Α Θ Η Ν Α : "Α-Π Ο Λ Ι Τ Η Σ - Τ Η" Π Ο Λ Η ? (3η ενότητα)

Θα θέλαμε να σας ευχαριστούμε θερμά για τη συμμετοχή σας στην τρίτη ενότητα,«Η πολυκατοικία στην Αθήνα» αλλά κυρίως για την ποιότητα (ανάλυση - τεκμηρίωση) των απαντήσεων σας, τις οποίες και δημοσιεύουμε παρακάτω.

Παράλληλα, προχωρούμε στην ανάρτηση των ερωτημάτων που αφορούν στην 4η ενότητα «Οι δημόσιοι χώροι στην Αθήνα». Δείτε λεπτομέρειες ΕΔΩ (ερωτήσεις - τρόπος συμμετοχής)

Οι εκπομπές αρχειοθετούνται στο GRATV (εκπομπές / Α-Π Ο Λ Ι Τ Η Σ - Τ Η" Π Ο Λ Η) και παράλληλα στις "Aρχιτεκτονικές Ματιές" στο greekarchitects.gr

 

Ακολουθούν:

1. Βίντεο : (Μέρος Α & Μέρος Β)

Εισαγωγή Α. Τριποδάκη.

Συμμετοχή:

Χρήστος Φλώρος - Αρχιτέκτων - Μελετητής

Γεώργιος Προκάκης - Συμβ/χος καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης

Στυλιανός Στεφανάκης - Δευτεροετής φοιτητής αρχιτεκτονικής Π. Κρήτης

Ιάσωνας Δέγλερης - Πρωτοετής φοιτητής αρχιτεκτονικής Π. Κρήτης

Επίλογος Α. Τριποδάκη, αναφορές - απαντήσεις στα ερωτήματα. (Οι φοιτητές Στεφανάκης & Δέγλερης, συμμετείχαν στη διαδικασία του ερωτηματολογίου και προσκλήθηκαν από την συντακτική επιτροπή να συμμετέχει στην εκπομπή)

2. Δημοσίευση των απαντήσεων σας. (και οι φωτογραφίες που επιλέχτηκαν για την 3η ενότητα.)

 

Μέρος Α

 

 

Μέρος Β

 

Οι φωτογραφίες που επιλέχτηκαν για την 3η ενότητα

Στέλιος Στεφανάκης - πολυκατοικία στην Κυψέλη

 

Χρήστος Φλώρος

 

 

 

2. Δημοσίευση των απαντήσεων

ΘΕΜΑ : Η ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Ποια θεωρείτε ως κυριότερα προβλήματα:

1. Των εσωτερικών, υπαίθριων και ημιυπαιθριων χώρων του διαμερίσματoς της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας

2. Των εσωτερικών κοινόχρηστων χώρων της (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο (αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) κλπ.

3. Του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εντάσσεται (στο συνεχές ή μη σύστημα) αναφορικά προς τον εξωτερικό και εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο και τα δώματα.

4.Του άμεσου αστικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται (σε απόσταση περπατήματος 10 λεπτών, δηλαδή περίπου 600 μ.)

5.Ποια από τα προηγούμενα αξιολογείτε ως σημαντικότερα.

6.Ποιες είναι οι προτάσεις σας για την αντιμετώπιση τους.

 

Οι παρακάτω απαντήσεις δημοσιεύονται όπως ακριβώς αποστάλθηκαν.

 

Στέλιος Στεφανάκης
ΘΕΜΑ : Η ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Ποια θεωρείτε ως κυριότερα προβλήματα:
1. Των εσωτερικών, υπαίθριων και ημιυπαίθριων χώρων του διαμερίσματος της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας
Καταρχήν, όσον αφορά τους εσωτερικούς χώρους των διαμερισμάτων πρέπει να επισημανθεί ότι αυτοί τις περισσότερες φορές διακρίνονται από μία στενότητα. Αυτό οφείλεται αφενός στην επιθυμία των εργολάβων να βγάλουν περισσότερα διαμερίσματα και αφετέρου στη συνήθη ύπαρξη πολλών δωματίων που επικοινωνούν με μικρούς διαδρόμους. Έτσι συνήθως παρατηρείται ένα πλήθος από αλχημείες εκ μέρους των κατασκευαστών μερικές από τις οποίες είναι οι ακόλουθες: οι αποθηκευτικοί χώροι τις περισσότερες φορές ενσωματώνονται με το μπάνιο, τα δωμάτια γίνονται μικρά και η κουζίνα προσκολλάται σε κάποια γωνία του καθιστικού, ο μηχανολογικός εξοπλισμός της πολυκατοικίας όπως οι κεντρικοί σωλήνες των αποχετεύσεων και της θέρμανσης περνούν πολλές φορές μέσα από διαμερίσματα προκειμένου να μη χάνονται «άδικα» τετραγωνικά κτλ. Επιπλέον τις περισσότερες φορές οι εσωτερικοί χώροι των διαμερισμάτων στερούνται και επαρκώς φωτισμού καθώς απουσιάζουν τα ανοίγματα ή είναι πολύ μικρότερα από το αναγκαίο και επιθυμητό. Αποτέλεσμα της απουσίας μεγάλων ανοιγμάτων είναι και η έλλειψη σωστού αερισμού του χώρου.
Όσον αφορά τους υπαίθριους χώρους πρέπει να τονισθεί ότι απουσιάζουν και εάν υπάρχουν είναι συνήθως μικροί σε έκταση προκειμένου να μη χάσουν τετραγωνικά από τα διαμερίσματα οι εργολάβοι. Άλλο χαρακτηριστικό πρόβλημα των υπαίθριων χώρων της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας είναι η εικόνα εγκατάλειψης που παρουσιάζουν. Η οποία είναι απόρροια της έλλειψης φροντίδας εκ μέρους των κατοίκων των διαμερισμάτων οι οποίοι αποποιούνται τις ευθύνες τους αν και είναι αυτοί που διαμαρτύρονται για την έλλειψη τους.
Όσον αφορά τους ημιυπαίθριους χώρους του διαμερίσματος της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας είτε έχουν κλειστεί προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες των διαμερισμάτων είτε είναι πολύ μικροί και δεν μπορούν να φιλοξενήσουν κάποια από τις δραστηριότητες των κατοίκων του εκάστοτε διαμερίσματος. Τα μπαλκόνια που θεωρούνται ημιυπαίθριοι χώροι τις περισσότερες φορές κυμαίνονται από 50 μέχρι 70 πόντους πλάτος στην καλύτερη των περιπτώσεων καθιστώντας τα περισσότερο διακοσμητικά. Επαρκούν για καμιά γλάστρα και το άπλωμα των ρούχων μόνο και διαθέτουν φυσικά τέντα με χρώμα είτε πράσινο είτε πορτοκαλί και όλες τις ξεθωριασμένες αποχρώσεις τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην είναι λειτουργικά π.χ. τους καλοκαιρινούς μήνες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από την οικογένεια για να δοθεί μία διέξοδος από το στενάχωρο διαμέρισμα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν γιατί δεν επαρκεί το μέγεθος τους για τις ανάγκες μιας οικογένειας. Έτσι μετατρέπονται τις περισσότερες φορές σε αυτοσχέδιες αποθήκες των διαμερισμάτων εφόσον συνήθως απουσιάζουν από τα διαμερίσματα αποθηκευτικοί χώροι.

2. Των εσωτερικών κοινόχρηστων χώρων της (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, πυλωτή, υπόγειο (αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) κλπ.
Οι εσωτερικοί κοινόχρηστοι χώροι της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας παρουσιάζουν μία ποικιλία προβλημάτων. Η είσοδος τις περισσότερες φορές είναι μικρή και δεν της έχει δοθεί η πρέπουσα σημασία και φυσικά σχεδόν πάντα απουσιάζει από αυτή η πρόβλεψη για χρήση της από άτομα με ειδικές ανάγκες. Το κλιμακοστάσιο είναι στενό και δεν υπάρχει αρκετός χώρος για να ανεβαίνει και να κατεβαίνει κάποιος άνετα ταυτόχρονα. Ο ανελκυστήρας είναι μικρός και στερείται συνήθως εσωτερικής πόρτας ασφαλείας. Οι διάδρομοι αρκετές φορές είναι στενοί και δεν έχουν επαρκή φωτισμό παρά μόνο αυτόν που καταφέρνει να περάσει από τα ανοίγματα του κλιμακοστασίου. Η απουσία ανοιγμάτων στους διαδρόμους, που θα πρόσφεραν περισσότερο φως και ζωντάνια στο εσωτερικό της πολυκατοικίας, είναι επιβεβλημένη λόγω του αγώνα που κάνουν οι εργολάβοι ώστε να μη χάσουν τετραγωνικό κολλώντας τις πολυκατοικίες τους στα όμορα κτίσματα. Τα δώματα των πολυκατοικιών αντί να λειτουργούν σαν χώροι τοποθέτησης μηχανολογικού εξοπλισμού για την πολυκατοικία μετατρέπονται σε μικρά αυτοσχέδια και φυσικά παράνομα διαμερίσματα. Οι πυλωτές καταλήγουν συνήθως να μετατρέπονται παρανόμως σε διαμερίσματα ή καταστήματα μειώνοντας τους χώρους στάθμευσης για τους κατοίκους της πολυκατοικίας. Το υπόγειο γεμίζει με τις αποθήκες των διαμερισμάτων, τις μηχανολογικές εγκαταστάσεις, τα γκαράζ και αρκετές φορές με διαμερίσματα «τρύπες».

3. Του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εντάσσεται (στο συνεχές ή μη σύστημα) αναφορικά προς τον εξωτερικό και εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο και τα δώματα.
Τα οικοδομικά τετράγωνα είναι συνήθως συμπαγή και οι προσόψεις των κτιρίων που κατά βάση είναι πολυκατοικίες διαμορφώνουν ένα συνεχές μέτωπο, έναν φράγμα επίμηκες σαν τείχος που εμποδίζει το φως και τον αέρα να διεισδύσουν στο εσωτερικό τους. Δημιουργώντας έτσι για τους κατοίκους της πόλης ένα ασφυκτικό περιβάλλον. Αυτό το συνεχές μέτωπο με τις προσόψεις των πολυκατοικιών κολλημένες τόσο πάνω στο πεζοδρόμιο όσο και η μία δίπλα στην άλλη εντείνουν τη διαφοροποίηση του εσωτερικού από τον εξωτερικό κοινόχρηστο χώρο. Ο εσωτερικός απομονώνεται και άλλο και καταλήγει πνιγηρός καθώς η οπτικές φυγές που προσφέρει δεν είναι τίποτα άλλο παρά οι πίσω όψεις άλλων πολυκατοικιών. Έτσι χάνει την επαφή του με τον εξωτερικό δημόσιο χώρο που θα του έδινε άλλη πνοή. Όσον αφορά τα δώματα ο μόνος ρόλος που διαδραματίζουν είναι να φιλοξενούν τον μηχανολογικό εξοπλισμό , αν δεν έχουν μετατραπεί κατά το μεγαλύτερο μέρος τους σε αυτοσχέδιες μικρές κατοικίες, αλλά και να προσφέρουν θέα προς άλλα δώματα δίνοντας μια «εντυπωσιακή» εικόνα από εναλλασσόμενο μπετόν σε όλους τους τόνους του γκρι.

4. Του άμεσου αστικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται (σε απόσταση περπατήματος 10 λεπτών, δηλαδή περίπου 600 μ.)
Το άμεσο αστικό περιβάλλον στο οποίο εντάσσεται συνήθως η μέση πολυκατοικίας στην Αθήνα αποτελείται κατά κύριο λόγο από μπλοκ παρόμοιων πολυκατοικιών. Ορισμένες φορές μπορεί να υπάρχει σε απόσταση 600 μέτρων κάποιο μικρό πάρκο το οποίο σε καμία περίπτωση δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. Ακόμη μπορεί να υπάρχει και κάποια πλατεία συνήθως και αυτή περιορισμένου μεγέθους που θυμίζει περισσότερο κόμβο διέλευσης οχημάτων και ως εκ τούτου είναι πολύβουη.

5. Ποια από τα προηγούμενα αξιολογείτε ως σημαντικότερα.
Ως σημαντικότερα θεωρώ τα προβλήματα των εσωτερικών, υπαίθριων και ημιυπαίθριων χώρων του διαμερίσματος της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας γιατί είναι αυτά που βαραίνουν τον άνθρωπο που ζει σε αυτό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της ημέρας από τα υπόλοιπα. Μετά από αυτά τα προβλήματα θεωρώ αρκετά σημαντικά αυτά του άμεσου αστικού περιβάλλοντος που επηρεάζουν τον άνθρωπο τις ώρες που δεν βρίσκεται στο σπίτι του και κινείται κοντά στη γειτονιά του.

6. Ποιες είναι οι προτάσεις σας για την αντιμετώπιση τους.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων θεωρώ απαραίτητη την ευαισθητοποίηση της πολιτείας με τη λήψη μέτρων από τις αρμόδιες πολεοδομικές αρχές που εγκρίνουν τις άδειες κατασκευής των πολυκατοικιών. Μερικά μέτρα που θα μπορούσαν να πάρουν σχετίζονται αφενός με τους κανονισμούς οι οποίοι θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερο αυστηροί και αφετέρου με έναν ευρύτερο σχεδιασμό των χρήσεων των τετραγωνικών ώστε να προβλέπονται ελεύθεροι κοινόχρηστοι χώροι που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων στις πολυκατοικίες όπως π.χ. χώροι παιχνιδιού, αναψυχής, άθλησης κτλ. Προκειμένου να πάψουν να ανεγείρονται πολυκατοικίες και γενικότερα κτίρια που βλάπτουν τον άνθρωπο και το περιβάλλον του. Σημαντικό παράγοντα για την αντιμετώπιση αυτού του «φαινομένου» που πλήττει την ελληνική αρχιτεκτονική θεωρώ την ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας των υποψήφιων ενοικιαστών ή αγοραστών των διαμερισμάτων προκειμένου να διαλέγουν αυτό που θα τους εξασφαλίζει καλύτερη ποιότητα ζωής. Τέλος, θεωρώ απαραίτητη την ευσυνειδησία παλαιών και νέων μηχανικών ώστε να αποφεύγεται η ανέγερση εκτρωμάτων όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και σε όλες τις άλλες ελληνικές πόλεις.

 

Χρήστος Φλώρος, αρχιτέκτων
Θεωρώ ως το κυριότερο πρόβλημα των πολυκατοικιών στην Αθήνα, το υπ' αρ. 3 του ερωτηματολογίου.
Ειδικότερα το πρόβλημα έγκειται στην ποσοτική ανεπάρκεια, στην κακή διάταξη και στην χαμηλή ποιότητα των ακαλύπτων χώρων του οικοπέδου.
Ποσοτική ανεπάρκεια:
Πολλοί χώροι στις παλαιότερες πολυκατοικίες θεωρείται ότι έχουν φυσικό φωτισμό και αερισμό από τον περίφημο φωταγωγό. Στην πράξη όμως ο φωταγωγός είναι μόνο ένα shaft αποχευτευτικών δικτύων και καπναγωγών που λειτουργεί ως δίοδος μετάδοσης οσμών.
Στον ισχύοντα ΓΟΚ, σε πολλές περιπτώσεις, ο ακάλυπτος χώρος είναι μόλις το 30% του οικοπέδου.
Κακή διάταξη:
Με τον ισχύοντα ΓΟΚ, επιδιώκεται στις περιοχές όπου ίσχυε το συνεχές οικοδομικό σύστημα, η ενοποίηση των ακαλύπτων χώρων σε ένα εσωτερικό αίθριο μέσα σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο. Αυτό όμως καταργεί τον διαμπερή αερισμό που θα πραγματοποιείτο αν υπήρχαν πλάγιοι ακάλυπτοι χώροι, και συμβάλλει στην υπερθέρμανση, σε συνθήκες μάλιστα κλιματικής αλλαγής. (βλέπε σκαρίφημα)
Χαμηλή ποιότητα:
Οι ακάλυπτοι χώροι είναι κατά κανόνα πλακοστρωμένοι (χωρίς φυσικό έδαφος με φυτά) με συνέπεια να μην λειτουργεί ο υδρολογικός κύκλος, αλλά και να αυξάνεται η θερμοκρασία.
Ήμουν ο εισηγητής του άρθρου 23 του ισχύοντος Κτιριοδομικού Κανονισμού που επιβάλλει ο υποχρεωτικά ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου να παραμένει κατά τα 2/3 του χωρίς επίστρωση για να μπορεί να φυτευτεί. Ατυχώς όμως, αυτή η διάταξη σπάνια εφαρμόζεται στην πράξη.
Προτείνω:
α. Την αλλαγή του ΓΟΚ όσον αφορά στην διάταξη των ακαλύπτων χώρων στο οικόπεδο, ώστε να δημιουργούνται πάντα πλάγιοι ακάλυπτοι με στόχευση τον διαμπερή αερισμό μέσα στο οικοδομικό τετράγωνο.
β. Τον έλεγχο εφαρμογής του άρθρου 23 του Κτιριοδομικού Κανονισμού.

 

Κώστας Παπαδόπουλος
Γεια σας.
Νομίζω ότι δεν μπορούμε να κάνουμε διαχωρισμό στα προβλήματα που περιγράφετε. Είναι όλα σημαντικά.

