(185) Από την Πολυκατοικία στην Πόλη- Κατοικία

 

Φοιτητές: Νίκος Νικολής, Ανθή Σκούπρα,Ήβη Δόβα, Κωνσταντίνος Σπυριδωνίδης
Επιβλέποντας καθηγητής :
Πολυτεχνική Σχολή Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης : Οκτώβριος 2010

Η παρούσα εργασία ασχολείται με τη διερεύνηση της σχέσης δημοσίου ιδιωτικού χώρου, προτείνοντας μια νέα μορφή αστικού χώρου ως επέκταση του αστικού ιστού του οικισμού του Βροντάδου στη Χίο. Μέσα από την αλληλεπίδραση του κτιρίου με το έδαφος σχεδιάζονται κατοικίες για νέους με κλειστούς και υπαίθριους δημόσιους χώρους.

 

Στόχος της διπλωματικής εργασίας
Ξεκινώντας από τη διαπίστωση του απόλυτου διαχωρισμού της δημόσιας έκφρασης από τον ιδιωτικό βίο στις σημερινές πόλεις, η διπλωματική μας εργασία αποτελεί μια πρόταση ανατροπής των αυστηρών ορίων ανάμεσα στο δημόσιο και τον ιδιωτικό χώρο, εστιάζοντας στη σχέση αλληλεπίδρασης του κτιρίου με το έδαφος.

Η τοποθέτηση συμπαγών περιγραμμάτων στα οικοδομικά τετράγωνα των πόλεων, δημιουργεί δύο ανεξάρτητες καταστάσεις, αυτή του «μέσα», οικείου χώρου, και αυτή του «έξω», ξένου χώρου. Η ποιότητα του «κατωφλιού», χώρου μετάβασης μεταξύ των δύο καταστάσεων, έχει χαθεί.

Ζητούμενο της εργασίας μας είναι η παραγωγή ενδιάμεσων χώρων, ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό, το «κλειστό» και το «ανοιχτό», το κτισμένο και το φυσικό, που ενθαρρύνουν την αυθόρμητη χρήση του δημοσίου χώρου και διευκολύνουν την ανθρώπινη αλληλεπίδραση και επαφή, λειτουργώντας ως τόποι συνάντησης και δραστηριοτήτων.

 

Περιγραφή της πρότασης 

 

Στα όρια της πόλης της Χίου... Κτίριο- Έδαφος σε ένα παιχνίδι μεταξύ δημοσίου- ιδιωτικού

 

Η περιοχή που επιλέγουμε για την πρόταση αυτού του «διαφορετικού» αστικού χώρου είναι η Δασκαλόπετρα της Χίου. Βρίσκεται στα προάστια της πόλης της Χίου, 15χλμ. από το λιμάνι και το κέντρο, σε επαφή με τον αστικό ιστό του Βροντάδου και τον τερματικό σταθμό αστικών λεωφορείων, και μπροστά στην ακτογραμμή. Θεωρώντας την ως επικείμενη περιοχή επέκτασης της πόλης, προτείνουμε μια περιοχή κατοικίας νέων, στην οποία ο δημόσιος χώρος μετατρέπεται σε «αστικό milieu», μέσα από την ύφανση ενός πλέγματος δημοσίων, ενδιάμεσων και ιδιωτικών χώρων. Η επιλογή μιας έντονα κεκλιμένης πλαγιάς σε ειδυλλιακή τοποθεσία θίγει το θέμα της ενσωμάτωσης στο τοπίο, όχι με τον ρομαντικό τρόπο των ελάχιστων δυνατών επεμβάσεων, αλλά με τη δυναμική παρουσία του κτισμένου, το οποίο επιχειρεί να δημιουργήσει ποιότητες «φυσικού» χώρου.

Η έννοια της εγγύτητας με τη φύση δεν αντιμετωπίζεται με τη νοσταλγική επιστροφή σε δομές του παρελθόντος, το κτίριο πλάθεται μαζί με το έδαφος, οι οροφές γίνονται τοίχοι, οι τοίχοι έδαφος και μέσα από αυτό το διαρκές παιχνίδι, ο χώρος γίνεται ευέλικτος, οι μεταβάσεις ποικίλες και η ελευθερία χρήσεων του χώρου, προκλητική. Για αυτό το λόγο άλλωστε, ο τόπος κατοικίας απευθύνεται σε «νέους», που αποζητούν μια μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, μεταβλητότητα και προσαρμογή.

 

Αντιληπτική οργάνωση των περιοχών

 

Η αναπαράσταση του χώρου ως εύπλαστου πλέγματος δημοσίων και ιδιωτικών χώρων με μεταβαλλόμενη πυκνότητα, δείχνει την ένταση των δραστηριοτήτων σε κάθε περιοχή, καθώς και τη ροή από τη μία περιοχή στην άλλη. Η κατανομή των δημόσιων και ιδιωτικών περιοχών στη συνολική περιοχή γίνεται με βάση τη αντίληψη του χώρου, την αίσθηση που μας δημιούργησε η κάθε περιοχή, τη σχέση της με τον αστικό ιστό, το ανάγλυφο και τη θάλασσα.

 

Διαγράμματα δημοσίου- ιδιωτικού

 

Στην περίπτωση των ιδιωτικών περιοχών, η ένταση των δραστηριοτήτων είναι μικρή, η πυκνότητα κτισμένου μεγάλη, συνεπώς η διαπερατότητα των περιοχών μικρή, ενώ στην περίπτωση του δημοσίου, η ένταση των δραστηριοτήτων μεγαλύτερη, η πυκνότητα κτισμένου μικρότερη και η διαπερατότητα της περιοχής μεγαλύτερη. Στο παραπάνω διάγραμμα, το μέγεθος των δίσκων είναι ανάλογο με την ένταση των δραστηριοτήτων, ενώ η πυκνότητα τοποθέτησης τους ανάλογη με την ιδιωτικότητα της περιοχής.

