ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΜΑΤΙΕΣ

10 Σεπτέμβριος, 2012

Made in Athens (ντοκιμαντέρ)

Παρακολουθήστε το ντοκιμαντέρ που πραγματοποίησε το GreekArchitects.gr για την ελληνική συμμετοχή στη 13η μπιενάλε αρχιτεκτονικής της Βενετίας. (45 λεπτά, 11 συνεντεύξεις, κείμενο, φωτογραφίες, βίντεο συνέντευξης τύπου, κα)

Του Βασίλη Μιστριώτη

English version

Ένα ταξίδι στην αρχιτεκτονική σκέψη. Ίσως έτσι μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την επίσκεψη ενός αρχιτέκτονα στη μπιενάλε αρχιτεκτονικής της Βενετίας. Σε μια πόλη που ενώ εξουθενώνει τον επισκέπτη, κάθε 2 χρόνια φιλοξενεί την πρωτοπορία στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.

Η 13η μπιενάλε με θέμα τον "κοινό τόπο - κοινό έδαφος" (Common Ground), αποτελεί ή τουλάχιστον οι διοργανωτές επιθυμούσαν να πρεσβεύει, τον επαναπροσδιορισμό του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού προς μια νέα φιλοσοφία, βιώσιμη σε σχέση με την παγκόσμια κρίση. Μια μπιενάλε που τη φορά αυτή δεν αναζητούσε, όπως συνήθως, την πρωτοπορία αλλά μια νέα θεώρηση.

Είναι πράγματι έτσι?

Τα τοπικά αλλά κυρίως τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, υιοθέτησαν και εξέπεμψαν "αυτολεξεί" το συγκεκριμένο μήνυμα θυμίζοντας μου και παραφράζοντας τη ρήση του Τσαρούχη "ότι δηλώσεις είσαι". Ένα μήνυμα που πράγματι ανοίγει το διάλογο στην αρχιτεκτονική κοινότητα, αλλά διόλου ισχύει για όλους εκείνους που διαθέτουν "αρχιτεκτονικό brand name".

Συνεντεύξεις και βαρύγδουπες δηλώσεις πίσω από το "παραβάν της ιδιωτικότητας των εξάστερων ξενοδοχείων", δηλαδή του μη κοινού τόπου σε μη κοινό έδαφος, για μια αρχιτεκτονική που τελικά αυτονόητα γοητεύει τους ισχυρούς και αυτονόητα αδιαφορεί για τους ανίσχυρους.

Ο αρχιτέκτονας star, όπως και κάθε star του καιρού μας, όχι μόνο δεν αλλάζει ρότα σε ημέρες οικονομικής κρίσης, αλλά συνήθως αλλάζει "κασέ" και μάλιστα προς τα πάνω. Και αυτό αποτελεί "μαθηματική ακρίβεια" στην ιστορία.

Οι λέξεις του ιταλού καθηγητή Vittorio Gregotti, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο GreekArchitects.gr, αποτελούν ίσως τη συγκλονιστικότερη στιγμή της παρουσίας μας στη μπιενάλε.

Σημειώνει:
"Ο μεταμοντερνισμός βασίζεται στην ιδέα ότι ο αρχιτέκτονας είναι ο καθρέφτης του καπιταλισμού. Οι αρχιτέκτονες μιμήθηκαν αυτή την κατάσταση και την αποδέχτηκαν χωρίς να προσθέσουν αυτή την κριτική απόσταση που είναι απαραίτητη με την πραγματικότητα. Αυτή είναι η συμπεριφορά του μεταμοντερνισμού". Και συνεχίζει... "Οι αρχιτέκτονες δεν είναι εταιρίες υπηρεσιών όπως η ευρωπαϊκή ένωση αποκαλεί. Οι αρχιτέκτονες κάνουν μια καλλιτεχνική πρακτική."
(η συνέντευξη που μας παραχώρησε Vittorio Gregotti, θα μεταδοθεί τις προσεχείς ημέρες)

Made in Athens

Η ελληνική συμμετοχή φέτος αναζήτησε και παρουσίασε την αρχιτεκτονική σε πρώτο πλάνο. Και πραγματικά τα κατάφερε. Μια ελληνική αρχιτεκτονική που δεν αρνείται τις αδυναμίες της αλλά προσπαθεί να τις αντιμετωπίσει.

Φωτογραφία: Μπάμπης Λουιζίδης - Κατερίνα Γληνού

Ο Πάνος Δραγώνας και η Άννα Σκιαδά εντόπισαν προτάσεις που στο σύνολό τους σχηματίσουν και εν τέλει αποτυπώνουν την πραγματικότητα της αρχιτεκτονικής στην Αθήνα, θα προσέθετα την αρχιτεκτονική στην Ελλάδα.
Το "Common Ground" , δηλαδή το κοινό έδαφος στο ελληνικό περίπτερο όχι μόνο εκφράζεται επιτυχώς, αλλά πρωταγωνιστεί με τον επισκέπτη να το βιώνει μέσα από τον "περίπατο στα σοκάκια της πόλης" που εύστοχα απέδωσαν οι επιμελητές στο σχεδιασμό του.

Ίσως ορισμένες μελέτες και κυρίως μη υλοποιημένες υστερούν. Αλλά εντάσσονται κρίνω, στη θαρραλέα και γόνιμη άποψη των επιμελητών να επιλέξουν ακόμα και "άγουρους" αρχιτέκτονες. Ένα σημείο ακόμη το οποίο προβληματίζει, είναι η συμμετοχή κατασκευαστικής - real estate εταιρίας και κυρίως στο πεδίο της ιδεολογικής προσέγγισης μιας εξαιρετικής - κατά τα άλλα - συμμετοχής.

Το GreekArchitects.gr για δεύτερη φορά παρευρέθηκε στη Βενετία, ως χορηγός επικοινωνίας της ελληνικής συμμετοχής. Και οφείλουμε να ευχαριστήσουμε δημόσια τους επιμελητές για την πρόσκλησή τους. Μια εμπειρία ξεχωριστή που ευχόμαστε κάθε αρχιτέκτονας να βιώσει. Με σκέψη και κυρίως δίνοντας τον απαιτούμενο χρόνο πριν κατασταλάξει σε συμπεράσματα.

Στο πλαίσιο της συμμετοχής μας στη 13η μπιενάλε αρχιτεκτονικής της Βενετίας, πραγματοποιήσαμε και σας παρουσιάζουμε ένα ντοκιμαντέρ διάρκειας 45 λεπτών, αφιέρωμα στην ελληνική συμμετοχή. Οι επιμελητές αλλά και οι παρευρισκόμενοι συμμετέχοντες της πρότασης μας μίλησαν εκτενώς για τα έργα τους. (Επίσης, ακολούθως σας παρουσιάζουμε και τη συνέντευξη τύπου η οποία πραγματοποιήθηκε στα αγγλικά)

Βασίλης Μιστριώτης, αρχιτέκτων
Διευθυντής Σύνταξης GreekArchitects.gr

Made in Athens (ντοκιμαντέρ, διάρκειας 45 λεπτών)