Το μοντέλο της ελληνικής πολυκατοικίας, που θα πρέπει να τονίσουμε ότι αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση στην παγκόσμια αρχιτεκτονική, αντιμετωπίζει από τη μια τα προβλήματα που σημειώνετε, από την άλλη όμως έδωσε και λύσεις στη στέγαση της εργατικής τάξης όπου μετανάστευσε από την ύπαιθρο στα αστικά κέντρα. Το μοντέλο αυτό στο χρόνο όχι μόνο μετασχηματίστηκε σε βασική κατοικία πλέον της αστικής τάξης, αλλά εξελίχθηκε σημαντικά και στο σχεδιασμό και μάλιστα μπορούμε να εντοπίσουμε πολλές και εξαιρετικές αρχιτεκτονικές προτάσεις.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σημειώσω τη σημαντική παράμετρο του ημιυπαιθρίου χώρου, όπου όσες φορές χρησιμοποιήθηκε ως σχεδιαστικό εργαλείο απόδοσης των ορθών λειτουργιών του και όχι εργολαβικών, μας προσέφερε πολύ καλά αποτελέσματα. Και όχι μόνο στο αναγκαίο πλέον βιοκλιματικό στοιχείο αλλά και στο ζήτημα της καλαισθησίας.

Το ζητούμενο νομίζω και εδώ ίσως θα πρέπει να αναφέρθητε στην εκπομπή σας, είναι το μέλλον της πολυκατοικίας και σε σχέση με το ύψος τους. Αν δηλαδή θα πρέπει να προσανατολιστούμε σε πιο ψηλά κτήρια ή θα διατηρήσουμε τις υπάρχουσες διατάξεις. Με τις αρνητικές και θετικές φυσικά παραμέτρους που απορρέουν από τη μια ή την άλλη περίπτωση.

Οι εκπομπές σας είναι πολύ σημαντικές και έχουν αγγίξει πολύ ευαίσθητα θέματα που επιτέλους πρέπει να συζητήσουμε. Σας εκφράζω τα θερμά μου συγχαρητήρια και σας εύχομαι καλή συνέχεια.

Κώστας Παπαδόπουλος, αρχιτέκτων

 

Κορίνα Λαβράνου, φοιτήτρια αρχιτεκτονικής Πολυτεχνείου Κρήτης

Η Α8ήνα είναι μια πολυπληθή και πυκνοκατοικημένη πόλη. Για το λόγο αυτό, η πολυκατοικία είναι αναπόφευκτο στοιχείο της. Όμως,

1.τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι είναι πολυάριθμα,τα πιο σημαντικά απ τα οποία είναι είναι η έλλειψη θερμομόνωσης,ηχομόνωσης αυτόνομης θέρμανση,τα ξύλινα παράθυρα,οι σολινώσεις και παράλληλα η ασφάλεια όσον αφορά τον εσωτερικό χώρο.Επιπλέον, οι ημιυπαίθριοι και υπαίθριοι χώροι,οι οποίοι είναι σχεδόν ανύπαρκτοι, είναι συνήθως απροσπέλαστοι.

2.σχετικά με τον εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο,ο ανελκυστήρας μεν εξυπηρετεί ταυτόχρονα μικρό αριθμό ατόμων,υπάρχει δε και η περίπτωση όπου βρίσκεται διαρκώς εκτός λειτουργίας λόγο τεχνικών προβλημάτων,ενώ σε περίπτωση που δεν υπάρχει αποτελεί σημαντικότατο πρόβλημα των ηλικιωμένων ατόμων.Ακόμα, οι διάδρομοι είναι συνήθως στενοί, σκοτεινοί και ελλειπείς σε χώρους που εξυπηρετούν τους ανάπηρους.Το ίδιο σχετικά με τους ανάπηρους ισχύει και για την είσοδο της πολυκατοικίας.Ένα ακόμη πρόβλημα τίθεται όσον αφορά το πάρκινγκ, δηλαδή, σε περίπτωση που υπάρχει γκαράζ, οι θέσεις πάρκινγκ είναι ελάχιστες με αποτέλεσμα οι κάτοικοι της πολυκατοικίας να φρενάρουν τους πεζούς στην περίμετρο του τετραγώνου της.Τέλος, η πιθανή είσοδος του οποιουδήποτε στην πολυκατοικία δε συμβαδίζει με την ασφάλειά της.

3.ως προς το οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο εντάσσεται,το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει μια πολυκατοικία αποτελεί η έλλειψη υπαίθριου χώρου,οι χώροι αναψυχής και οι θέσεις στάθμευσης.

4.σχετικά με το αστικό της περιβάλλον, ίσως η έλλειψη ηχομόνωσης της,όπως προαναφέρθηκε, προκαλεί ηχορύπανση στη γύρω περιοχή.Επιπλέον,τόσο τα οχήματα των κατοίκων της,όσο και τα μέσα θέρμανσης επιβαρύνουν τη μόλυνση της ατμόσφαιρα στερώντας έτσι το οξυγόνο στο διπλανό.

5.Σημαντικότερα είναι ίσως τα προβλήματα του εσωτερικού χώρου,διότι εκεί συνήθως ξοδεύεται ο περισσότερος χρόνος,αλλά και των κοινόχηστων χώρων,για τους λόγους που έχουν αναφερθεί αντίστοιχα.

6.Μια πρόταση για την αντιμετώπισή τους θα ήταν όλη η Αθήνα να γκρεμιστεί και να οικοδομηθεί απ' την αρχή,πράγμα το οποίο καθίσταται αδύνατο.Συνεπώς, η επιδότηση των ιδιοκτητών,σε συνδυασμό με τη συμμετοχή των κατοίκων θα μπορούσε να βοηθήσει στη συντήρηση ή δημιουργία του υπαίθριου χώρου,την αντικατάσταση των ξύλινων σε μεταλλικών κουφωμάτων και τη θερμομόνωση ώστε να μη σπαταλάμε ενέργεια και να μη ρυπαίνεται άσκοπα το περιβάλλον ,ηχομόνωση, ράμπες για ανάπηρους στην είσοδο της πολυκατοικίας και μεγαλύτερη ασφάλεια σε αυτή, μεγαλύτερουσ και ασφαλέστερους ανελκυστήρες,καθώς επίσης υπόγειους και επαρκείς χώρους στάθμευσης!

 

Δέγλερης Ιάσων-Αλβέρτος
Η ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Αθήνα, η ευρωπαϊκή τσιμεντούπολη... Για την εύρεση και επίλυση των κυριότερων προβλημάτων της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας του αστικού σχεδιασμού της Αθήνας και των οικοδομικών τετραγώνων κρίνω απαραίτητη την ανίχνευση των αιτιών που τα δημιούργησαν έτσι ώστε να παρουσιαστεί η ολοκληρωμένη πορεία και εξέλιξη των προβλημάτων παράλληλα αυτής των αιτιών.

1. Των εσωτερικών, υπαίθριων και ημιυπαιθριων χώρων του διαμερίσματος της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Τα προβλήματα που παρουσιάζει η μέση αθηναϊκή κατοικία όσον αφορά τους εσωτερικούς χώρους κατηγοριοποιούνται σε θέματα αερισμού, θέματα φωτισμού από τον ήλιο , θέματα βιοκλιματικού σχεδιασμού , θέματα εργονομίας και λειτουργικότητας, θέματα ανθρωπομετρίας . Οι πολυκατοικίες έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση στην Αθήνα τη δεκαετία του 50' . Τότε το επάγγελμα του μηχανικού ήταν αρκετά υποβαθμισμένο με αποτέλεσμα τα περισσότερα κτήρια να κατασκευάζονται με πρόχειρα σχέδια από εμπειροτέχνες κατασκευαστές . Οι οργανωμένες εταιρίες εμπορίας ή παραγωγής υλικών ήταν ελάχιστες και τα υλικά βρίσκονταν συνήθως στις ‘'μάντρες''. Έτσι τα κτήρια που κατασκευάζονταν ήταν κτήρια χαμηλής ποιότητας και λόγω της έλλειψης σύγχρονων υλικών και ειδικών εφαρμογών από εταιρείες με εξειδικευμένους τεχνίτες αλλά και λόγω της ανεπαρκούς ή μηδαμινής αρχιτεκτονικής μελέτης του κτηρίου.
Κατά συνέπεια η μέση Αθηναϊκή πολυκατοικία από την αρχή της εμφάνισης της μέχρι και σήμερα παρουσιάζει αυτά τα διαχρονικά προβλήματα, όσον αφορά τους εσωτερικούς χώρους , ως απόρροια των προαναφερθέντων αιτιών , τα οποία όμως επεκτείνονται και στους υπαίθριους αλλά και στους ημιυπαίθριους χώρους.
Το φαινόμενο αυτό συνέχισε να κάνει την εμφάνιση του μέχρι τις μέρες μας καθώς πολλά γεγονότα συνέβαλαν στην διατήρησή του. Βασικές αιτίες όπως η αύξηση του συντελεστή δόμησης σε πολλές περιοχές της Αθήνας, η ανεξέλεγκτη ασυδοσία των εργολάβων, η υπέρμετρη δημιουργία κατασκευαστικών εταιριών από το 2004 κυρίως και έπειτα και τέλος η άποψη των πολιτών ότι ο Αρχιτέκτονας είναι ‘'πολυτέλεια'' όχι μόνο διατήρησαν το φαινόμενο των προβληματικών και άχαρων πολυκατοικιών στην Αθήνα αλλά το διόγκωσαν με αποτέλεσμα να αποκτήσει έναν καταστρεπτικό ρόλο στο περιβάλλον και στην πόλη... Θα ήθελα όμως να εξηγήσω τι εννοώ με το χαρακτηρισμό της ‘'πολυτέλειας'' στο όνομα του Αρχιτέκτονα. Στην Ελλάδα λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών που πάντοτε επικρατούσαν, ο Αρχιτέκτονας αφορούσε και αφορά μέχρι σήμερα τα κοινωνικά στρώματα που εντάσσονται πάνω από τη μέση οικονομική κατάσταση του Έλληνα πολίτη. Το φαινόμενο αυτό γίνεται εύκολα και διακριτά αντιληπτό αν μελετήσουμε και συγκρίνουμε τις κατοικίες και πολυκατοικίες που παρουσιάζονται σε διαφορετικές περιοχές της Αθήνας , από τα Βόρεια μέχρι τα Δυτικά και από τα Νότια μέχρι τα Ανατολικά προάστια...
Τα κοινωνικά στρώματα που δεν είχαν και δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να απευθυνθούν σε Αρχιτέκτονα για τη μελέτη της κατοικίας τους απευθύνονταν και απευθύνονται μόνο στους πολιτικούς μηχανικούς οι οποίοι και αναλαμβάνουν εξ' ολοκλήρου το έργο του Αρχιτέκτονα και της έκδοσης των σχετικών Αδειών.
Έτσι λοιπόν, έχουν δημιουργηθεί στην Ελλάδα άπειρες κατασκευαστικές εταιρείες που αποτελούνται εξ' ολοκλήρου από πολιτικούς μηχανικούς που αναλαμβάνουν την κατασκευή των πολυκατοικιών. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η ανάθεση του σχεδιασμού εσωτερικών , εξωτερικών και ημιυπαιθριων χώρων των πολυκατοικιών σε άτομα που το γνωστικό τους επίπεδο δεν περιλαμβάνει καμία απολύτως έννοια της σύνθεσης, της ανθρωπομετρίας, των σχέσεων εσωτερικού και εξωτερικού χώρου ήτοι όλων εκείνων των εννοιών που εμπεριέχει ο Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός και η Αρχιτεκτονική Σκέψη, προκαλεί εξ' ορισμού ,εκτός από άχαρες , προβληματικές κατοικίες. Συνεπώς, παρουσιάζονται
• Προβλήματα αερισμού, εσωτερικοί χώροι που δεν αερίζονται κατάλληλα λόγω σφαλμάτων κατά τη διαδικασία σχεδιασμού. Εξωτερικοί χώροι, (μπαλκόνια, κήποι, βεράντες κτλ ) σε ακάλυπτους και μη που επίσης δεν αερίζονται επαρκώς. Ημιυπαίθριοι χώροι που επίσης δεν αερίζονται επαρκώς λόγω της ανεπαρκούς λήψης όλων των κατάλληλων κριτηρίων κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού τους.
• Προβλήματα Φωτισμού , εσωτερικοί χώροι ( υπνοδωμάτια, σαλόνια, κτλ ) που δεν φωτίζονται επαρκώς ή που υπερφωτίζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας από το φως του ηλίου. Εξωτερικοί χώροι, (μπαλκόνια, κήποι, βεράντες κτλ ) σε ακάλυπτους και μη που επίσης δεν φωτίζονται καθόλου ή επαρκώς από το φως του ηλίου. Ημιυπαίθροιοι χώροι που δεν φωτίζονται επαρκώς ή που υπερφωτίζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας από το φως του ηλίου λόγω της ανεπαρκούς λήψης όλων των κατάλληλων κριτηρίων κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού τους.
• Προβλήματα ενεργειακής απόδοσης ( μονώσεων, βιοκλιματική αρχι/κη, εξοικονόμησης ενέργειας ) , εσωτερικοί χώροι με υψηλές απώλειες ενέργειας, εκτεθειμένοι στις καιρικές συνθήκες με αποτέλεσμα οικονομική σπατάλη για την απόσβεση των απωλειών και της διατήρησης της εσωτερικής θερμοκρασίας...Κύριοι λόγοι, έλλειψη βιοκλιματικής αρχ/κης ,έλλειψη οικολογικής και ενεργειακής παιδείας των αρχ/νων κτλ. Εξωτερικοί χώροι εκτεθειμένοι σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες . Ημιυπαίθριοι χώροι εκτεθειμένοι στις καιρικές συνθήκες με αποτέλεσμα οικονομική σπατάλη για την απόσβεση των απωλειών και της διατήρησης της θερμοκρασίας...
• Προβλήματα Εργονομίας & Λειτουργικότητας , εσωτερικοί, εξωτερικοί και ημιυπαιθριοι χώροι δύσχρηστοι και μη φιλικοί στα άτομα . Χώροι πάσης φύσεως που κακοσχεδιασμένοι με λάθος αναλογίες, διαστάσεις κτλ κτλ
• Προβλήματα ανθρωπομετρίας , ψυχοσύνθεσης , εσωτερικών χώρων , δογματικά και απρόσκοπτα σχεδιασμένοι. Εσωτερικοί χώροι που δεν λαμβάνουν υπ' όψη τις ανάγκες των ατόμων, τον εσωτερικό τους ψυχισμό, την διατήρηση της ψυχικής τους ηρεμίας. Εσωτερικοί χώροι απρόσωποι , μακριά από την κεντρική ιδέα του Ανθρώπου. Εξωτερικοί χώροι που επίσης δεν λαμβάνουν υπ' όψη τις ανάγκες των ατόμων, τον εσωτερικό τους ψυχισμό, την διατήρηση της ψυχικής τους ηρεμίας. Εξωτερικοί χώροι που δεν λαμβάνουν υπ' όψη την ψυχική-ζωτική-ανθρωποκεντρική αλληλεπίδραση του περιβάλλοντος με το άτομο. Ημιυπαίθροι χώροι που δεν λαμβάνουν υπόψη τίποτα από τα προαναφερθέντα για τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.

2. Των εσωτερικών κοινόχρηστων χώρων της (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο (αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) κλπ.

Τα προβλήματα των κοινόχρηστων εσωτερικών χώρων διακρίνονται στα ίδια περίπου προβλήματα των εσωτερικών χώρων ήτοι :
• Προβλήματα αερισμού : Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) που δεν αερίζονται επαρκώς , προκαλώντας δυσφορία , μολυσμένη & αποπνικτική ατμόσφαιρα, βλάβες αναπνευστικού συστήματος των ατόμων, ανάπτυξη μυκήτων κτλ
• Προβλήματα φωτισμού : Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) που δεν φωτίζονται επαρκώς , προκαλώντας δυσφορία, δυσλειτουργία, ανάπτυξη μυκήτων , κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης εντόμων/ τρωκτικών κτλ
• Προβλήματα Εργονομίας και Λειτουργικότητας : Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) που δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες των ατόμων και δεν ακολουθούν το σκοπό υπάρξεως τους. Δύσχρηστοι και ακατάλληλοι πολλές φορές.
• Προβλήματα Πυροπροστασίας και Πυρασφάλειας : Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) που δεν ικανοποιούν πλήρως τα κριτήρια πυροπροστασίας και πυρασφάλειας...Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι επικίνδυνοι για την ασφάλεια των ατόμων σε περίπτωση πυρκαγιάς.
• Προβλήματα Ανθρωπομετρίας : Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) που δεν λαμβάνουν το γενικό μοτίβο που περιβάλλει την ανθρώπινη φύση ( χαρακτηριστικά , κηνησεολογία , ορατότητα κτλ ) .

3. Του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εντάσσεται (στο συνεχές ή μη σύστημα) αναφορικά προς τον εξωτερικό και εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο και τα δώματα.

