Σχεδιαστές φωτισμού και η ψυχολογία των πελατών

Η διαδικασία μελέτης και σχεδιασμού στο φωτισμό δεν περιορίζεται μόνο στη γνώση και τις ικανότητες ενός lighting designer, αλλά εξαρτάται από τη δυνατότητα που έχει στο να κατανοεί τις απαιτήσεις του πελάτη και την ικανότητα του στο να τις αποτυπώσει στο έργο. Αυτή είναι η θέση που εκφράζει επίσημα η PLDA μέσω ενός σχετικού άρθρου που έχει δημοσιεύσει στο περιοδικό της, PLD.

Σε κάθε έργο πρέπει να τεθούν επί τάπητος και να αναλυθούν, οι σκέψεις, η διάθεση και οι ανάγκες του εκάστοτε πελάτη. Μπορεί ο σχεδιαστής να νιώθει πως είναι ο κυρίαρχος που με τον "εξοπλισμό" του ελέγχει ακτίνες, φάσμα, φως και σκιά, αλλά στις πραγματικές συνθήκες εργασίας συνήθως καταλήγει να προσεγγίζει τις επιθυμίες του πελάτη.

Η PLDA προτρέπει τους σχεδιαστές να μπαίνουν στη θέση του πελάτη, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν την κατάσταση από την δική του οπτική γωνία. Σε αυτή τη «διαδραστική διαδικασία», ο σχεδιαστής πρέπει να διασφαλίσει πως θα δωθούν οι σωστές πληροφορίες, εστιάζοντας αναλυτικά σε κάθε προσέγγιση, ώστε να μην βρεθεί προ εκπλήξεως όταν έρθει η στιγμή της παράδοσης.

Αναλύοντας στην πορεία τους τύπους «πελατών» που μπορεί να κληθεί να αντιμετωπίσει ένας σχεδιαστής φωτισμού, τους διαχωρίζει σε τρεις κατηγορίες:

• «Φωτιστικά αναλφάβητους»
Είναι οι πελάτες που έχουν πλήρη άγνοια για το φωτισμό, αποτελώντας για αυτούς ένα νέο έδαφος προς εξερεύνηση. Ο πελάτης αυτός μπορεί πολύ εύκολα να ενθουσιαστεί, οπότε θα γίνει ένας «καλός δέκτης» εφόσον καθοδηγηθεί σωστά και «συντονιστεί» στο ίδιο μήκος κύματος με το σχεδιαστή.

• «Οι γνώστες»
Οι πελάτες αυτοί ενημερώνονται και ανησυχούν για το αποτέλεσμα. Για τους σχεδιαστές αποτελούν πρόκληση, καθώς πρέπει να επιστρατεύσουν την επινοητικότητα τους, προτείνοντας καινοτόμες και αειφόρες προτάσεις.

• «Πελάτες ψώνια»
Είναι τα λεγόμενα fashion victims. Πρόθυμοι να για τη δημιουργία ενός project με «επώνυμα φωτιστικά», χωρίς όμως τον δέοντα σεβασμό ως προς τις έννοιες, τις σωστές μεθόδους και τεχνικές στο σχεδιασμό.

Όσον αφορά την «αντιμετώπιση» τους, οι προτάσεις των σχεδιαστών σε αυτή τη διαδραστική διαδικασία, θα πρέπει να είναι πρακτικές, να έχουν ευελιξία στην αρχή και σταθερές βάσεις - θέσεις στην εξέλιξη του έργου. Οι πελάτες δεν είναι επιστημονικά καταρτισμένοι και το κατά πόσον θα μπορέσουν να κατανοήσουν τα σχέδια εξαρτάται από πως θα μεταδώσει ο σχεδιαστής «το μήνυμα».

