάρχοντος οικισμού, και όχι ως μία εισβολή στο υπάρχων αστικό τοπίο.

Βασικές αρχές σχεδιασμού

-Oι παλίες δεξαμενές αποθήκευσης πετρελαίου που υπάρχουν στη περιοχή μελέτης διατηρούνται και επαναχρησιμοποιούνται ως δημόσιοι 
  χώροι, πολιτισμικού και κοινωνικού χαρακτήρα που απουσιάζουν από τη περιοχή
-Οι προτεινόμενες κατοικίες είναι χαμηλού κόστους
-Η ποικιλία των τύπων κατοικίας βασίζεται στα δημογραφικά στοιχεία του περιοχής
-Η χρήση του αυτοκινήτου δεν επιτρέπεται στο επίπεδο του εδάφους και μεταφέρεται ένα επίπεδο κάτω, σε χώρο υπόγειας στάθμευσης
-Η σχέση ιδιωτικού και δημοσίου χώρου αντανακλά και ενισχύει την αίσθηση της γειτονίας, όπως συμβαίνει και στην ευρύτερη περιοχή
-Οι κατοικίες διαμορφώνονται από το συνδιασμό τριών υλικών: πτυχωτό αλουμίνιο σε διάφορα χρώματα, ξύλο, πλάκες σκυροδέματος.
 Τα υλικά αυτά υπάρχουν ήδη στις κατοικίες του Άνω Περάματος και ενσωματόνονται στο βιομηχανικό περιβάλλον της περιοχής
-Το σύστημα των κατοικιών οργανώνεται παράλληλα στις ισοϋψείς έτσι ώστε όλες οι κατοικίες να έχουν τη μέγιστη θέα στη θάλασσα

Ανάλυση σχεδιασμού

Το νέο σύστημα κατοικιών οργανώνεται παράλληλα στις ισοϋψείς ορίζοντας δύο διαφορετικούς τύπους κινησης :

Α. γραμμικούς πεζόδρομους που παρακινούν την γρήγορη κίνηση και όχι τη στάση, και επιτρέπουν την πρόσβαση στο αυτοκίνητο σε περίπτωση ανάγκης. ("σκληρό" όριο του συστήματος των κατοικιών)

Β. εσωτερικές πορείες με μεταβαλλόμενο σχήμα που αναπτύσονται  μπροστά και καταμήκος των αυλών των κατοικιών, ορίζοντας ημι-δημόσιους χώρους-γειτονιές. ("μαλακό" όριο του συτήματος των κατοικιών)

Ορίζονται δύο διαφορετικές ποιότητες ανοιχτού-δημόσιου χώρου. Η διαφορετικότητα των δύο πορειών δεν εκφράζεται μόνο από το σχεδιασμό αυτών, αλλά και από το σχεδιασμό των κατοικιών κατα μήκος αυτών. Κατα μήκος των γραμμικών πεζοδρόμων οι όψεις των κατοικιών είναι σχεδών τυφλές με πολύ μικρά ανοίγματα ενώ όπου υπάρχουν ιδιωτικοί υπαίθριοι χώροι προστατεύονται με γραμμικά ξύλινα στοιχεία έτσι ώστε να εμποδίζεται η άμεση επαφή περαστικού και κατοίκου. Αντίθετα κατα μήκος των εσωτερικών πορειών οι κατοικίες έχουν μεγάλα ανοίγματα και υπάρχει άμεση σχέση ιδιωτικού- δημόσιου χώρου. Οι πορείες αυτές στόχος είναι να λειτουργήσουν ως προεκτάσεις των αυλών των κατοικιών, όπως συμβαίνει και στο υπόλοιπο Άνω Πέραμα. Έτσι το κάθε block κατοικιών στο νέο αστικό περιβάλλον θα αποτελεί μια μικρή γειτονια με παραπλησια χαρακτηριστικα : πυκνότητα δομημένου ελέυθερου χώρου, σχέση ιδιωτικού- δημοσίου, τοποθέτηση και ποσοστά πρασίνου, ποικιλία τύπου κατοικιών.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.