Τα προβλήματα του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εντάσσεται προέρχονται πολλές φορές , εκτός από τις βασικές αιτίες που αναλύθηκαν στην εισαγωγή, από λάθος ( καταχρηστικές ) νομοθετικές αποφάσεις , από παραβάσεις των εργολάβων κατά τη διάρκεια κατασκευής των κτηρίων, από εσφαλμένη αξιολόγηση του οικοπέδου όσον αφορά την δομημένη και την αδόμητη επιφάνεια κτλ Σε αρκετές μάλιστα περιοχές της Αθήνας το συνεχές σύστημα συναρτήσει του υψηλού συντελεστή δόμησης δημιουργεί ασφυκτικά και ‘'βαριά'' οικοδομικά τετράγωνα με πολυκατοικίες που δεν ‘'αναπνέουν'' και δημιουργούν μια ασφυκτική ατμόσφαιρα και στον εξωτερικό αλλά και στον εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο... Συνεπώς παρατηρούμε τα εξής προβλήματα :

• Προβλήματα Αερισμού ( στο συνεχές σύστημα ) : Ακάλυπτοι εξωτερικοί κοινόχρηστοι χώροι πολυκατοικιών που δεν αερίζονται επαρκώς..
• Προβλήματα Φωτισμού ( στο συνεχές σύστημα ) : Εσωτερικοί κοινόχρηστοι χώροι και ακάλυπτοι εξωτερικοί κοινόχρηστοι χώροι που δεν φωτίζονται επαρκώς από τον ήλιο .
• Προβλήματα πεζοδρόμησης ( στο συνεχές ή μη σύστημα ) : Πεζοδρόμια στον εξωτερικό κοινόχρηστο χώρο που δεν ανταποκρίνονται στην ομαλή και ασφαλή διέλευση των ανθρώπων με αποτέλεσμα
• Προβλήματα τεχνικά -αποχετευτικά , ενεργειακά κτλ - ( στο συνεχές ή μη σύστημα ) : Ανεπάρκεια φρεατίων, ρύσεων στον εξωτερικό κοινόχρηστο χώρο. Ανεπάρκεια υποδομών στον εξωτερικό και εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο που επιτρέπουν την τροφοδότηση των πολυκατοικιών με φυσικό αέριο...
• Προβλήματα Ανθρωπομετρίας & Ψυχοσύνθεσης ( στο συνεχές ή μη σύστημα ) : Υπερβολικά ψηλές πολυκατοικίες που δημιουργούν σε εξωτερικούς και εσωτερικούς κοινόχρηστούς χώρους δυσφορία, αίσθημα υποταγής στα τσιμεντένια κουτιά κτλ

4.Του άμεσου αστικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται (σε απόσταση περπατήματος 10 λεπτών, δηλαδή περίπου 600 μ.)

Τα προβλήματα του αστικού περιβάλλοντος έχουν τις ρίζες τους σε όλες τις πηγές αιτιών που έχουμε αναλύσει μέχρι στιγμής και αφορούν κυρίως :
• Προβλήματα πεζοδρόμησης : Ανεπαρκή πεζοδρόμια , πλάτος , μήκος , ύψος κτλ
• Προβλήματα οδοποιίας-κυκλοφοριακά : Μικροί δρόμοι, δρόμοι με μεγάλες κλήσεις, στενοί δρόμοι, δρόμοι που δεν ανταποκρίνονται σε πρότυπα διπλής κατεύθυνσης κτλ
• Προβλήματα περιβαλλοντολογικά : Έλλειψη πράσινου, πράσινης ανάπτυξης, πράσινων υποδομών, πάρκα κτλ
• Προβλήματα Ψυχισμού : Υπερβολικά ψηλά κτήρια σε πολύ κοντινές αποστάσεις που κρύβουν τον ουρανό, τον ήλιο κτλ Κτήρια όμοια μεταξύ τους χωρίς ταυτότητα . Συνέπεια όλων αυτών , η ψυχική δυσφορία
• Προβλήματα Ορατότητας : Ανεπαρκής τεχνητός φωτισμός , καθώς και ανεπαρκής φυσικός φωτισμός.
• Προβλήματα Λειτουργικότητας : Λαβυρινθώδεις δρόμοι και πεζοδρόμια , απρόσκοπτα αδιέξοδα και στοές, έλλειψη πεζοδιαβάσεων κτλ...

5.Ποια από τα προηγούμενα αξιολογείτε ως σημαντικότερα.

Από όλα τα παραπάνω προβλήματα που αναφέρθηκαν σίγουρα κρίνω ως υψίστης σημασίας τα προβλήματα που αφορούσαν τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους των πολυκατοικιών είτε κοινόχρηστοι είτε ιδιωτικοί, χωρίς βεβαίως να καθιστώ λιγότερης σημασίας τα προβλήματα του οικοδομικού τετραγώνου και του ευρύτερου αστικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσονται. Τα πάντα όμως ξεκινούν από την κύβδιλη βάση η οποία είναι η μελέτη και ο σχεδιασμός του κτηρίου.

6.Ποιες είναι οι προτάσεις σας για την αντιμετώπιση τους.

Κρίνοντας τα προβλήματα και αξιολογώντας όλα τα βασικότερα αίτια που ευθύνονται για τα προβλήματα της μέσης Αθηναϊκής πολυκατοικίας προτείνω τις εξής λύσεις :
• Καλύτερη παιδεία των Αρχ/νων όσον αφορά τη βιοκλιματική αρχ/κη
• Σχετικά νομοθετικά πλαίσια που να χαμηλώσουν το συντελεστή δόμησης σε αρκετές περιοχές που το έχουν ανάγκη ( Νέα Σμύρνη, Παγκράτι, Αργυρούπολη, Ν.Φάληρο κτλ )
• Διατάξεις από το ΤΕΕ που να καθιστούν αναγκαία την αρχ/κη μελέτη και σχεδιασμό της πολυκατοικίας ανεξαρτήτως βαθμού
• Ευαισθητοποίηση των πολιτών και των νέων ηλικιών σχετικά με τα προβλήματα και το έργο του αρχ/να στην καταπολέμησή τους και στη βελτίωση του γενικότερου αστικού περιβάλλοντος
• Ο Αρχ/νας δίπλα στον πολίτη σε κάθε δράση του.

 

Βασίλης Βιτωράκης
1. Τους εσωτερικούς, υπαίθριους και ημιυπαίθριους χώρους του διαμερίσματος της μέσης αθηναϊκή πολυκατοικίας, με μία φράση θα τους χαρακτήριζα ως "στριμωγμένους και αγχωμένους". Ο λόγος είναι απλός: Ο μέσος Αθηναίος πολίτης δε βιώνει τους χώρους αυτούς αλλά κυρίως δε διαχωρίζει τον δεύτερο από τον τρίτο αλλά προσπαθεί με δόλια μέσα να "κλείσει" τον υπαίθριο για τη μετατροπή του σε ημιυπαίθριο και τον ημιυπαίθριο σε εσωτερικό! Δεν είναι αντιληπτό και ξεκάθαρο οτι και οι 3 αυτοί χώροι είναι εξίσου σημαντικοί για να βιώσει κανείς μια χωρική εμπειρία. Παρολαυτά πρώτο μέλημα αποτελεί το ξεγέλασμα της πολεοδομίας(!) Το πρόβλημα λοιπόν υπάρχει περισσότερο στη νοοτροπία του μέσου Αθηναίου ή και Έλληνα.

2. Όλοι αυτοί οι ,συνήθως, περιφερικοί του κυρίως κτίσματος χώροι αποτελούν κατά κύριο λόγο την "αμελητέα ποσότητα" του! Ως κυριάρχο πρόβλημα τους θα παρουσίαζα την έλλειψη προσοχής κατά το σχεδιασμό του κτηρίου και τον απαξιωτικό χαρακτήρα που τους προσδίδεται. Πολίτες, αρχιτέκτονες και πολιτικοί μηχανικοί δίνουν βάρος στο κυρίως κτίσμα ενώ για τους περίσσιους χώρους ακούγεται "Ας βάλουμε εδώ το λεβητοστάσιο που δε φαίνεται(!)" ή παρόμοια σχόλια. Αντίθετα με όλα τα παραπάνω οφείλουμε να βλέπουμε αυτούς τους χώρους ξεχωριστά και να τους δίνουμε ιδιαίτερη σημασία γιατί κάποιος [π.χ. θυρωρός, συντηρητές, εμείς] θα κάνει χρήση των χώρων αυτών και θα κινηθεί σε αυτούς.

3. Χώροι όπως ακάλυπτοι και πυλωτές και κλιμακοστάσια, κύρια χαρακτηριστικά της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας είναι παντελώς αναξιοποίητοι! Χώροι οι οποίοι θα έπρεπε να εμπνέουν και να ενισχύουν το κλίμα μιας ζεστής και πιο ανθρώπινης συναντησης αλλά και της "σωστης" γειτονίας είναι απρόσωποι, συχνα χρησιμοποιούνται για αποθήκες και σε καμία περίπτωση δεν εμπνέουν για κάποια μορφή κοινωνικοποίησης. Ταυτόχρονα η διάθεση αυτή μεταφέρεται και στο εσωτερικό του διαμερίσματος.

4. Τυχεροί μέσα στην ατυχία τους θεωρούνται αυτοί οι οποίοι έχουν σε κοντινή απόσταση από το σπίτι τους κάποιο πάρκο, άλσος ή γενικότερα κάποιο χώρο πράσινου. Άρα πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη τέτοιων χώρων οι οποίοι αντικαθιστώνται από συνωστισμένα περίπτερα μεταξύ σταθμευμένων αυτοκινήτων επί των πεζοδρομίων σε μία γκρίζα και θολή επαναλαμβανόμενη εικόνα-ατμόσφαιρα που παρουσιάζουν τα συνεχόμενα οικοδομικά τετράγωνα. Οπότε και εδώ θα ήθελα να θίξω το ζήτημα του κατά πόσο ο μέσος πολίτης της μέσης αθηναϊκής γειτονιάς, περπατώντας στο μέσο αθηναϊκό αστικο περιβάλλον βιώνει μια χωρική εμπειρία.

5.Σημαντικότερα θεωρώ πως είναι τα προβλήματα που έχουν να κάνουν με δημόσιους- κοινόχρηστους χώρους. Αυτό γιατί οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής και το «τρέξιμο» της καθημερινότητας τοποθετεί τον άνθρωπο στο δρόμο πολλές ώρες της ημέρας [π.χ. από και προς τη δουλειά του, εξωτερικές εργασίες] το οποίο σημαίνει ότι εάν βελτιωθεί η εικόνα και η αίσθηση που δίνουν οι δημόσιοι χώροι, ο άνθρωπος και κοινωνικοποιείται ευκολότερα εφόσον νιώθει πιο οικείο το περιβάλλον, αλλά ταυτόχρονα γυρίζοντας σπίτι και βλέποντας μια «άχρωμη κι ανέκφραστη» κατοικία, δραστηριοποιείται για να την μετατρέψει σε κάτι καλύτερο!

6. Πρόταση μου για να αλλάξει η κατάσταση είναι η προσωπική πρωτοβουλία των Αθηναίων. Με την πίεση προς τους δημόσιους φορείς αλλά ταυτόχρονα με τη δική τους δράση [π.χ. δραστηριοποίηση για την αποφυγή ανέγερσης μίας ακόμα πολυκατοικίας αλλά συμβολή για τη δημιουργία ενός «φυσικού πράσινου πνεύμονα» που τόσο η ατμόσφαιρα όσο και οι πολίτες έχουν ανάγκη!] μπορούν να δράσουν μαζί με την πολιτεία, ως κρατικό μηχανισμό, προς όφελος της πολιτείας, ως κοινωνική και συλλογική παρουσία.

Βασίλης Βιτωράκης φοιτητής Αρχιτεκτονικής Πολυτεχνείου Κρήτης.

 

Οι παρακάτω απαντήσεις δημοσιεύονται όπως ακριβώς αποστάλθηκαν.

 

Στέλιος Στεφανάκης
ΘΕΜΑ : Η ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Ποια θεωρείτε ως κυριότερα προβλήματα:
1. Των εσωτερικών, υπαίθριων και ημιυπαίθριων χώρων του διαμερίσματος της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας
Καταρχήν, όσον αφορά τους εσωτερικούς χώρους των διαμερισμάτων πρέπει να επισημανθεί ότι αυτοί τις περισσότερες φορές διακρίνονται από μία στενότητα. Αυτό οφείλεται αφενός στην επιθυμία των εργολάβων να βγάλουν περισσότερα διαμερίσματα και αφετέρου στη συνήθη ύπαρξη πολλών δωματίων που επικοινωνούν με μικρούς διαδρόμους. Έτσι συνήθως παρατηρείται ένα πλήθος από αλχημείες εκ μέρους των κατασκευαστών μερικές από τις οποίες είναι οι ακόλουθες: οι αποθηκευτικοί χώροι τις περισσότερες φορές ενσωματώνονται με το μπάνιο, τα δωμάτια γίνονται μικρά και η κουζίνα προσκολλάται σε κάποια γωνία του καθιστικού, ο μηχανολογικός εξοπλισμός της πολυκατοικίας όπως οι κεντρικοί σωλήνες των αποχετεύσεων και της θέρμανσης περνούν πολλές φορές μέσα από διαμερίσματα προκειμένου να μη χάνονται «άδικα» τετραγωνικά κτλ. Επιπλέον τις περισσότερες φορές οι εσωτερικοί χώροι των διαμερισμάτων στερούνται και επαρκώς φωτισμού καθώς απουσιάζουν τα ανοίγματα ή είναι πολύ μικρότερα από το αναγκαίο και επιθυμητό. Αποτέλεσμα της απουσίας μεγάλων ανοιγμάτων είναι και η έλλειψη σωστού αερισμού του χώρου.
Όσον αφορά τους υπαίθριους χώρους πρέπει να τονισθεί ότι απουσιάζουν και εάν υπάρχουν είναι συνήθως μικροί σε έκταση προκειμένου να μη χάσουν τετραγωνικά από τα διαμερίσματα οι εργολάβοι. Άλλο χαρακτηριστικό πρόβλημα των υπαίθριων χώρων της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας είναι η εικόνα εγκατάλειψης που παρουσιάζουν. Η οποία είναι απόρροια της έλλειψης φροντίδας εκ μέρους των κατοίκων των διαμερισμάτων οι οποίοι αποποιούνται τις ευθύνες τους αν και είναι αυτοί που διαμαρτύρονται για την έλλειψη τους.
Όσον αφορά τους ημιυπαίθριους χώρους του διαμερίσματος της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας είτε έχουν κλειστεί προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες των διαμερισμάτων είτε είναι πολύ μικροί και δεν μπορούν να φιλοξενήσουν κάποια από τις δραστηριότητες των κατοίκων του εκάστοτε διαμερίσματος. Τα μπαλκόνια που θεωρούνται ημιυπαίθριοι χώροι τις περισσότερες φορές κυμαίνονται από 50 μέχρι 70 πόντους πλάτος στην καλύτερη των περιπτώσεων καθιστώντας τα περισσότερο διακοσμητικά. Επαρκούν για καμιά γλάστρα και το άπλωμα των ρούχων μόνο και διαθέτουν φυσικά τέντα με χρώμα είτε πράσινο είτε πορτοκαλί και όλες τις ξεθωριασμένες αποχρώσεις τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην είναι λειτουργικά π.χ. τους καλοκαιρινούς μήνες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από την οικογένεια για να δοθεί μία διέξοδος από το στενάχωρο διαμέρισμα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν γιατί δεν επαρκεί το μέγεθος τους για τις ανάγκες μιας οικογένειας. Έτσι μετατρέπονται τις περισσότερες φορές σε αυτοσχέδιες αποθήκες των διαμερισμάτων εφόσον συνήθως απουσιάζουν από τα διαμερίσματα αποθηκευτικοί χώροι.

2. Των εσωτερικών κοινόχρηστων χώρων της (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, πυλωτή, υπόγειο (αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) κλπ.
Οι εσωτερικοί κοινόχρηστοι χώροι της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας παρουσιάζουν μία ποικιλία προβλημάτων. Η είσοδος τις περισσότερες φορές είναι μικρή και δεν της έχει δοθεί η πρέπουσα σημασία και φυσικά σχεδόν πάντα απουσιάζει από αυτή η πρόβλεψη για χρήση της από άτομα με ειδικές ανάγκες. Το κλιμακοστάσιο είναι στενό και δεν υπάρχει αρκετός χώρος για να ανεβαίνει και να κατεβαίνει κάποιος άνετα ταυτόχρονα. Ο ανελκυστήρας είναι μικρός και στερείται συνήθως εσωτερικής πόρτας ασφαλείας. Οι διάδρομοι αρκετές φορές είναι στενοί και δεν έχουν επαρκή φωτισμό παρά μόνο αυτόν που καταφέρνει να περάσει από τα ανοίγματα του κλιμακοστασίου. Η απουσία ανοιγμάτων στους διαδρόμους, που θα πρόσφεραν περισσότερο φως και ζωντάνια στο εσωτερικό της πολυκατοικίας, είναι επιβεβλημένη λόγω του αγώνα που κάνουν οι εργολάβοι ώστε να μη χάσουν τετραγωνικό κολλώντας τις πολυκατοικίες τους στα όμορα κτίσματα. Τα δώματα των πολυκατοικιών αντί να λειτουργούν σαν χώροι τοποθέτησης μηχανολογικού εξοπλισμού για την πολυκατοικία μετατρέπονται σε μικρά αυτοσχέδια και φυσικά παράνομα διαμερίσματα. Οι πυλωτές καταλήγουν συνήθως να μετατρέπονται παρανόμως σε διαμερίσματα ή καταστήματα μειώνοντας τους χώρους στάθμευσης για τους κατοίκους της πολυκατοικίας. Το υπόγειο γεμίζει με τις αποθήκες των διαμερισμάτων, τις μηχανολογικές εγκαταστάσεις, τα γκαράζ και αρκετές φορές με διαμερίσματα «τρύπες».

