«Μωσαϊκό πολιτισμού - Ξάνθη»

Η συγκεκριμένη διπλωματική εργασία δεν συμμετέχει στην αξιολόγηση.


Φοιτήτρια : Σούλα Ιφιγένεια
Επιβλέποντες καθηγητες: Hildebrand Machleidt, έδρα Πολεοδομικού και Χωροταξικού Σχεδιασμού
                                          Barbara Zibell, έδρα Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής
Αρχιτεκτονική Σχολή Ανόβερου Γερμανίας (Leibniz Universität Hannover)
Ημερομηνία παρουσίασης : Ιανουάριος 2009

Αφορμή για την επιλογή του θέματος είναι οι προβληματισμοί που τίθενται καθημερινά για τις πόλεις του μέλλοντος, το πως αυτές εξελίσσονται και ποιες είναι οι νέες ανάγκες που προκύπτουν. Η πολυπολιτισμικότητα είναι καθεστώς στην Ευρώπη του σήμερα. Ο αστικός σχεδιασμός έχει αρχίσει να προσαρμόζεται και αυτός στα νέα δεδομένα, σε μια προσπάθεια ομαλότερης ένταξης και συμβίωσης των διαφορετικών πληθυσμών.

Ο λόγος που η Ξάνθη επιλέχτηκε για τη διπλωματική εργασία είναι διττός. Πρόκειται για μια πόλη, χαρακτηριστικά της οποίας αρχίζουν τα τελευταία χρόνια να αποκτούν και άλλες περιοχές της Ευρώπης. Ταυτόχρονα η πανεπιστημιούπολη της μετακόμιζε εκτός πόλεως. Μια μεγάλη έκταση στο κέντρο της πόλης - η οποία λειτουργεί σαν κλείδωση μεταξύ των λοιπών περιοχών της πόλης, θα έμενε ανεκμετάλλευτη. Η ανάπλαση έχει ως στόχο να μετατρέψει την κεντρική, ανεκμετάλλευτη αυτή περιοχή σε ένα κέντρο πολιτισμού, ψυχαγωγίας και παιδείας, δίνοντας στους κατοίκους της πόλης και των νέων περιοχών τη δυνατότητα διάφορων δραστηριοτήτων και νέων ερεθισμάτων.

Για μια τέτοια παρέμβαση, προϋπόθεση είναι η κατανόηση και η αποτύπωση όχι μόνο των ρυθμών και των αναγκών της πόλης, αλλά και τα μοναδικά της χαρακτηριστικά, καθώς συστεγάζει ανθρώπους πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους. Καίριο θέμα της εργασίας είναι η κατανόηση της ιστορίας της περιοχής, του ζητήματος της μουσουλμανικής μειονότητας αλλά και της συνεύρεσης -όχι μόνο κοινωνικά αλλά και χωροταξικά- των κατοίκων της πόλης.

Ακολουθεί μια αστική και χωροταξική ανάλυση της πόλης και των γύρω περιοχών: ο τρόπος και η ταχύτητα της επέκτασής της με το πέρασμα των χρόνων, η εξέλιξη των οικιστικών τύπων και των ελεύθερων χώρων, ο ορισμός των κύριων και πιο συχνά χρησιμοποιούμενων αξόνων. Αρχιτεκτονικοί τύποι κατοικιών απομονώθηκαν και προσδιορίστηκε η χρήση τους. Αποτέλεσμα της ανάλυσης είναι οι νέοι άξονες οι οποίοι προέκυψαν σχεδόν αυτονόητα και το στήσιμο του προγράμματος λειτουργιών χρήσεων στο νέο αυτό περιβάλλον που είχε αρχίσει να δημιουργείται.

Οι νέοι άξονες δεν οριοθετούν μόνο τις χρήσεις των οικοδομικών τετραγώνων, αλλά διαχωρίζουν την πυκνή οικοδόμηση από τους ελεύθερους χώρους. Το ποτάμι της πόλης παίζει πλέον σημαντικό ρόλο στην πόλη καθώς συμπεριλαμβάνεται στη νέα ανάπτυξη. Λειτουργεί ως σημείο αναφοράς και αποτελεί ένα συνδετικό στοιχείο μεταξύ των δύο πλευρών της πόλης. Νέα πάρκα δημιουργούνται, έχοντας πολλά στοιχεία της παλιάς πόλης ως έμπνευσή τους. Σε αυτά έχει προβλεφτεί ένα μουσείο αλλά και διάφοροι εκθεσιακοί χώροι, καθώς και χώροι εστίασης αλλά και διασκέδασης.

Μεγάλη έμφαση δόθηκε στην παιδεία. Στόχος ήταν να παραμείνει ως θέμα σε αυτήν την τόσο κεντρική περιοχή. Η μόρφωση, η γνωριμία, η αποδοχή και η κατανόηση των συνανθρώπων μπορεί να προκύψει κυρίως μέσω της παιδείας- για το λόγο αυτόν στην νέα οργάνωση συμπεριλήφθηκε μια βιβλιοθήκη ευρείας χρήσης και με πολύγλωσσα βιβλία καθώς και ένα ίδρυμα- ινστιτούτο δημιουργικής μάθησης, το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα σε όλες τις ηλικίες να επισκέπτονται μαθήματα για πολλούς και διαφορετικούς τομείς. Οι νέες αυτές χρήσεις απευθύνονται σε όλη την περιοχή της Θράκης, καθώς δεν υπάρχουν αντίστοιχες.

Κατοικίες, ένας παιδικός σταθμός, ένα είδος «εναλλακτικών προσωρινών κατοικιών» το οποίο απευθύνεται σε επισκέπτες καθηγητές πανεπιστημίου αλλά και τουρίστες όπως και χώροι συνεύρεσης και δραστηριοτήτων συμπληρώνει το οργανοδιάγραμμα.

Καθώς μικραίνει η κλίμακα και εστιάζει κανείς στο νέο σχεδιασμό παρατηρείται ότι οι οικιστικοί τύποι που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι οικείοι για τα δεδομένα τις πόλης - δεν εισάγονται μοντέρνες ή νέες αρχιτεκτονικές γραμμές. Σκοπός ήταν να κρατηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα υπάρχοντα κτήρια και να συμπληρωθούν «αυτονόητα» με ήδη υπάρχοντες τύπους, για την αποφυγή δημιουργίας μιας «μη οικείας» άρα ξένης και δύσκολα αφομοιώσιμης νέας οικιστικής περιοχής.

Σκοπός της διπλωματικής εργασίας είναι να δείξει με βάση το παράδειγμα της Ξάνθης ότι μια πόλη μπορεί να οργανωθεί με βάση τις ανάγκες που προκύπτουν χωρίς να αλλάξει χαρακτήρα ή να παραμορφωθεί τόσο χωροταξικά όσο και κοινωνικά. Ταυτόχρονα, μπορεί να δημιουργήσει ερεθίσματα στους κατοίκους -χωρίς αυτά να είναι εξαναγκαστικά- για γνωριμία και εξοικείωση μεταξύ των πολιτών, θεμελιώδη χαρακτηριστικά για μια αρμονική συμβίωση.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.