 

 
Δίκτυο συγκεντρώσεων/ Πλέγμα δημοσίου- ιδιωτικού

 

Περνώντας στη χωρική έκφραση του συστήματος , τεθλασμένες γραμμές , που ακολουθούν στη χάραξή τους υψομετρικές καμπύλες, σχηματίζουν ένα δίκτυο με κόμβους και θηλιές στο οριζόντιο και στο κατακόρυφο επίπεδο.

Οι θηλιές υποδέχονται τις κατοικίες, οι οποίες κατανέμονται σε αυτές, ανάλογα με το χαρακτήρα τους και την «αίσθηση» που γεννά η κάθε υποπεριοχή. Τις θηλιές των κατοικιών υποστηρίζουν , διαχωρίζουν και ταυτόχρονα ενώνουν οι διαδρομές του δημοσίου. Έμφαση δίνεται στους μεταβατικούς χώρους και στα κομβικά σημεία, όπου τοποθετούνται κατακόρυφες συνδέσεις και δημόσιες χρήσεις.

 

 
Κατανομή κτιριακών όγκων/ τυπολογιών κατοικιών/ δημοσίων κτιρίων

 

Προτείνονται 3 τυπολογίες κατοικιών,

μία με κοινόχρηστους βοηθητικούς χώρους,
μια αυτόνομων ατομικών κατοικιών και
μία οικογενειακών κατοικιών,

Η πρώτη τυπολογία με τους κοινόχρηστους βοηθητικούς χώρους κατανέμεται στις σχετικά ομαλές πλαγιές της περιοχής, που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στο δημόσιο και διατηρούν μια δυνατή οπτική σχέση με τον αστικό ιστό. Η σχετικά ομαλή κλίση επιτρέπει την διαμπερότητα των κατοικιών και την οργάνωση σε διαδοχικά τεχνητά «σηκώματα» του κτιρίου, κάτω από τα οποία βρίσκονται οι κατοικίες. Ανάμεσα στα σηκώματα, ήρεμες ζώνες φυσικού στοιχείου επιτρέπουν την εκτόνωση των κατοικιών και την πρόσβαση σε αυτές. Οι οροφές των κτιρίων μετατρέπονται σε κεκλιμένους τοίχους, σε δώματα και άλλοτε σβήνουν στο έδαφος, ενώ άλλοτε ανυψώνονται ξανά για να δημιουργήσουν νέους όγκους κτιρίων. Με αυτό τον τρόπο η διάκριση ανάμεσα στο έδαφος και στο κτίριο χάνεται, και τα όρια του δημοσίου με το ιδιωτικό είναι ασαφή.

Η δεύτερη τυπολογία των αυτόνομων ατομικών κατοικιών βρίσκεται στις έντονα κεκλιμένες πλαγιές και στρέφει τις όψεις των κατοικιών προς τη θέα. Και σε αυτή την περίπτωση, κάθε κατοικία έχει την μπροστινή και μια πλάγια όψη ελεύθερη. Αυτό επιτυγχάνεται με την ύπαρξη πλευρικών ημι-υπαίθριων χώρων, καθένας από τους οποίους εξασφαλίζει την είσοδο σε 2 κατοικίες.

Η τρίτη κατηγορία, των οικογενειακών κατοικιών, βρίσκεται στην πιο «κλειστή» περιοχή, όπου το ανάγλυφο αγκαλιάζει τις κατοικίες και ένα αίσθημα ασφάλειας και εγγύτητας με τη θάλασσα την κάνει ιδανική για μια νέα οικογένεια.

 

 
Τυπολογίες κτιρίων

Κατόψεις περιοχής κατοικιών με κοινόχρηστους βοηθητικούς χώρους/ περιοχής οικογενειακών κατοικιών

Κάτοψη περιοχής αυτόνομων ατομικών κατοικιών

 

Συνεχείς δημόσιες διαδρομές εξασφαλίζουν τις κατακόρυφες συνδέσεις στην περιοχή, καθώς μετατρέπονται σε ράμπες και στις μικρότερες συνδέσεις σε σκάλες. Στα κομβικά σημεία των διαδρομών υπάρχουν ανελκυστήρες. Η κεντρική διαδρομή επιτρέπει πρόσβαση σε αυτοκίνητα σε περιπτώσεις ανάγκης, ενώ ένας χώρος στάθμευσης των αυτοκινήτων και μια στάση λεωφορείων σε επαφή με το δρόμο, επιτρέπουν την πρόσβαση της περιοχής με τροχοφόρα.

 

Τομές

Απόψεις

 

Το «σύστημα» που δημιουργείται, διατηρεί ισορροπία στην κατανομή δημοσίου- ιδιωτικού χώρου, παρουσιάζοντας μεγαλύτερη πυκνότητα στο τμήμα επαφής με τον υπάρχοντα αστικό ιστό και αραίωση καθώς επεκτείνεται και «σβήνει» στην ύπαιθρο. Έτσι, υποδηλώνει πως δύναται να επεκταθεί και περαιτέρω με τον ίδιο τρόπο, καθώς επίσης και να εφαρμοστεί και σε μια άλλη «οριακή» περιοχή, ως σύστημα επέκτασης.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.