3. Του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εντάσσεται (στο συνεχές ή μη σύστημα) αναφορικά προς τον εξωτερικό και εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο και τα δώματα.
Τα οικοδομικά τετράγωνα είναι συνήθως συμπαγή και οι προσόψεις των κτιρίων που κατά βάση είναι πολυκατοικίες διαμορφώνουν ένα συνεχές μέτωπο, έναν φράγμα επίμηκες σαν τείχος που εμποδίζει το φως και τον αέρα να διεισδύσουν στο εσωτερικό τους. Δημιουργώντας έτσι για τους κατοίκους της πόλης ένα ασφυκτικό περιβάλλον. Αυτό το συνεχές μέτωπο με τις προσόψεις των πολυκατοικιών κολλημένες τόσο πάνω στο πεζοδρόμιο όσο και η μία δίπλα στην άλλη εντείνουν τη διαφοροποίηση του εσωτερικού από τον εξωτερικό κοινόχρηστο χώρο. Ο εσωτερικός απομονώνεται και άλλο και καταλήγει πνιγηρός καθώς η οπτικές φυγές που προσφέρει δεν είναι τίποτα άλλο παρά οι πίσω όψεις άλλων πολυκατοικιών. Έτσι χάνει την επαφή του με τον εξωτερικό δημόσιο χώρο που θα του έδινε άλλη πνοή. Όσον αφορά τα δώματα ο μόνος ρόλος που διαδραματίζουν είναι να φιλοξενούν τον μηχανολογικό εξοπλισμό , αν δεν έχουν μετατραπεί κατά το μεγαλύτερο μέρος τους σε αυτοσχέδιες μικρές κατοικίες, αλλά και να προσφέρουν θέα προς άλλα δώματα δίνοντας μια «εντυπωσιακή» εικόνα από εναλλασσόμενο μπετόν σε όλους τους τόνους του γκρι.

4. Του άμεσου αστικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται (σε απόσταση περπατήματος 10 λεπτών, δηλαδή περίπου 600 μ.)
Το άμεσο αστικό περιβάλλον στο οποίο εντάσσεται συνήθως η μέση πολυκατοικίας στην Αθήνα αποτελείται κατά κύριο λόγο από μπλοκ παρόμοιων πολυκατοικιών. Ορισμένες φορές μπορεί να υπάρχει σε απόσταση 600 μέτρων κάποιο μικρό πάρκο το οποίο σε καμία περίπτωση δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. Ακόμη μπορεί να υπάρχει και κάποια πλατεία συνήθως και αυτή περιορισμένου μεγέθους που θυμίζει περισσότερο κόμβο διέλευσης οχημάτων και ως εκ τούτου είναι πολύβουη.

5. Ποια από τα προηγούμενα αξιολογείτε ως σημαντικότερα.
Ως σημαντικότερα θεωρώ τα προβλήματα των εσωτερικών, υπαίθριων και ημιυπαίθριων χώρων του διαμερίσματος της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας γιατί είναι αυτά που βαραίνουν τον άνθρωπο που ζει σε αυτό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της ημέρας από τα υπόλοιπα. Μετά από αυτά τα προβλήματα θεωρώ αρκετά σημαντικά αυτά του άμεσου αστικού περιβάλλοντος που επηρεάζουν τον άνθρωπο τις ώρες που δεν βρίσκεται στο σπίτι του και κινείται κοντά στη γειτονιά του.

6. Ποιες είναι οι προτάσεις σας για την αντιμετώπιση τους.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων θεωρώ απαραίτητη την ευαισθητοποίηση της πολιτείας με τη λήψη μέτρων από τις αρμόδιες πολεοδομικές αρχές που εγκρίνουν τις άδειες κατασκευής των πολυκατοικιών. Μερικά μέτρα που θα μπορούσαν να πάρουν σχετίζονται αφενός με τους κανονισμούς οι οποίοι θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερο αυστηροί και αφετέρου με έναν ευρύτερο σχεδιασμό των χρήσεων των τετραγωνικών ώστε να προβλέπονται ελεύθεροι κοινόχρηστοι χώροι που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων στις πολυκατοικίες όπως π.χ. χώροι παιχνιδιού, αναψυχής, άθλησης κτλ. Προκειμένου να πάψουν να ανεγείρονται πολυκατοικίες και γενικότερα κτίρια που βλάπτουν τον άνθρωπο και το περιβάλλον του. Σημαντικό παράγοντα για την αντιμετώπιση αυτού του «φαινομένου» που πλήττει την ελληνική αρχιτεκτονική θεωρώ την ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας των υποψήφιων ενοικιαστών ή αγοραστών των διαμερισμάτων προκειμένου να διαλέγουν αυτό που θα τους εξασφαλίζει καλύτερη ποιότητα ζωής. Τέλος, θεωρώ απαραίτητη την ευσυνειδησία παλαιών και νέων μηχανικών ώστε να αποφεύγεται η ανέγερση εκτρωμάτων όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και σε όλες τις άλλες ελληνικές πόλεις.

 

Χρήστος Φλώρος, αρχιτέκτων
Θεωρώ ως το κυριότερο πρόβλημα των πολυκατοικιών στην Αθήνα, το υπ' αρ. 3 του ερωτηματολογίου.
Ειδικότερα το πρόβλημα έγκειται στην ποσοτική ανεπάρκεια, στην κακή διάταξη και στην χαμηλή ποιότητα των ακαλύπτων χώρων του οικοπέδου.
Ποσοτική ανεπάρκεια:
Πολλοί χώροι στις παλαιότερες πολυκατοικίες θεωρείται ότι έχουν φυσικό φωτισμό και αερισμό από τον περίφημο φωταγωγό. Στην πράξη όμως ο φωταγωγός είναι μόνο ένα shaft αποχευτευτικών δικτύων και καπναγωγών που λειτουργεί ως δίοδος μετάδοσης οσμών.
Στον ισχύοντα ΓΟΚ, σε πολλές περιπτώσεις, ο ακάλυπτος χώρος είναι μόλις το 30% του οικοπέδου.
Κακή διάταξη:
Με τον ισχύοντα ΓΟΚ, επιδιώκεται στις περιοχές όπου ίσχυε το συνεχές οικοδομικό σύστημα, η ενοποίηση των ακαλύπτων χώρων σε ένα εσωτερικό αίθριο μέσα σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο. Αυτό όμως καταργεί τον διαμπερή αερισμό που θα πραγματοποιείτο αν υπήρχαν πλάγιοι ακάλυπτοι χώροι, και συμβάλλει στην υπερθέρμανση, σε συνθήκες μάλιστα κλιματικής αλλαγής. (βλέπε σκαρίφημα)
Χαμηλή ποιότητα:
Οι ακάλυπτοι χώροι είναι κατά κανόνα πλακοστρωμένοι (χωρίς φυσικό έδαφος με φυτά) με συνέπεια να μην λειτουργεί ο υδρολογικός κύκλος, αλλά και να αυξάνεται η θερμοκρασία.
Ήμουν ο εισηγητής του άρθρου 23 του ισχύοντος Κτιριοδομικού Κανονισμού που επιβάλλει ο υποχρεωτικά ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου να παραμένει κατά τα 2/3 του χωρίς επίστρωση για να μπορεί να φυτευτεί. Ατυχώς όμως, αυτή η διάταξη σπάνια εφαρμόζεται στην πράξη.
Προτείνω:
α. Την αλλαγή του ΓΟΚ όσον αφορά στην διάταξη των ακαλύπτων χώρων στο οικόπεδο, ώστε να δημιουργούνται πάντα πλάγιοι ακάλυπτοι με στόχευση τον διαμπερή αερισμό μέσα στο οικοδομικό τετράγωνο.
β. Τον έλεγχο εφαρμογής του άρθρου 23 του Κτιριοδομικού Κανονισμού.

 

Κώστας Παπαδόπουλος
Γεια σας.
Νομίζω ότι δεν μπορούμε να κάνουμε διαχωρισμό στα προβλήματα που περιγράφετε. Είναι όλα σημαντικά.

Το μοντέλο της ελληνικής πολυκατοικίας, που θα πρέπει να τονίσουμε ότι αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση στην παγκόσμια αρχιτεκτονική, αντιμετωπίζει από τη μια τα προβλήματα που σημειώνετε, από την άλλη όμως έδωσε και λύσεις στη στέγαση της εργατικής τάξης όπου μετανάστευσε από την ύπαιθρο στα αστικά κέντρα. Το μοντέλο αυτό στο χρόνο όχι μόνο μετασχηματίστηκε σε βασική κατοικία πλέον της αστικής τάξης, αλλά εξελίχθηκε σημαντικά και στο σχεδιασμό και μάλιστα μπορούμε να εντοπίσουμε πολλές και εξαιρετικές αρχιτεκτονικές προτάσεις.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σημειώσω τη σημαντική παράμετρο του ημιυπαιθρίου χώρου, όπου όσες φορές χρησιμοποιήθηκε ως σχεδιαστικό εργαλείο απόδοσης των ορθών λειτουργιών του και όχι εργολαβικών, μας προσέφερε πολύ καλά αποτελέσματα. Και όχι μόνο στο αναγκαίο πλέον βιοκλιματικό στοιχείο αλλά και στο ζήτημα της καλαισθησίας.

Το ζητούμενο νομίζω και εδώ ίσως θα πρέπει να αναφέρθητε στην εκπομπή σας, είναι το μέλλον της πολυκατοικίας και σε σχέση με το ύψος τους. Αν δηλαδή θα πρέπει να προσανατολιστούμε σε πιο ψηλά κτήρια ή θα διατηρήσουμε τις υπάρχουσες διατάξεις. Με τις αρνητικές και θετικές φυσικά παραμέτρους που απορρέουν από τη μια ή την άλλη περίπτωση.

Οι εκπομπές σας είναι πολύ σημαντικές και έχουν αγγίξει πολύ ευαίσθητα θέματα που επιτέλους πρέπει να συζητήσουμε. Σας εκφράζω τα θερμά μου συγχαρητήρια και σας εύχομαι καλή συνέχεια.

Κώστας Παπαδόπουλος, αρχιτέκτων

 

Κορίνα Λαβράνου, φοιτήτρια αρχιτεκτονικής Πολυτεχνείου Κρήτης

Η Α8ήνα είναι μια πολυπληθή και πυκνοκατοικημένη πόλη. Για το λόγο αυτό, η πολυκατοικία είναι αναπόφευκτο στοιχείο της. Όμως,

1.τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι είναι πολυάριθμα,τα πιο σημαντικά απ τα οποία είναι είναι η έλλειψη θερμομόνωσης,ηχομόνωσης αυτόνομης θέρμανση,τα ξύλινα παράθυρα,οι σολινώσεις και παράλληλα η ασφάλεια όσον αφορά τον εσωτερικό χώρο.Επιπλέον, οι ημιυπαίθριοι και υπαίθριοι χώροι,οι οποίοι είναι σχεδόν ανύπαρκτοι, είναι συνήθως απροσπέλαστοι.

2.σχετικά με τον εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο,ο ανελκυστήρας μεν εξυπηρετεί ταυτόχρονα μικρό αριθμό ατόμων,υπάρχει δε και η περίπτωση όπου βρίσκεται διαρκώς εκτός λειτουργίας λόγο τεχνικών προβλημάτων,ενώ σε περίπτωση που δεν υπάρχει αποτελεί σημαντικότατο πρόβλημα των ηλικιωμένων ατόμων.Ακόμα, οι διάδρομοι είναι συνήθως στενοί, σκοτεινοί και ελλειπείς σε χώρους που εξυπηρετούν τους ανάπηρους.Το ίδιο σχετικά με τους ανάπηρους ισχύει και για την είσοδο της πολυκατοικίας.Ένα ακόμη πρόβλημα τίθεται όσον αφορά το πάρκινγκ, δηλαδή, σε περίπτωση που υπάρχει γκαράζ, οι θέσεις πάρκινγκ είναι ελάχιστες με αποτέλεσμα οι κάτοικοι της πολυκατοικίας να φρενάρουν τους πεζούς στην περίμετρο του τετραγώνου της.Τέλος, η πιθανή είσοδος του οποιουδήποτε στην πολυκατοικία δε συμβαδίζει με την ασφάλειά της.

3.ως προς το οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο εντάσσεται,το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει μια πολυκατοικία αποτελεί η έλλειψη υπαίθριου χώρου,οι χώροι αναψυχής και οι θέσεις στάθμευσης.

4.σχετικά με το αστικό της περιβάλλον, ίσως η έλλειψη ηχομόνωσης της,όπως προαναφέρθηκε, προκαλεί ηχορύπανση στη γύρω περιοχή.Επιπλέον,τόσο τα οχήματα των κατοίκων της,όσο και τα μέσα θέρμανσης επιβαρύνουν τη μόλυνση της ατμόσφαιρα στερώντας έτσι το οξυγόνο στο διπλανό.

5.Σημαντικότερα είναι ίσως τα προβλήματα του εσωτερικού χώρου,διότι εκεί συνήθως ξοδεύεται ο περισσότερος χρόνος,αλλά και των κοινόχηστων χώρων,για τους λόγους που έχουν αναφερθεί αντίστοιχα.

6.Μια πρόταση για την αντιμετώπισή τους θα ήταν όλη η Αθήνα να γκρεμιστεί και να οικοδομηθεί απ' την αρχή,πράγμα το οποίο καθίσταται αδύνατο.Συνεπώς, η επιδότηση των ιδιοκτητών,σε συνδυασμό με τη συμμετοχή των κατοίκων θα μπορούσε να βοηθήσει στη συντήρηση ή δημιουργία του υπαίθριου χώρου,την αντικατάσταση των ξύλινων σε μεταλλικών κουφωμάτων και τη θερμομόνωση ώστε να μη σπαταλάμε ενέργεια και να μη ρυπαίνεται άσκοπα το περιβάλλον ,ηχομόνωση, ράμπες για ανάπηρους στην είσοδο της πολυκατοικίας και μεγαλύτερη ασφάλεια σε αυτή, μεγαλύτερουσ και ασφαλέστερους ανελκυστήρες,καθώς επίσης υπόγειους και επαρκείς χώρους στάθμευσης!

 

Δέγλερης Ιάσων-Αλβέρτος
Η ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Αθήνα, η ευρωπαϊκή τσιμεντούπολη... Για την εύρεση και επίλυση των κυριότερων προβλημάτων της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας του αστικού σχεδιασμού της Αθήνας και των οικοδομικών τετραγώνων κρίνω απαραίτητη την ανίχνευση των αιτιών που τα δημιούργησαν έτσι ώστε να παρουσιαστεί η ολοκληρωμένη πορεία και εξέλιξη των προβλημάτων παράλληλα αυτής των αιτιών.