Είναι σημαντικό για τον σχεδιαστή να γνωρίζει το έργο πριν καν λάβει το σχετικό brief από τον πελάτη, ή τον αρχιτέκτονα. Η προετοιμασία και το ενδιαφέρον του θα εμπνεύσει εμπιστοσύνη και στους δύο. Παράλληλα πρέπει να ερευνήσει το κατά πόσον ο πελάτης γνωρίζει το αντικείμενο, για να προετοιμάσει ανάλογα την στρατηγική του. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης που παίρνει ο σχεδιαστής από τον πελάτη, πρέπει να είναι συγκεντρωμένος, διότι η ακρόαση και η παρατήρηση αποτελούν τα βασικά εργαλεία για την κατανόηση του στυλ και του γούστου του. Χρειάζεται «χώρο» να εκφραστεί πριν προσπαθήσει ο σχεδιαστής να τον θαμβώσει με τις γνώσεις του, διότι έτσι θα χάσει τους συνειρμούς του. Καλό θα είναι να κρατούνται σημειώσεις άπο κάθε λεπτομέρεια που θα αναφέρει, διότι αυτό μπορεί να καθορίσει και τη διαφορά στο σχεδιαστικό αποτέλεσμα.

Σε αυτή τη φάση η αναφορά διάφορων «τεχνασμάτων» που θα αποσπάσουν την προσοχή του πελάτη θα πρέπει να αποφεύγεται. Αφήστε μόνο κάποιες σκέψεις σας να διαρρεύσουν, ώστε να ελέγξετε το έδαφος και τις αντιδράσεις του.

Η σωστή προετοιμασία με ένα οργανωμένο ερωτηματολόγιο που θα καλύψει τις διάφορες απορίες σας είναι απαραίτητη. Στο άρθρο της η PLDA αναφέρει πως πρέπει να γνωρίζετε το σκοπό και τον τύπο του έργου (κατοικία, κατάστημα κτλ.), την τοποθεσία, την οικογενειακή κατάσταση του πελάτη, τη χρήση ή τις χρήσεις του χώρου, το «σχεδιαστικό θέμα», το budget για σχεδιασμό και εξοπλισμό, την ανάγκη για αειφορία ή όχι, το χρονοδιάγραμμα του έργου και την σχεδιαστική ομάδα που θα εργαστεί σε αυτό.

Αυτό που δεδομένα θα πρέπει να αποφύγετε, είναι το να υποσχεθείτε πράγματα που δεν μπορείτε να υλοποιήσετε, τουλάχιστον μέσα στο δεδομένο χρονοδιάγραμμα που έχει καθοριστεί.

Επίσης είναι σημαντικό να μην ξεχνάτε το brief του αρχιτέκτονα, γιατί αυτό καθορίζει το concept του έργου. Ουσιαστικά στις περισσότερες των περιπτώσεων αυτός είναι ο πελάτης σας. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στο να μην σας παρασύρει ο ενθουσιασμός του πελάτη, διότι συνήθως υπάρχει τάση βομβαρδισμού με ιδέες και σκέψεις που τους περνάνε από το μυαλλό. Γεγονός είναι το ότι τέτοιες περιπτώσεις δυσκολεύουν το να καταλάβετε τι πραγματικά τους αρέσει και χρειάζονται.

Τέλος όσον αφορά τα προς αποφυγήν, ποτέ μην εργάζεστε χωρίς να έχετε καθορίσει συγκεκριμένα budget. Απεριόριστοι προϋπολογισμοί δεν υπάρχουν και σίγουρα θα δεχτείτε περικοπές σε μεταγενέστερο στάδιο.

Κλείνοντας, θα πρέπει να θυμάστε πως η προετοιμασία πριν από την πρώτη συνάντηση αυξάνει την αυτοπεποίθησή σας, κάτι το οποίο εισπράττει ο πελάτης προσθέτοντας σας πόντους. Ακούστε τον πελάτη πριν εκφράσετε την προσέγγιση σας, γιατί αυτό θα μπορούσε να σας προφυλάξει από κάποια λάθος κίνηση. Αντίθετα προσπαθήστε να του παρέχετε μια γρήγορη αλλά ουσιαστική εκπαίδευση, διότι αυτό θα σας βοηθήσει στο να τον φέρετε στο ίδιο επίπεδο με την προσέγγισή σας. Πειραματιστείτε σε νέες ιδέες μόνο αν ο πελάτης είναι ανοιχτόμυαλος, άλλα έχοντας πάντα την ευθύνη της οποιασδήποτε αποτυχίας προκύψει. Ενημερώνετε τον πάντα για την εξέλιξη του σχεδιασμού, χωρίς όμως να εισέρχεστε σε λεπτομέρειες.

Πηγή: PLD
Επιμέλεια: flashlight.gr