1. Των εσωτερικών, υπαίθριων και ημιυπαιθριων χώρων του διαμερίσματος της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Τα προβλήματα που παρουσιάζει η μέση αθηναϊκή κατοικία όσον αφορά τους εσωτερικούς χώρους κατηγοριοποιούνται σε θέματα αερισμού, θέματα φωτισμού από τον ήλιο , θέματα βιοκλιματικού σχεδιασμού , θέματα εργονομίας και λειτουργικότητας, θέματα ανθρωπομετρίας . Οι πολυκατοικίες έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση στην Αθήνα τη δεκαετία του 50' . Τότε το επάγγελμα του μηχανικού ήταν αρκετά υποβαθμισμένο με αποτέλεσμα τα περισσότερα κτήρια να κατασκευάζονται με πρόχειρα σχέδια από εμπειροτέχνες κατασκευαστές . Οι οργανωμένες εταιρίες εμπορίας ή παραγωγής υλικών ήταν ελάχιστες και τα υλικά βρίσκονταν συνήθως στις ‘'μάντρες''. Έτσι τα κτήρια που κατασκευάζονταν ήταν κτήρια χαμηλής ποιότητας και λόγω της έλλειψης σύγχρονων υλικών και ειδικών εφαρμογών από εταιρείες με εξειδικευμένους τεχνίτες αλλά και λόγω της ανεπαρκούς ή μηδαμινής αρχιτεκτονικής μελέτης του κτηρίου.
Κατά συνέπεια η μέση Αθηναϊκή πολυκατοικία από την αρχή της εμφάνισης της μέχρι και σήμερα παρουσιάζει αυτά τα διαχρονικά προβλήματα, όσον αφορά τους εσωτερικούς χώρους , ως απόρροια των προαναφερθέντων αιτιών , τα οποία όμως επεκτείνονται και στους υπαίθριους αλλά και στους ημιυπαίθριους χώρους.
Το φαινόμενο αυτό συνέχισε να κάνει την εμφάνιση του μέχρι τις μέρες μας καθώς πολλά γεγονότα συνέβαλαν στην διατήρησή του. Βασικές αιτίες όπως η αύξηση του συντελεστή δόμησης σε πολλές περιοχές της Αθήνας, η ανεξέλεγκτη ασυδοσία των εργολάβων, η υπέρμετρη δημιουργία κατασκευαστικών εταιριών από το 2004 κυρίως και έπειτα και τέλος η άποψη των πολιτών ότι ο Αρχιτέκτονας είναι ‘'πολυτέλεια'' όχι μόνο διατήρησαν το φαινόμενο των προβληματικών και άχαρων πολυκατοικιών στην Αθήνα αλλά το διόγκωσαν με αποτέλεσμα να αποκτήσει έναν καταστρεπτικό ρόλο στο περιβάλλον και στην πόλη... Θα ήθελα όμως να εξηγήσω τι εννοώ με το χαρακτηρισμό της ‘'πολυτέλειας'' στο όνομα του Αρχιτέκτονα. Στην Ελλάδα λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών που πάντοτε επικρατούσαν, ο Αρχιτέκτονας αφορούσε και αφορά μέχρι σήμερα τα κοινωνικά στρώματα που εντάσσονται πάνω από τη μέση οικονομική κατάσταση του Έλληνα πολίτη. Το φαινόμενο αυτό γίνεται εύκολα και διακριτά αντιληπτό αν μελετήσουμε και συγκρίνουμε τις κατοικίες και πολυκατοικίες που παρουσιάζονται σε διαφορετικές περιοχές της Αθήνας , από τα Βόρεια μέχρι τα Δυτικά και από τα Νότια μέχρι τα Ανατολικά προάστια...
Τα κοινωνικά στρώματα που δεν είχαν και δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να απευθυνθούν σε Αρχιτέκτονα για τη μελέτη της κατοικίας τους απευθύνονταν και απευθύνονται μόνο στους πολιτικούς μηχανικούς οι οποίοι και αναλαμβάνουν εξ' ολοκλήρου το έργο του Αρχιτέκτονα και της έκδοσης των σχετικών Αδειών.
Έτσι λοιπόν, έχουν δημιουργηθεί στην Ελλάδα άπειρες κατασκευαστικές εταιρείες που αποτελούνται εξ' ολοκλήρου από πολιτικούς μηχανικούς που αναλαμβάνουν την κατασκευή των πολυκατοικιών. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η ανάθεση του σχεδιασμού εσωτερικών , εξωτερικών και ημιυπαιθριων χώρων των πολυκατοικιών σε άτομα που το γνωστικό τους επίπεδο δεν περιλαμβάνει καμία απολύτως έννοια της σύνθεσης, της ανθρωπομετρίας, των σχέσεων εσωτερικού και εξωτερικού χώρου ήτοι όλων εκείνων των εννοιών που εμπεριέχει ο Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός και η Αρχιτεκτονική Σκέψη, προκαλεί εξ' ορισμού ,εκτός από άχαρες , προβληματικές κατοικίες. Συνεπώς, παρουσιάζονται
• Προβλήματα αερισμού, εσωτερικοί χώροι που δεν αερίζονται κατάλληλα λόγω σφαλμάτων κατά τη διαδικασία σχεδιασμού. Εξωτερικοί χώροι, (μπαλκόνια, κήποι, βεράντες κτλ ) σε ακάλυπτους και μη που επίσης δεν αερίζονται επαρκώς. Ημιυπαίθριοι χώροι που επίσης δεν αερίζονται επαρκώς λόγω της ανεπαρκούς λήψης όλων των κατάλληλων κριτηρίων κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού τους.
• Προβλήματα Φωτισμού , εσωτερικοί χώροι ( υπνοδωμάτια, σαλόνια, κτλ ) που δεν φωτίζονται επαρκώς ή που υπερφωτίζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας από το φως του ηλίου. Εξωτερικοί χώροι, (μπαλκόνια, κήποι, βεράντες κτλ ) σε ακάλυπτους και μη που επίσης δεν φωτίζονται καθόλου ή επαρκώς από το φως του ηλίου. Ημιυπαίθροιοι χώροι που δεν φωτίζονται επαρκώς ή που υπερφωτίζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας από το φως του ηλίου λόγω της ανεπαρκούς λήψης όλων των κατάλληλων κριτηρίων κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού τους.
• Προβλήματα ενεργειακής απόδοσης ( μονώσεων, βιοκλιματική αρχι/κη, εξοικονόμησης ενέργειας ) , εσωτερικοί χώροι με υψηλές απώλειες ενέργειας, εκτεθειμένοι στις καιρικές συνθήκες με αποτέλεσμα οικονομική σπατάλη για την απόσβεση των απωλειών και της διατήρησης της εσωτερικής θερμοκρασίας...Κύριοι λόγοι, έλλειψη βιοκλιματικής αρχ/κης ,έλλειψη οικολογικής και ενεργειακής παιδείας των αρχ/νων κτλ. Εξωτερικοί χώροι εκτεθειμένοι σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες . Ημιυπαίθριοι χώροι εκτεθειμένοι στις καιρικές συνθήκες με αποτέλεσμα οικονομική σπατάλη για την απόσβεση των απωλειών και της διατήρησης της θερμοκρασίας...
• Προβλήματα Εργονομίας & Λειτουργικότητας , εσωτερικοί, εξωτερικοί και ημιυπαιθριοι χώροι δύσχρηστοι και μη φιλικοί στα άτομα . Χώροι πάσης φύσεως που κακοσχεδιασμένοι με λάθος αναλογίες, διαστάσεις κτλ κτλ
• Προβλήματα ανθρωπομετρίας , ψυχοσύνθεσης , εσωτερικών χώρων , δογματικά και απρόσκοπτα σχεδιασμένοι. Εσωτερικοί χώροι που δεν λαμβάνουν υπ' όψη τις ανάγκες των ατόμων, τον εσωτερικό τους ψυχισμό, την διατήρηση της ψυχικής τους ηρεμίας. Εσωτερικοί χώροι απρόσωποι , μακριά από την κεντρική ιδέα του Ανθρώπου. Εξωτερικοί χώροι που επίσης δεν λαμβάνουν υπ' όψη τις ανάγκες των ατόμων, τον εσωτερικό τους ψυχισμό, την διατήρηση της ψυχικής τους ηρεμίας. Εξωτερικοί χώροι που δεν λαμβάνουν υπ' όψη την ψυχική-ζωτική-ανθρωποκεντρική αλληλεπίδραση του περιβάλλοντος με το άτομο. Ημιυπαίθροι χώροι που δεν λαμβάνουν υπόψη τίποτα από τα προαναφερθέντα για τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.

2. Των εσωτερικών κοινόχρηστων χώρων της (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο (αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) κλπ.

Τα προβλήματα των κοινόχρηστων εσωτερικών χώρων διακρίνονται στα ίδια περίπου προβλήματα των εσωτερικών χώρων ήτοι :
• Προβλήματα αερισμού : Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) που δεν αερίζονται επαρκώς , προκαλώντας δυσφορία , μολυσμένη & αποπνικτική ατμόσφαιρα, βλάβες αναπνευστικού συστήματος των ατόμων, ανάπτυξη μυκήτων κτλ
• Προβλήματα φωτισμού : Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) που δεν φωτίζονται επαρκώς , προκαλώντας δυσφορία, δυσλειτουργία, ανάπτυξη μυκήτων , κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης εντόμων/ τρωκτικών κτλ
• Προβλήματα Εργονομίας και Λειτουργικότητας : Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) που δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες των ατόμων και δεν ακολουθούν το σκοπό υπάρξεως τους. Δύσχρηστοι και ακατάλληλοι πολλές φορές.
• Προβλήματα Πυροπροστασίας και Πυρασφάλειας : Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) που δεν ικανοποιούν πλήρως τα κριτήρια πυροπροστασίας και πυρασφάλειας...Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι επικίνδυνοι για την ασφάλεια των ατόμων σε περίπτωση πυρκαγιάς.
• Προβλήματα Ανθρωπομετρίας : Κοινόχρηστοι εσωτερικοί χώροι (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) που δεν λαμβάνουν το γενικό μοτίβο που περιβάλλει την ανθρώπινη φύση ( χαρακτηριστικά , κηνησεολογία , ορατότητα κτλ ) .

3. Του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εντάσσεται (στο συνεχές ή μη σύστημα) αναφορικά προς τον εξωτερικό και εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο και τα δώματα.

Τα προβλήματα του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εντάσσεται προέρχονται πολλές φορές , εκτός από τις βασικές αιτίες που αναλύθηκαν στην εισαγωγή, από λάθος ( καταχρηστικές ) νομοθετικές αποφάσεις , από παραβάσεις των εργολάβων κατά τη διάρκεια κατασκευής των κτηρίων, από εσφαλμένη αξιολόγηση του οικοπέδου όσον αφορά την δομημένη και την αδόμητη επιφάνεια κτλ Σε αρκετές μάλιστα περιοχές της Αθήνας το συνεχές σύστημα συναρτήσει του υψηλού συντελεστή δόμησης δημιουργεί ασφυκτικά και ‘'βαριά'' οικοδομικά τετράγωνα με πολυκατοικίες που δεν ‘'αναπνέουν'' και δημιουργούν μια ασφυκτική ατμόσφαιρα και στον εξωτερικό αλλά και στον εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο... Συνεπώς παρατηρούμε τα εξής προβλήματα :

• Προβλήματα Αερισμού ( στο συνεχές σύστημα ) : Ακάλυπτοι εξωτερικοί κοινόχρηστοι χώροι πολυκατοικιών που δεν αερίζονται επαρκώς..
• Προβλήματα Φωτισμού ( στο συνεχές σύστημα ) : Εσωτερικοί κοινόχρηστοι χώροι και ακάλυπτοι εξωτερικοί κοινόχρηστοι χώροι που δεν φωτίζονται επαρκώς από τον ήλιο .
• Προβλήματα πεζοδρόμησης ( στο συνεχές ή μη σύστημα ) : Πεζοδρόμια στον εξωτερικό κοινόχρηστο χώρο που δεν ανταποκρίνονται στην ομαλή και ασφαλή διέλευση των ανθρώπων με αποτέλεσμα
• Προβλήματα τεχνικά -αποχετευτικά , ενεργειακά κτλ - ( στο συνεχές ή μη σύστημα ) : Ανεπάρκεια φρεατίων, ρύσεων στον εξωτερικό κοινόχρηστο χώρο. Ανεπάρκεια υποδομών στον εξωτερικό και εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο που επιτρέπουν την τροφοδότηση των πολυκατοικιών με φυσικό αέριο...
• Προβλήματα Ανθρωπομετρίας & Ψυχοσύνθεσης ( στο συνεχές ή μη σύστημα ) : Υπερβολικά ψηλές πολυκατοικίες που δημιουργούν σε εξωτερικούς και εσωτερικούς κοινόχρηστούς χώρους δυσφορία, αίσθημα υποταγής στα τσιμεντένια κουτιά κτλ

4.Του άμεσου αστικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται (σε απόσταση περπατήματος 10 λεπτών, δηλαδή περίπου 600 μ.)

Τα προβλήματα του αστικού περιβάλλοντος έχουν τις ρίζες τους σε όλες τις πηγές αιτιών που έχουμε αναλύσει μέχρι στιγμής και αφορούν κυρίως :
• Προβλήματα πεζοδρόμησης : Ανεπαρκή πεζοδρόμια , πλάτος , μήκος , ύψος κτλ
• Προβλήματα οδοποιίας-κυκλοφοριακά : Μικροί δρόμοι, δρόμοι με μεγάλες κλήσεις, στενοί δρόμοι, δρόμοι που δεν ανταποκρίνονται σε πρότυπα διπλής κατεύθυνσης κτλ
• Προβλήματα περιβαλλοντολογικά : Έλλειψη πράσινου, πράσινης ανάπτυξης, πράσινων υποδομών, πάρκα κτλ
• Προβλήματα Ψυχισμού : Υπερβολικά ψηλά κτήρια σε πολύ κοντινές αποστάσεις που κρύβουν τον ουρανό, τον ήλιο κτλ Κτήρια όμοια μεταξύ τους χωρίς ταυτότητα . Συνέπεια όλων αυτών , η ψυχική δυσφορία
• Προβλήματα Ορατότητας : Ανεπαρκής τεχνητός φωτισμός , καθώς και ανεπαρκής φυσικός φωτισμός.
• Προβλήματα Λειτουργικότητας : Λαβυρινθώδεις δρόμοι και πεζοδρόμια , απρόσκοπτα αδιέξοδα και στοές, έλλειψη πεζοδιαβάσεων κτλ...

5.Ποια από τα προηγούμενα αξιολογείτε ως σημαντικότερα.

Από όλα τα παραπάνω προβλήματα που αναφέρθηκαν σίγουρα κρίνω ως υψίστης σημασίας τα προβλήματα που αφορούσαν τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους των πολυκατοικιών είτε κοινόχρηστοι είτε ιδιωτικοί, χωρίς βεβαίως να καθιστώ λιγότερης σημασίας τα προβλήματα του οικοδομικού τετραγώνου και του ευρύτερου αστικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσονται. Τα πάντα όμως ξεκινούν από την κύβδιλη βάση η οποία είναι η μελέτη και ο σχεδιασμός του κτηρίου.

6.Ποιες είναι οι προτάσεις σας για την αντιμετώπιση τους.

Κρίνοντας τα προβλήματα και αξιολογώντας όλα τα βασικότερα αίτια που ευθύνονται για τα προβλήματα της μέσης Αθηναϊκής πολυκατοικίας προτείνω τις εξής λύσεις :
• Καλύτερη παιδεία των Αρχ/νων όσον αφορά τη βιοκλιματική αρχ/κη
• Σχετικά νομοθετικά πλαίσια που να χαμηλώσουν το συντελεστή δόμησης σε αρκετές περιοχές που το έχουν ανάγκη ( Νέα Σμύρνη, Παγκράτι, Αργυρούπολη, Ν.Φάληρο κτλ )
• Διατάξεις από το ΤΕΕ που να καθιστούν αναγκαία την αρχ/κη μελέτη και σχεδιασμό της πολυκατοικίας ανεξαρτήτως βαθμού
• Ευαισθητοποίηση των πολιτών και των νέων ηλικιών σχετικά με τα προβλήματα και το έργο του αρχ/να στην καταπολέμησή τους και στη βελτίωση του γενικότερου αστικού περιβάλλοντος
• Ο Αρχ/νας δίπλα στον πολίτη σε κάθε δράση του.

 

Βασίλης Βιτωράκης
1. Τους εσωτερικούς, υπαίθριους και ημιυπαίθριους χώρους του διαμερίσματος της μέσης αθηναϊκή πολυκατοικίας, με μία φράση θα τους χαρακτήριζα ως "στριμωγμένους και αγχωμένους". Ο λόγος είναι απλός: Ο μέσος Αθηναίος πολίτης δε βιώνει τους χώρους αυτούς αλλά κυρίως δε διαχωρίζει τον δεύτερο από τον τρίτο αλλά προσπαθεί με δόλια μέσα να "κλείσει" τον υπαίθριο για τη μετατροπή του σε ημιυπαίθριο και τον ημιυπαίθριο σε εσωτερικό! Δεν είναι αντιληπτό και ξεκάθαρο οτι και οι 3 αυτοί χώροι είναι εξίσου σημαντικοί για να βιώσει κανείς μια χωρική εμπειρία. Παρολαυτά πρώτο μέλημα αποτελεί το ξεγέλασμα της πολεοδομίας(!) Το πρόβλημα λοιπόν υπάρχει περισσότερο στη νοοτροπία του μέσου Αθηναίου ή και Έλληνα.

2. Όλοι αυτοί οι ,συνήθως, περιφερικοί του κυρίως κτίσματος χώροι αποτελούν κατά κύριο λόγο την "αμελητέα ποσότητα" του! Ως κυριάρχο πρόβλημα τους θα παρουσίαζα την έλλειψη προσοχής κατά το σχεδιασμό του κτηρίου και τον απαξιωτικό χαρακτήρα που τους προσδίδεται. Πολίτες, αρχιτέκτονες και πολιτικοί μηχανικοί δίνουν βάρος στο κυρίως κτίσμα ενώ για τους περίσσιους χώρους ακούγεται "Ας βάλουμε εδώ το λεβητοστάσιο που δε φαίνεται(!)" ή παρόμοια σχόλια. Αντίθετα με όλα τα παραπάνω οφείλουμε να βλέπουμε αυτούς τους χώρους ξεχωριστά και να τους δίνουμε ιδιαίτερη σημασία γιατί κάποιος [π.χ. θυρωρός, συντηρητές, εμείς] θα κάνει χρήση των χώρων αυτών και θα κινηθεί σε αυτούς.

3. Χώροι όπως ακάλυπτοι και πυλωτές και κλιμακοστάσια, κύρια χαρακτηριστικά της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας είναι παντελώς αναξιοποίητοι! Χώροι οι οποίοι θα έπρεπε να εμπνέουν και να ενισχύουν το κλίμα μιας ζεστής και πιο ανθρώπινης συναντησης αλλά και της "σωστης" γειτονίας είναι απρόσωποι, συχνα χρησιμοποιούνται για αποθήκες και σε καμία περίπτωση δεν εμπνέουν για κάποια μορφή κοινωνικοποίησης. Ταυτόχρονα η διάθεση αυτή μεταφέρεται και στο εσωτερικό του διαμερίσματος.

4. Τυχεροί μέσα στην ατυχία τους θεωρούνται αυτοί οι οποίοι έχουν σε κοντινή απόσταση από το σπίτι τους κάποιο πάρκο, άλσος ή γενικότερα κάποιο χώρο πράσινου. Άρα πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη τέτοιων χώρων οι οποίοι αντικαθιστώνται από συνωστισμένα περίπτερα μεταξύ σταθμευμένων αυτοκινήτων επί των πεζοδρομίων σε μία γκρίζα και θολή επαναλαμβανόμενη εικόνα-ατμόσφαιρα που παρουσιάζουν τα συνεχόμενα οικοδομικά τετράγωνα. Οπότε και εδώ θα ήθελα να θίξω το ζήτημα του κατά πόσο ο μέσος πολίτης της μέσης αθηναϊκής γειτονιάς, περπατώντας στο μέσο αθηναϊκό αστικο περιβάλλον βιώνει μια χωρική εμπειρία.

5.Σημαντικότερα θεωρώ πως είναι τα προβλήματα που έχουν να κάνουν με δημόσιους- κοινόχρηστους χώρους. Αυτό γιατί οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής και το «τρέξιμο» της καθημερινότητας τοποθετεί τον άνθρωπο στο δρόμο πολλές ώρες της ημέρας [π.χ. από και προς τη δουλειά του, εξωτερικές εργασίες] το οποίο σημαίνει ότι εάν βελτιωθεί η εικόνα και η αίσθηση που δίνουν οι δημόσιοι χώροι, ο άνθρωπος και κοινωνικοποιείται ευκολότερα εφόσον νιώθει πιο οικείο το περιβάλλον, αλλά ταυτόχρονα γυρίζοντας σπίτι και βλέποντας μια «άχρωμη κι ανέκφραστη» κατοικία, δραστηριοποιείται για να την μετατρέψει σε κάτι καλύτερο!

6. Πρόταση μου για να αλλάξει η κατάσταση είναι η προσωπική πρωτοβουλία των Αθηναίων. Με την πίεση προς τους δημόσιους φορείς αλλά ταυτόχρονα με τη δική τους δράση [π.χ. δραστηριοποίηση για την αποφυγή ανέγερσης μίας ακόμα πολυκατοικίας αλλά συμβολή για τη δημιουργία ενός «φυσικού πράσινου πνεύμονα» που τόσο η ατμόσφαιρα όσο και οι πολίτες έχουν ανάγκη!] μπορούν να δράσουν μαζί με την πολιτεία, ως κρατικό μηχανισμό, προς όφελος της πολιτείας, ως κοινωνική και συλλογική παρουσία.

Βασίλης Βιτωράκης φοιτητής Αρχιτεκτονικής Πολυτεχνείου Κρήτης.

 

Άννα Σκουλά,
πρωτοετής φοιτήτρια,
τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών,

ΑΠΑΝΤΗΣΗ 1η : Όσον αφορά τους εσωτερικούς υπαίθριους χώρους του διαμερίσματος της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας, είναι σχεδόν ανύπαρκτοι στους ορόφους, ενώ στο ισόγειο, όταν αυτοί υπάρχουν, είναι μικροί και σπάνια χρησιμοποιούνται από τους ενοίκους της πολυκατοικίας. Από την άλλη, οι ημιυπαίθριοι χώροι είναι επίσης μικροί και δίνουν την αίσθηση, ότι ενσωματώνονται στην πολυκατοικία, χωρίς να δίνουν την δυνατότητα να αξιοποιηθούν από τους ενοίκους, όπως αρμόζει σε ένα ημιυπαίθριο χώρο. Έπειτα και στις δύο περιπτώσεις δεν ευνοούν την επαφή με την ύπαιθρο, αφού χρησιμεύουν μόνο για λόγους αισθητικής.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ 2η : Στην περίπτωση αυτή, επίσης, οι κοινόχρηστοι χώροι είναι συνήθως αρκετά μικροί, μη χρηστικοί και ανεπαρκείς για το πλήθος των ενοίκων της πολυκατοικίας, με αποτέλεσμα πολλές φορές να γίνεται κατάχρησή τους (π.χ. γκαράζ).

ΑΠΑΝΤΗΣΗ 3η : Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται συνήθως σε ένα οικοδομικό τετράγωνο είναι η έλλειψη πάρκινγκ για το σύνολο των πολιτών της περιοχής. Ενώ η απουσία καθαριότητας από τον χώρο αυτό, αλλά και από τους υπόλοιπους κοινόχρηστους χώρους αποτελεί ένα ακόμη καίριο ζήτημα. Επιπροσθέτως, η έλλειψη υπαίθριων χώρων (π.χ. πάρκο) χρειάζεται αντιμετώπιση, ώστε να δημιουργηθεί μία πιο φιλική, προς το περιβάλλον, πόλη αλλά και μία πόλη που θα τοποθετεί κοντά στον άνθρωπο τη φύση, για να μην διαταράσσεται η ισορροπία μεταξύ τους. Ταυτόχρονα παρατηρείται σε ένα οικοδομικό τετράγωνο η δημιουργία ολοένα και περισσότερων πολυκατοικιών, που έχουν σε μεγάλο βαθμό ομοιογένεια, όσον αφορά τους κοινόχρηστους χώρους τους αλλά και την συνολική μορφή τους (εξωτερικά αλλά και ως προς τον χαρακτήρα και τον συμβολισμό τους ως κτήρια).

ΑΠΑΝΤΗΣΗ 4η : Το αστικό περιβάλλον στο οποίο εντάσσεται η μέση πολυκατοικία της Αθήνας, παρατηρείται αρχικά να έχει μεγάλη ομοιογένεια, ως προς τα κτήρια, που το απαρτίζουν, όπως έχει ήδη αναφερθεί προηγουμένως. Παρόλαυτα, ένα ακόμα σημαντικό πρόβλημα του αστικού αυτού περιβάλλοντος αποτελούν οι οδοί, οι οποίοι συνήθως οδηγούν στην δημιουργία κυκλοφοριακών προβλημάτων, τόσο για τους οδηγούς όσο και για τους πεζούς, ποδηλάτες ή άτομα με ειδικές ανάγκες, για τους οποίους δεν υπάρχουν κατάλληλοι χώροι μετακίνησης, πέρα από τους πεζόδρομους και γι΄αυτό χρειάζεται άμεσα επίλυση. Παράλληλα, η πολυκατοικία αυτή είναι ενταγμένη σε ένα αστικό περιβάλλον, που έχει δημιουργηθεί με την κοινή λογική της κατασκευής κτηρίων, απλά για την στέγαση ανθρώπων , χωρίς κανένα ίχνος προσωπικού χαρακτήρα σε αυτά, από την πλευρά του δημιουργού τού, αλλά και χωρίς ίχνος ενδιαφέροντος για την πραγματική χρηστικότητα του χώρου σε κάθε έναν από τους ενοίκους.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ 5η : Όλα τα προβλήματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά και χρειάζονται άμεσα επίλυση. Ιδιαίτερα όμως η μικροί και μη λειτουργικοί χώροι της πολυκατοικίας είναι ακόμα σημαντικότερο πρόβλημα, καθώς δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι οι χώροι αυτοί δημιουργήθηκαν για να καλύπτουν ανάγκες του ανθρώπου και φυσικά για την εξυπηρέτησή τού και γι΄αυτό πρέπει να είναι μεγαλύτεροι και πιο εξυπηρετικοί απέναντι στις ανάγκες αυτές. Ακόμα, η απουσία υπαίθριων χώρων είναι εξίσου μεγάλης σημασίας πρόβλημα, αφού ο άνθρωπος ως κοινωνικό ον είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το φυσικό του περιβάλλον και πρέπει να έρχεται σε επαφή μαζί του. Επίσης, η ομοιογένεια που αναφέρθηκε πολλαπλώς παραπάνω, είναι ένα επιπλέον πρόβλημα που χρήζει αντιμετώπισης, καθώς η πόλη της Αθήνας τείνει να χάσει το χαρακτήρα της και τα στοιχεία (ιστορικά,πολιτισμικά και κοινωνικά), που είναι συνδεδεμένα μαζί της.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ 6η : Αρχικά είναι αξιοσημείωτο ότι οι χώροι της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας πρέπει να γίνουν μεγαλύτεροι και περισσότερο προσαρμοσμένοι στις ανάγκες του ανθρώπου (όχι μόνο βιολογικές). Επιπλέον, είναι ανάγκη τα κτήρια να αποκτήσουν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα που θα έχει κάποιο συμβολισμό. Με τον τρόπο αυτό, δεν θα χαθούν τα χαρακτηριστικά στοιχεία της Αθήνας ,ως πόλη, και θα αποφευχθεί η ομοιογένειά τούς. Έπειτα μία αποτελεσματική πρόταση είναι η καλύτερη διαχείριση του χώρου τόσο της πολυκατοικίας όσο και του αστικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται, ώστε να αφιερώνεται σημαντικό μέρος τού στην δημιουργία μεγαλύτερων και περισσότερων υπαίθριων χώρων. Εξίσου σημαντική παράμετρος, όσον αφορά την διαχείριση του χώρου, είναι η εκμετάλλευση, όχι μόνο του ύψους ενός οικοπέδου για την δημιουργία μιας πολυκατοικίας, αλλά και του δώματος του κάθε ορόφου, για την δημιουργία του επόμενου. Αυτό σημαίνει ότι ο δημιουργός μιας πολυκατοικίας θα πρέπει, όχι μόνο να δημιουργεί πολλούς ορόφους τον ένα πάνω στον άλλο, εκμεταλλευόμενος την δυνατότητα αυτή, αλλά ταυτόχρονα και σε κάθε όροφο, θα πρέπει να αξιοποιεί τον χώρο όσο γίνεται πιο λειτουργικά. Τέλος, αξίζει να τονιστεί ότι για τα σημαντικά αυτά προβλήματα αλλά και όλα όσα προαναφέρθηκαν (π.χ. καθαριότητα) οφείλει, ποικιλοτρόπως, την ενεργό δράση και συμμετοχή του το κράτος, η πολιτεία και η κοινωνία, για να μπορέσουν να επιλυθούν αποτελεσματικά.
Ευχαριστώ, Άννα Σκουλά

 

1. Των εσωτερικών, υπαίθριων και ημιυπαιθριων χώρων του διαμερίσματoς της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας

Οι εσωτερικοί υπαίθριοι και ημιυπαίθριοι χώροι της μεσης Αθηναϊκής πολυκατοικίας είναι γνωστό πως έχουν κάποια σοβαρά προβλήματα. Αυτά αρχίζουν ήδη από το σχεδιασμός τους όπως για παράδειγμα το μπαλκόνι πλάτους 90 πόντων μιας πολυκατοικίας του 70 ή λόγο του κακού προσανατολισμού ή και της κακής θέσης ενός τέτοιου χώρου σε μια πολυκατοικία. Ακόμη υπάρχει θέμα και στον τρόπο που βιώνουν οι ίδιοι οι χρήστες ενός τέτοιου χώρο το χώρο αυτό. Είναι πολλά τα άτομα που θα προτειμούσαν ένα ακόμη δωμα΄τιο στο διαμερισμά τους από τον ημιυπαίθριο χώρο που ήδη έχουν...

2. Των εσωτερικών κοινόχρηστων χώρων της (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο (αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) κλπ.

Οι εσωτερικοί κοινόχρηστοι χώροι είναι οι χώροι οι οποίοι λαμβάνουν τη λιγότεροι σημασία και "προστασία" από τους ενοίκους αφού δεν ανήκουν σε κανέναν έχουν και αιτοί διάδορα προβλήματα. Αρχικό πρόβλημα είναι η αντίληψη και η στάση των ενοίκων για αυτούσ τουσ χώρους οι οποίοι αφού δεν ανήκουν σε κανέναν ,σε συνδιασμό με το οτι οι χώροι αυτοί είναι επί το πλήστον χώροι κίνησης, έρχονται αντιμέτωποι με την αδιαφορία των ενοίκων. Επίσης υπάρχουν χώροι όπως τα δώματα οι οποίοι μένουν αναξιοποίητοι αν και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από κοινού από τα μέλη της εκάστοτε πολυκατοικίας. Ακόμη ένα πρόβλημα των χώρων αυτών είναι το αισθητικό αποτέλεσμα που που δίνουν στην πόλη όπως για παράδειγμα τα δώματα με τισ κεραίες τηλεόρασης ή με τισ πυλωτέσ γεμάτες σταθμευμένα αυτοκίνητα...

3. Του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εντάσσεται (στο συνεχές ή μη σύστημα) αναφορικά προς τον εξωτερικό και εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο και τα δώματα.

Το οικοδομηκό τετράγωνο τησ πρωτεύουσας είναι ένα κομμάτι αστικού ιστού μέσα στο οποίο μέσα στο οποίο τοποθετούνται όσο το δυνατόν περισσότερες πολυκατοικίες οι οποίες έχουν διαφορετικό ύψος μεταξύ τους, αφήνουν διαφορετικό σε μήκος κενό από το δρόμο και όλες μαζί προσπαθούν να κρύψουν όσο ακάλυπτο χώρο έχουν αφήσει στο εσωτερικό του τετραγώνου και ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις απλά είανι ενας κενός χώρος ανάμεσα στα κτίσματ κια οποίος πο΄τε του δεν θα χρησιμοποιηθεί από κανέναν. Έτσι οι ακάλυπτοι των πολυκατοικιών με τα δώματα τους αποτελούν τελικά τεράστιους υπαίθριους αναξιοποίητους χώρους μέσα στον αστικό ιστό της Αθήνας που τους έχει τεράστια ανάγκη...

4.Του άμεσου αστικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται (σε απόσταση περπατήματος 10 λεπτών, δηλαδή περίπου 600 μ.)

Το άμεσο αστικό περιβάλλον συνήθως αποτελείται από συνεχή τετράγωνα όπως αυτό που περιγράφηκε και νωρίτερα με αποτέλεσμα τα προβλήματα που αναφερθήκαν να διαιονίζονται και να μεγάλώνουν όλο και περισσότερο. Η κατάσταση αυτή γίνεται όλο και πιο αποπνιχτηκή και προβληματική με την επανάληψη τετραγώνων να μην διακόπτεται τακτικά από αδόμητους κοινόχρηστους χώρους όπως πλατείες και πάρκα...

5.Ποια από τα προηγούμενα αξιολογείτε ως σημαντικότερα.

Ως σημαντικότερα προβλήματα θεωρώ πως είναι τα ζητήματα που ανακύπτουν και επιβαρύνουν την πόλη στο συνολό της όπως οι συνεχης επανάληψη οικοδομηκών τετραγώνων χωρίς αδόμητους κοινόχρηστους χώρους και η ΜΗ αξιοποίση των ακάλυπτων χώρων της κάθε πολυκατοικίας (δώματα, ακάλυπτοι) για την καλύτερη λειτουργία της πόλης...

6.Ποιες είναι οι προτάσεις σας για την αντιμετώπιση τους

Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να αρχίσει η αξιοποίση και μορφοποίηση όσων κενών αδόμητων χώρων έχουν απομήνει για το συνολικό καλό. Ακόμη να αρχίσει μια διαμόρφωση των εκατοντάδων ακάλυτπων της πρωτεύουσας για την βελτιστοποίηση της ζωής των κατοίκων της. Αυτό θα μπορούσε να γίνει και από τους ίδιουσ τους κατοίκους κάθε τετραγώνου αν αποφάσιζαν για παράδειγμα να ενώσουν τους ακαλυπτους χώρους των πολυκατοικιών τους και να τοποθετήσουν φυτά και παγκάκια όπου θα μπορούν να περνάνε τις ελέυθερες ώρες τους. κάτι ανάλογο θα μπορόυσε να πραγματοποιηθεί και στα χιλιάδεσ δώματα των πολυκατοικιών αν γινόντουσαν για παράδειγμα αρχιτεκτονικές αναπλάσεις για την επανάχρηση τους ή για να το θέσουμε καλύτερα για την ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ χρήση τους από του κατοίκους των οικοδομηκών τετραγώνων .
Κλείνωντας θέλω να τονίσω πως αν υπάρχει η βούληση κια η θέληση η ζωή στη μέση πολυκατοικία της πρωτεόυσας θα μπορούσε να βελτιωθεί πολύ και σύντομα...

 

Καραμπακάκης Κωνσταντίνος
1. Στην Αθήνα έχω ζήσει ελάχιστα, αλλά ένα από τα πράγματα που παρατήρησα όσο ζούσα εκεί είναι το εξής: Την στιγμή που άνοιγες την πόρτα για να περάσεις έξω από το σπίτι σου βρισκόσουν σε ένα ένιωθες μια τεράστια και ξαφνική εναλλαγή. Από την ησυχία και ασφάλεια του σπιτιού σου πηδούσες ένα κατώφλι και ήσουν σε μια συνεχή φασαρία και κίνδυνο. Θεωρώ, λοιπόν, ότι το πρόβλημα των εσωτερικών και υπαίθριων χώρων είναι η επικοινωνία τους, την οποία δυσκολεύουν η γρήγοροι ρυθμοί ζωής και η φοβία που υπάρχει προς τους συμπολίτες (δεν μπορείς να εμπιστευτείς κανέναν περαστικό). Η μόνη επικοινωνία που μπορεί να έχει μια πολυκατοικία με τον έξω χώρο είναι το μπαλκόνι της και η πιλοτή της και, αν κρίνω από αυτά που έχω δει στην Αθήνα, είναι σπάνιο να δεις μπαλκόνι που να σε ωθεί να θέλεις να βγάλεις μια καρέκλα και να κάτσει να χαλαρώσεις, όπως επίσης είναι σπάνιο να δεις και πολυκατοικίες με πιλοτή (και αν δει, το πιθανότερο να υπάρχει μόνο για να εξυπηρετεί σαν χώρος στάθμευσης).

2. Οι κοινόχρηστοι χώροι της μέσης Αθηναϊκής πολυκατοικία εκφράζουν απόλυτα τα διαμερίσματα: είναι ψυχροί και απλά τοποθετημένοι για να εξυπηρετούν και όχι για να προσφέρουν. Ειδικά οι διάδρομοι των μεγάλων πολυκατοικιών μπορούν να χαρακτηριστούν ακόμα και αφύσικα ήρεμοι και κατά την έξοδο, είναι σαν μια σιγή πριν την μάχη της ηχορύπανσης στους δρόμους της Αθήνας. Θα ήταν εύστοχο, ίσως, να αναφέρω την βασική ιδιότητα των κοινόχρηστων χώρων που δεν είναι άλλη από την κοινή χρήση τους από τους κατοίκους. Αυτό σημαίνει ότι είναι και χώροι όπου αυτοί συναντιόνται. Όμως, οι άνθρωποι σε μεγάλες πολυκατοικίες δεν δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον στη γνωριμία των γειτόνων οπότε οι κοινόχρηστοι χώροι γίνονται ακόμα πιο ωμοί και ψυχροί.

3. Το οικοδομικό τετράγωνο στην Αθήνα είναι "πνιγμένο". Κατά την γνώμη μου, το πρόβλημα εδώ είναι στο ότι υπάρχει η αίσθηση ότι γίνεται προσπάθεια να εκμεταλλευτεί και η σπιθαμή χώρου που μπορεί να υπάρχει στο τετράγωνο. Αυτό οδηγεί στο να γίνονται πολυκατοικίες οι υπαίθριοι χώροι που βρίσκονται στα κέντρα των τετραγώνων.

4.Η Αθήνα είναι αναμφισβήτητα μια χαώδης πόλη. Η μετακίνηση είναι δύσκολη και χρονοβόρα και οι δρόμοι μπορούν να χαρακτηριστούν και αφιλόξενοι. Στο κέντρο το κυκλοφοριακό είναι ένα μεγάλο αγκάθι και στα προάστια το πρόβλημα εμφανίζεται στην μεταφορά προς το κέντρο. Οι χώροι όπου κάποιος μπορεί να ξεφύγει από τον αστικό ρυθμό είναι ελάχιστοι. Όλα αυτά δημιουργού ένα κλίμα στην πόλη όπου καθιστά δύσκολη μια δεκάλεπτη βόλτα. Εξ άλλου να δεις πράσινο πρέπει να πας ή σε συγκεκριμένα σημεία στο κέντρο ή σε κάποιο τοπικό νεκροταφείο (αρκετά μακάβριο για κάποιον που θέλει απλά να χαλαρώσει κάτω από τον ίσκιο των δέντρων)

5. Προσπαθώντας να ιεραρχήσω τα προβλήματα κατέληξα στο συμπέρασμα ότι, όχι απλά όλα είναι σημαντικά. αλλά συνδέονται μεταξύ του με σχέσεις αλληλεπίδρασης: το ένα πρόβλημα οδηγεί στο άλλο. Για παράδειγμα, οι σχέσεις του εσωτερικού με το εξωτερικό δεν μπορούν να υπάρξουν από την στιγμή που το εξωτερικό είναι τόσο αφιλόξενο στο ίδιο τον πολίτη.

6. Από την πέμπτη ερώτηση και την προσπάθειά μου να απαντήσω, κατάλαβα ότι δεν γίνεται να απομονώσουμε τα προβλήματα για να τα λύσουμε ένα ένα. Η άποψή μου, λοιπόν, είναι ότι πρέπει να ξεκινήσουμε από την βελτίωση του οικοδομικού τετραγώνου (μικρά και ποιοτικά πάρκα με αρκετό πράσινο, εκθεσιακοί χώροι και άλλοι χώρων που θα ξεσήκωναν τον πολίτη για μια βόλτα στην γειτονιά). Ταυτόχρονα πρέπει να γίνει προσπάθεια δημιουργίας ποιοτικών σχέσεων εσωτερικού-εξωτερικού μέσω των κοινόχρηστων χώρων (εξωτερικές σκάλες και διάδρομοι, πιλοτές με περισσότερες χρήσεις, όπως π.χ. χώρο για να παίζουν τα παιδιά, ανελκυστήρες που θα προσφέρουν θέα κατά την ανάβαση) και αυτοί οι χώροι να γίνουν χώροι επικοινωνίας των γειτόνων (μικροί χώροι στάσης μέσα στην πολυκατοικία θα ήταν μια καλή ιδέα). Έχοντας λύσει τα υπόλοιπα προβλήματα, σιγά σιγά και με διάφορες επεμβάσεις για την βελτιστοποίηση του κυκλοφορικού και την φύτευση πρασίνου (και όχι ξεραμένων και αφρόντιστων δέντρων) το άμεσο περιβάλλον της γειτονιάς θα αρχίσει να αλλάζει προς το καλύτερο.

Καραμπακάκης Κωνσταντίνος, φοιτητής του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Πολυτεχνείου Κρήτης

Κατερίνα Αγγελούση

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κύρια προβλήματα σχετικά με την κυκλοφορία:

1. Πεζών και ποδηλατιστών;

Αν προσπαθήσει κάποιος να διασχίσει ενα τμήμα της Αθήνας με τα πόδια γρήγορα θα συνειδητοποιήσει πως στο εγχείριμά του αυτό θα αντιμετωπίσει πολλές δυσκολίες.Κύριο πρόβλημα αποτελεί η "κακή" δόμηση των πεζοδρομίων ,ιδιαίτερα εκείνων που βρίσκονται μακριά απο τις μεγάλες λεωφόρους στις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές.Πρόκειται για στενά πεζοδρόμια κακής ποιότητας με λακούβες και έντονα χαλάσματα ή κακοτεχνίες που εμποδίζουν την ομαλή πορεία των πεζών.Βέβαια τα πεζοδρόμια των μεγάλων λεωφόρων κι εκείνα που βρίσκονται στις πιο κεντρικές-τουριστικές περιοχές της Αθήνας βρίσκονται σε κάπως καλύτερη κατάσταση όμως εδω εισέρχεται το ζήτημα της παρανομίας των οδηγών που σταθμεύουν τα αυτοκινητά τους σε σημεία καίρια για τη μετάβαση των πεζών απο το πεζοδρόμιο στο δρόμο.Το θέμα της παρανομίας επηρεάζει σε μέγιστο βαθμό τα άτομα με ειδικές ανάγκες τα οποία πλεον είναι αδύνατο να κυκλοφορήσουν μόνα τους στην Αθήνα χωρίς να πέφτουν κάθε 5 μέτρα σε εμπόδια.Αν προσθέσουμε σε όλα αυτά τη στάθμευση δικύκλων και την ανάβαση των αυτοκινήτων πάνω στα πεζοδρόμια η κατάσταση παίρνει τραγικές διαστάσεις.Γενικότερα η δομή της Αθήνας σημερα έχει τέτοια μορφή ωστε να εξυπηρετεί κυρίως τις ανάγκες μεταφοράς των εκατομμυρίων κατοίκων της,γεγονός όμως που έρχεται σε αντίθεση με τη διευκόλυνση της πεζής μετακίνησης στο εσωτερικό της.
Οι ποδηλάτες έρχονται και αυτοί με τη σειρά τους αντιμέτωποι καθημερινά με τη δυσκολία μετακίνησής τους εξαιτίας της μη ύπαρξης ποδηλατοδρόμων αλλά και εξαιτίας της συμπεριφοράς των οδηγών διαφορετικών οχημάτων που δεν τους σέβονται με αποτέλεσμα να μην τους υπολογίζουν.Προσωπικά θεωρώ πως η αρχιτεκτονική των νεότερων κτιριων και η έλλειψη ευσυνειδησίας ορισμένων αρχιτεκτόνων έχει οδηγήσει στη δημιουργία κατοικιών-κουτιών μεσα στα οποία οι άνθρωποι αισθάνονται παγιδευμένοι.Αυτά τα άσχημα συναισθήματα εκδηλώνονται σε μεγάλο βαθμό στην οδηκή τους συμπεριφορά και ξεσπούν στους πιο αδύναμους του δρόμου,τους ποδηλάτες.Ετσι αποθαρρύνονται όλο και περισσότεροι άνθρωποι απο το να χρησιμοποιούν ποδήλατο κάτι όμως που αν συνέβαινε θα βοηθούσε παρα πολύ στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην Αθήνα.

 

2. Ανάπηρων, ηλικιωμένων και παιδιών;

Για όλους τους λόγους που προαναφέρθηκαν οι ανάπηροι,οι ηληκιωμένοι αλλά και τα παιδιά που αποτελούν τις πιο ευπαθείς ομάδες της κοινωνίας μας, αντιμετωπίζουν την έλλειψη ενδιαφέροντος των υπευθύνων σχετικά με τη διευκόλυνση κυκλοφορίας τους στην πόλη.Ο κακός σχεδιασμός κτιρίων που πολλές φορές δεν ταιριάζουν με τον περιβάλλοντα χώρο έχει οδηγήσει σε καταπάτηση ή κακή εκμετάλλευση του χώρου του πεζοδρομίου αλλά και των πεζόδρομων .Κατ'αυτόν τον τρόπο ανάπηροι,ηλικιωμένοι και παιδιά φτάνουν στο σημείο να κινδυνεύουν κατα την πεζή κυκλοφορία τους στην Αθήνα.Πρέπει όμως να γίνει αναφορά και στη δυσκολία μετακίνησής τους με χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς αφόυ η κακή δόμηση των δρόμων δυσκολεύει την επιβίβασή τους σε αυτά.

 

3. Δικύκλων, αυτοκινήτων, φορτηγών;

 

Το πρόβλημα της κυκλοφορίας των δικύκλων,αυτοκινήτων και φορτηγών εστιάζεται κυρίως στο γεγονός ο,τι οι δρόμοι της Αθήνας είχαν σχεδιαστεί πριν απο πολλά χρόνια για να δέχονται μικρο αριθμό αυτοκινήτων χωρίς να εχει προβλευθει η ραγδαία αύξηση τους με αποτέλεσμα σήμερα να παρουσιάζεται έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα.Η πυκνή δόμηση και η έλλειψη ανοικτών χώρων δε δίνει τη δυνατότητα επεμβάσεων ιδιαίτερα στο κέντρο της Αθήνας.Η έλλειψη επαρκών χώρων στάθμευσης διογκώνει το πρόβλημα αφού οι οδηγοί αναγκάζονται να σταθμεύουν παράνομα μειώνοντας έτσι αισθητά το πλάτος των δρόμων και το χώρο κυκλοφορίας των αυτοκινήτων-δικύκλων-φορτηγών.Ως αποτέλεσμα όλων αυτών δημιουργούνται μεγάλες καθυστερήσεις στις μετακινήσεις.

 

4. Μαζικών μέσων κυκλοφορίας (λεωφορείων, τραμ, τρόλεϊ, μετρό);

Τα προβλήματα της κυκλοφορίας των μαζικών μέσων είναι αποτέλεσμα της δυσκολίας στην κυκλοφορία των υπολοίπων οχημάτων αφού η παράνομη στάθμευση και η κυκλοφοριακή συμφόρηση στους δρόμους αχρηστεύουν ουσιαστικά τους λεωφορειόδρομους και τους χώρους που προορίζονται για την κυκλοφορία των τραμ και του τρόλε'ι'.Ετσι όχι μόνο προκαλούνται υπερβολικές καθυστερήσεις αλλα και γίνεται επικίνδυνη η κυκλοφορία για όλες τις ομάδες πολιτών.

5. Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κυριότερα από τα παραπάνω;

Κυριότερο πρόβλημα θεωρώ πως είναι η κακή ποιότητα των πεζοδρομίων η οποία υποβαθμίζει τόσο την μεταφορά οσο και την ποιότητα ζωής των κατοίκων αλλά και η υπέρμετρη αύξηση των ΙΧ τα τελευταία χρόνια που σε συνδυασμό με τους ανεπαρκείς δρόμους αλλα και την μη ύπαρξη αστυνόμευσης οδηγεί σε μια ασφυκτική κατάσταση που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης.

6. Με ποιούς τρόπους πιστεύετε ότι μπορούν να αντιμετωπισθούν;

Κατα τη γνώμη μου η αμεση επισκευή των πεζοδρομίων είναι παρα πολύ σημαντική για την κυκλοφορία των πεζών αλλά και εύκολη στην πραγματοποίηση σε σχέση με τα υπόλοιπα προβλήματα.Επιπλέον η επιβολή αυστηρών προστίμων παράνομης στάθμευσης θα βελτίωνε την κατάσταση για τους ανάπηρους και τους ηλικιωμένους αλλά και την κυκλοφορία των μέσων μαζικής μεταφοράς.Επιπρόσθετα θα έπρεπε να δωθεί έμφαση στη βελτίωση αυτων των μεσων αλλα και δημιουργία επαρκών και σύγχρονων ποδηλατόδρομων ωστε να δοθει κίνητρο στους πολίτες να χρησιμοποιούν ολο και λιγότερο τα ΙΧ τους και να επιτευχθεί η αποσυμφόρηση των δρόμων.Μελλοντικά προσοχή θα έπρεπε να δοθεί στην επέκταση της πόλης και στο σχεδιασμό νέων δρόμων και σπιτιών που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ανθρώπων που ζουν και κινούνται μεσα στην Αθήνα δημιουργώντας πιο ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης.

Κατερίνα Αγγελούση,φοιτήτρια τμήματος Αρχιτεκτόνων μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης

Νίκη Βουλγαράκη, Φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής, Πολυτεχνείο Κρήτης

1.Γεγονός είναι, πως η ύπαρξη εσωτερικών υπαίθριων χώρων σε αθηναϊκές πολυκατοικίες είναι ασυνήθιστη, ακόμα όμως και στις περιπτώσεις που υπάρχουν αντιμετωπίζουν ένα κύριο πρόβλημα : τα λίγα τετραγωνικά τους. Μιλάμε μόλις για κάποια ελάχιστα τετραγωνικά του ισογείου που αφήνονται ακάλυπτα, περιτριγυρισμένα από τέσσερις τοίχους. Ωστόσο, τα τετραγωνικά αυτά δεν είναι ισοδύναμα του πλήθους των ενοίκων της πολυκατοικίας, με αποτέλεσμα ένα ελάχιστο τμήμα ν' αντιστοιχεί στον κάθε ένα. Επίσης, πρόσβαση σ' αυτούς τους χώρους πολλές φορές έχουν μόνο τα διαμερίσματα του ισογείου, ενώ τα υπόλοιπα είτε τους στερούνται εντελώς, είτε «παραβιάζουν» τα διαμερίσματα του ισογείου προκειμένου να βρεθούν σε αυτούς. Εξ' άλλου το ύψος της πολυκατοικίας είναι τόσο δυσανάλογο με την έκταση του υπαίθριου χώρου, ώστε ο χώρος αυτός δύσκολα ή και καθόλου βλέπει το φως του ήλιου.

2.Και για τους χώρους αυτούς ισχύει εξίσου το πρόβλημα των λίγων τετραγωνικών. Προκειμένου τα διαμερίσματα να είναι περισσότερα και μεγαλύτερα σε κάθε όροφο, οι διάδρομοι είναι μακρόστενοι ίσα ίσα για να ανοίγει η πόρτα του ανελκυστήρα. Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στους υπόλοιπους χώρους κοινής χρήσης. Οι αποθήκες «μινιατούρες», αν όχι ανύπαρκτες, και τα pilotis συνήθως δεν επαρκούν για την στέγαση των τροχοφόρων όλων των ενοίκων.

3.Τα σημερινά οικοδομικά τετράγωνα στην Αθήνα, πολύ λαϊκά, εκπροσωπούν κονσέρβες πολυκατοικιών. Το κάθε κτίσμα κολλημένο δίπλα στο άλλο, εμποδίζει και τον λίγο αέρα να κυκλοφορήσει μεταξύ τους. Αυτό ασφαλώς στην έκτασή του έχει ως αποτέλεσμα διαμερίσματα ανήλιαγα και «πνιγμένα» στον ίδιο αέρα ενώ φυσικά δεν αφήνουν χώρο στην ιδιωτική ζωή των ενοίκων. Παράλληλα, και εξαιτίας αυτού, εντείνεται το πρόβλημα του παρκαρίσματος ( όταν δεν υπάρχει υποδομή στην ίδια τη πολυκατοικία) ενώ για χώρο πράσινου, ούτε λόγος.

4.Κατά κύριο λόγο οι δρόμοι και τα πεζοδρόμια είναι πολύ στενά. Σε απόσταση 600 μέτρων μιας πολυκατοικίας, το θέαμα είναι μόνο μεταλλικά τροχοφόρα, ενώ ακόμα και οι κάδοι των απορριμμάτων δεν είναι ανάλογοι σε αριθμό με τους κατοίκους της περιοχής. Δυστυχώς στο χάος των πολυκατοικιών τα πάρκα δεν υπάρχουν καν, και τελικά ένας πολίτης δεν μπορεί τίποτα να ευχαριστηθεί σε απόσταση δέκα λεπτών από το σπίτι του ( και όχι μόνο ).

5.Θα υποστήριζα πως το πρόβλημα ξεκινάει από τον τρόπο δόμησης του οικοδομικού τετραγώνου ενώ όλα τα υπόλοιπα ρέουν από αυτό. Κι αυτό γιατί δεν αφήνεται περιθώριο αλλαγής ή επιδιόρθωσης αυτού.
6.Έτσι θα πρότεινα, αν όχι την αραίωση των οικοδομημάτων (πράγμα πρακτικά αδύνατο ) , τη διαφοροποίηση αυτών στα ύψη, έτσι ώστε η μετάβαση από το ένα ύψωμα στο άλλο να δίνει τη δυνατότητα προσπέλασης του ηλιακού φωτός στους υπαίθριους εσωτερικούς χώρους, αλλά και μία όχι τόσο αποξενωτική εικόνα στους διαβάτες- ενοίκους.

 

Μπουκουρη Ελενη Βασιλικη
1. Ως κυριοτερα προβληματα των εσωτερικων χωρων του διαμερισματος της μεσης αθηναϊκης πολυκατοικιας εντοπιζουμε τις περιορισμενες τους διαστασεις και την ηχορυπανση που προκυπτει απο τις ηχομονωτικες αδυναμιες οπως επισης και τον ανεπαρκη ηλιασμο και φωτισμο τους. Οσον αφορα στους υπαιθριους χωρους, σημειωνουμε την υποτυπωδη υπαρξη τους και την, πολλες φορες, μη αρμονικη συνυπαρξη αυτων με το αστικο περιβαλλον. Oι ημιυπαιθριοι χωροι των διαμερισματων (εφ' οσον αποτελουν εκ των υστερων κατασκευαστικη πρωτοβουλια του ιδιοκτητη) αλλοιωνουν τον αρχιτεκτονικο χαρακτηρα της πολυκατοικιας.

2. Οι εσωτερικοι κοινοχρηστοι χωροι της πολυκατοικιας ειναι συχνα ελλιπως φωτισμενοι, ασυντηρητοι και εξαιρετικα περιορισμενων τετραγωνικων μετρων, συνεπως απροσωποι και διολου φιλικοι προς τους ενοικους. Οι ανελκυστηρες (μολονοτι εχει εκδοθει σχετικη οδηγια) δεν ειναι συγχρονων προδιαγραφων και μπορει να αποβουν επικινδυνοι για τους χρηστες. Οι βοηθητικοι χωροι (γκαραζ, αποθηκες) απευθυνονται συνηθως στους ενοικους των μεγαλυτερων διαμερισματων, με αποτελεσμα χωροι που δεν προοριζονται για αποθηκευτικη χρηση να καταλαμβανονται απο παντος ειδους αντικειμενα.

3. Ανεπαρκεια θεσεων σταθμευσης για τα οχηματα των ενοικων, επομενως καταληψη μερους του οδοστρωματος και των πεζοδρομιων απο αυτα και δημιουργια κυκλοφοριακου ζητηματος για οδηγους και πεζους. Λογω της πυκνης δομησης των οικοδομικων τετραγωνων οι ακαλυπτοι χωροι που προκυπτουν ειναι υποτυπωδεις, γεγονος που, σε συνδυασμο με την ελλειψη πρασινου, υποβαθμιζει αισθητα την καθημερινοτητα της γειτονιας.

4. Η ελλειψη ευρυτερου αστικου σχεδιασμου συντελει στη δημιουργια πυκνοκατοικημενων, μη βιωσιμων περιοχων, οικοδομικων τετραγωνων με απροσδιοριστη αισθητικη και σε πληρη αντιθεση με το οποιο ακτιστο περιβαλλον της πολης. Ως χαρακτηριστικα προβληματα αναφερονται οι ανυπαρκτοι χωροι αναπαυλας και ψυχαγωγιας (παρκα, πλατειες), η ηχορυπανση και η ελλειψη καθαριοτητας.

5. Ως σημαντικοτερο προβλημα αναδεικνυεται η πυκνοκατοικηση της πολης. Η πληθυσμιακη υπερφορτωση του αστικου ιστου οδηγει σε δυσεπιλυτα ζητηματα, οπως αυτα που ηδη σχολιαστηκαν, αλλα και βαθμιαια στην ψυχολογικη καταπιεση των κατοικων και την καλλιεργεια ανασταλτικων για την κοινωνικη ευημερια παραβατικων συμπεριφορων.

6. Ανθρωποκεντρικη προσεγγιση στο σχεδιασμο των αστικων κατοικιων. Διαμορφωση αστικου περιβαλλοντος ικανου να πλαισιωσει και να ενθαρρυνει την κοινωνικη δραση των ατομων (χωροι συναθροισης και ανταλλαγης προϊοντων και υπηρεσιων, ζωνες πρασινου), υπαρξη ρυμοτομιας με στοχο την αμεση επικοινωνια και αλληλοεπηρεασμο των κατοικων, αλλα και χωρικη επεκταση της ιδιωτικοτητας τους.

Μπουκουρη Ελενη Βασιλικη, πρωτοετης φοιτητρια Αρχιτεκτονικης του Πολυτεχνειου Κρητης

 

ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ ΕΥΘΥΜΙΑ
1. Ποια θεωρείτε ως κυριότερα προβλήματα των εσωτερικών ημιυπαίθριων χώρων του διαμερίσματος της μέσης Αθηναϊκής πολυκατοικίας;

Στην Αθηναϊκή πολυκατοικία οι ημιυπαίθριοι χώροι δεν επιτελούν ένα από τους βασικούς τους ρόλους, που είναι η ενοποίηση του κτισμένου χώρου με το φυσικό περιβάλλον στο οποίο εντάσσονται.
Αυτό συμβαίνει διότι στην αστική γη η πυκνή και καθ΄ ύψος δόμηση του περιβάλλοντος εκφυλίζει την συγκεκριμένη λειτουργία των ημιυπαίθριων χώρων.
Οι υπαίθριοι χώροι της Αθηναϊκής πολυκατοικίας είναι μικροί διότι είναι ό,τι έχει απομείνει από τα κτίσματα που τους περιβάλλουν και αφιλόξενοι διότι δεν παρέχουν καμία ιδιωτικότητα.

 

2. Ποια θεωρείτε ως κυριότερα προβλήματα των εσωτερικών κοινόχρηστων χώρων της (είσοδος, κλιμακοστάσιο, ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, υπόγειο (αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ));

Η στάθμευση των αυτοκινήτων έξω από την είσοδο της πολυκατοικίας αποτελεί πρόβλημα για την κίνηση των ενοίκων προς αυτήν.
Το πρόβλημα των διαδρόμων και του κλιμακοστασίου στις πολυκατοικίες της Αθήνας είναι η έλλειψη φωτός και η κατακόρυφη και οριζόντια με δυσκολία μετακίνηση των ενοίκων. Αυτό συμβαίνει διότι οι χώροι αυτοί είναι στενοί.
Πρόβλημα επίσης στην κατακόρυφη μετακίνηση αποτελεί και ο μικρός αριθμός ατόμων που μπορεί να μεταφέρει ο ανελκυστήρας μιας τέτοιας πολυκατοικίας.
Οι κάτοικοι επιπλέον δεν προστατεύονται από τους εσωτερικούς θορύβους καθώς αυτοί που προέρχονται από το λεβητοστάσιο ακούγονται σε όλη την πολυκατοικία.
Στο γκαράζ (αν υπάρχει) οι θέσεις στάθμευσης δεν επαρκούν για όλους τους ενοίκους λόγω έλλειψης χώρου.
Τέλος το δώμα αποτελεί ένα μη αξιοποιημένο χώρο της πολυκατοικίας καθώς καμιά δραστηριότητα δεν λαμβάνει χώρα σ' αυτό.

3. Ποια θεωρείτε ως κυριότερα προβλήματα του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εντάσσεται το συνεχές (ή μη) αναφορικά προς τον εξωτερικό και εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο και τα δώματα

Όπως ανέφερα και στο προηγούμενο ερώτημα, πρόβλημα αποτελεί η στάθμευση των αυτοκινήτων έξω από την είσοδο της πολυκατοικίας.
Επίσης πρόβλημα αποτελεί και η συσσώρευση απορριμμάτων έξω από τις εισόδους των πολυκατοικιών όταν δεν υπάρχουν κάδοι απορριμμάτων.
Τέλος τα μπαλκόνια των γειτονικών πολυκατοικιών είναι αρκετά κοντά το ένα στο άλλο λόγω έλλειψης ανοιχτών χώρων μεταξύ των πολυκατοικιών.

4. Ποια θεωρείτε ως κυριότερα προβλήματα του αστικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται ( σε απόσταση περπατήματος δέκα λεπτών δηλαδή περίπου 600μ);

Στο άμεσο αστικό περιβάλλον στο οποίο εντάσσεται η Αθηναϊκή πολυκατοικία διακρίνω την έλλειψη έμπνευσης καθώς όλες οι πολυκατοικίες είναι πανομοιότυπες με την έννοια ότι στηρίζονται στις ίδιες συνθετικές αρχές . Επίσης υπάρχει διάθεση υπερεκμετάλλευσης της γης καθώς δεν υπάρχουν ανοιχτοί υπαίθριοι χώροι συγκέντρωσης των κατοίκων της περιοχής και δεν υπάρχει κενός χώρος ανάμεσα στις πολυκατοικίες δηλαδή η μία είναι δίπλα στην άλλη.
Τέλος η έλλειψη υποδομών όπως οι συγκοινωνίες και τα δίκτυα οργανισμών κοινής ωφέλειας αποτελούν πρόβλημα στη μετακίνηση και την εξυπηρέτηση των κατοίκων της περιοχής.

5. Ποιο από τα προηγούμενα αξιολογείται ως σημαντικότερο;

Θεωρώ σημαντικότερα τα προβλήματα που έχουν να κάνουν με τους εσωτερικούς υπαίθριους και ημιυπαίθριους χώρους διότι όπως είναι γνωστό «ο βίος εν Ελλάδι είναι υπαίθριος»

6. Ποιες είναι οι προτάσεις σας για την αντιμετώπισή τους;

Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης είναι ευθύνη όλων των πολιτών. Η άμεση και ευκολότερη λύση είναι η ανάπλαση των ανοιχτών χώρων. Οι αρχιτέκτονες απ τη μεριά τους όμως θα πρέπει όταν σχεδιάζουν μια πολυκατοικία να μην σχεδιάζουν για «άγνωστους» ενοίκους, δηλαδή ανθρώπους των οποίων τις ανάγκες δεν γνωρίζουν. Θα πρέπει λοιπόν να σκέφτονται τον εαυτό τους και τις ανάγκες τους, στη θέση των ανθρώπων που θα κατοικήσουν σ αυτήν την πολυκατοικία και των αναγκών τους όταν σχεδιάζουν.

 

ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΥ ΝΑΓΙΑ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ 3Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΡΟΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΤΟΥ GreekArchitects.gr

ΘΕΜΑ : Η ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Ποια θεωρείτε ως κυριότερα προβλήματα:

1. Των εσωτερικών, υπαίθριων και ημιυπαιθριων χώρων του διαμερίσματoς της μέσης αθηναϊκής πολυκατοικίας

Όσον αφορά στους εσωτερικούς χώρους το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν είναι ότι είναι αρκετά στενοί και με μικρή έκταση, προκειμένου να υπάρχουν περισσότερα δωμάτια στο ίδιο το διαμέρισμα αλλά και για να είναι δυνατή η ύπαρξη περισσότερων διαμερισμάτων στο σύνολο της πολυκατοικίας.
Το πρόβλημα των υπαίθριων και ημιυπαίθριων χώρων είναι ότι είναι και αυτοί αρκετά περιορισμένοι και κυρίως ότι υποφέρουν από την ηχορύπανση αλλά και τα καυσαέρια που κατακλύζουν τις μεγαλουπόλεις όπως είναι και η Αθήνα.

2. Των εσωτερικών κοινόχρηστων χώρων της (είσοδος, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας, διάδρομοι, δώμα, pilotis, υπόγειο (αποθήκες, λεβητοστάσιο, γκαράζ) κ.λ.π.

Στη μεγαλούπολη οι σχέσεις των ανθρώπων είναι απρόσωπες και μη ουσιαστικές, υπάρχει συχνά έχθρα, φθόνος και ανταγωνισμός μεταξύ τους. Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται και ανάμεσα στους κατοίκους μιας πολυκατοικίας, πράγμα που κάνει τη χρήση και την διαχείριση κοινοχρήστων χώρων όπως η είσοδος, το κλιμακοστάσιο κ.τ.λ. αρκετά δύσκολη και αρκετές φορές ακατόρθωτοι λογά των συγκρούσεων των κάτοικων-ένοικων, καθώς εμφανίζεται ασυμφωνία τόσο στα πιο απλά ζητήματα, όπως είναι το χρώμα πιθανώς των τοίχων, όσο και στα πιο περίπλοκα όπως ο διαχωρισμός των χώρων αυτών στους επιμέρους κατοίκους.

3. Του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εντάσσεται (στο συνεχές ή μη σύστημα) αναφορικά προς τον εξωτερικό και εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο και τα δώματα.

Κύριο πρόβλημα του οικοδομικού τετραγώνου στο όποιο εντάσσεται η πολυκατοικία είναι η υπερπλήρωνα από το γενικότερο σύνολο όλων των πολυκατοικιών που υπάγονται στο συγκεκριμένο οικοδομικό τετράγωνο. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρείται συχνά το φαινόμενο, το μπαλκόνι ή το παράθυρο ενός διαμερίσματος να έχει έμμεση ανταπόκριση με το απέναντι παράθυρο η μπαλκόνι, πράγμα που περιορίζει την δηκτικότητα και την ηρεμία των κάτοικων. Ακόμα αρκετές είναι οι περιπτώσεις που δημιουργούνται παρεξηγήσεις λογά του ότι τα όρια των εσωτερικών αλλά κυρίως των εξωτερικών κοινοχρήστων χώρων δεν είναι ευδιάκριτα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καταπατήσεις των χώρων αυτών.

4.Του άμεσου αστικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται (σε απόσταση περπατήματος 10 λεπτών, δηλαδή περίπου 600 μ.)

Πρόβλημα του άμεσου αστικού περιβάλλοντος στο όποιο εντάσσεται μια πολυκατοικία είναι η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος που τη θέση του έχουν πάρει οι πολυώροφες τσιμεντοποιημένες πολυκατοικίες, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μια ʽʼανάσαʼʼ οξυγώνου μέσα στην πόλη.

5.Ποια από τα προηγούμενα αξιολογείτε ως σημαντικότερα.

Σημαντικότερο πρόβλημα κατά τη γνώμη μου μιας πολυκατοικίας στην Αθήνα είναι η έλλειψη της ιδιωτικότητας των κάτοικων της καθώς και η κατασπατάληση των φυσικών πόρων και η καταστροφή του περιβάλλοντος τόσο ατμοσφαιρικά όσο και αισθητικά από το γκρίζο των πολυκατοικιών.

6.Ποιες είναι οι προτάσεις σας για την αντιμετώπιση τους.

Μια πρώτη σκέψη για την επίλυση αυτών των προβλημάτων είναι η διατήρηση και η κατασκευή μονοκατοικιών και ολιγωρούν πολυκατοικιών που θα χαρακτηρίζονται από ποικιλομορφία και διαφορετικότητα αλλά σε αρμονία μεταξύ τους, αντί για τις πανομοιότυπες πολυώροφες πολυκατοικίες που υπάρχουν. Ακόμα, καλό θα ήταν να φροντίσουμε να διατηρήσουμε κάποιους χώρους πράσινου ή και ακόμα καλυτέρα να προσπαθήσουμε να τους εντάξουμε στις αστικές κατοικίες.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ 3Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΡΟΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΤΟΥ GreekArchitects.gr-Τριποδάκης 03
ΘΕΟΔΩΡΑ ΖΑΡΑΝΗ

ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ

1)εσωτερικών χώρων
α. είναι η δημιουργία μικρών δωματίων με σκοπό την αύξηση του αριθμού τους
β. κακή ηχομόνωση και κακές θερμομονώσεις
γ. μη ικανοποιητικές διαρρυθμίσεις
δ.λανθασμένος προσανατολισμός(μεγάλοι χώροι θα έπρεπε να κοιτάζουν προς το νότο μιας και το περισσότερο κρύο έρχεται από το βορρά)

υπαίθριων χώρων
λίγος χώρος για φύτευση και πολύ περισσότερος για στάθμευση

ημιυπαίθριων χώρων
τις περισσότερες φορές τους κλείνουν προκειμένου να γίνουν κατοικήσιμα δωμάτια

2) ως προς
Α. Την είσοδο-λίγη σημασία δίνεται στην αισθητική των κεντρικών εισόδων και στα κλιμακοστάσια.Οι είσοδοι είναι πολύ άσχημα σχεδιασμένες,κατασκευασμένες από φτηνά και μη ποιοτικά υλικά και δεν δίνουν καμία αρχιτεκτονική αίσθηση.
Β.Τα κλιμακοστάσια από την άλλη,είναι στενά ,απότομα,παλιά και δεν διαθέτουν χειραγωγούς.
Γ. Ανελκυστήρες-οι θάλαμοι τους είναι μικροί.Είναι παλαιοί και δεν τηρούν τις σύγχρονες προδιαγραφές υγείας και ασφάλειας.
Δ.Υπόγειο-δεν διαθέτει καλό εξαερισμό ούτε και πρόσβαση.
Ε.Pilotis-διατίθεται για πάρκινγκ αλλά παρόλα αυτά πολλές φορές την κτίζουν και εκμεταλλεύονται τον χώρο.

3)στο συνεχείς
Α.Δεν υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας περιμετρικών υπαίθριων χώρων.
Β.Διαθέτουν συχνά ένα μικρό κήπο μπροστά ή πίσω και τα κτίρια είναι ενωμένα με αποτέλεσμα να υπάρχει αμεση και ανεμπόδιστη επικοινωνία μεταξύ τους και συνεπώς να αυξάνεται η εγκληματικότητα στην πόλη.

4)Α.δεν υπάρχουν καλά πεζοδρόμια και εύκολα πρσβάσιμα.
Β.Όλοι οι δρόμοι γεμάτοι σταθμευμένα αυτοκίνητα.
Γ.Όψεις γεμάτες καυσαέρια.
Δ.το αστικό περιβάλλον είναι περισσότερο εχθρικό παρά φιλικό.

5)Α.έλλειψη ανοικτών χώρων
Β.Υπερβολικός αριθμός παρκαρισμένων αυτοκινήτων και ιδίως σε στενούς δρόμους
Γ.κακή ηχομόνωση των κτιρίων με αποτέλεσμα την σπατάλη ενέργειας

6)Α.Βελτίωση θερμομονωτικής ικανότητας κτιρίων ώστε να μειωθεί η σπατάλη της ενέργειας
Β.Νέοι χώροι για την δημιουργία πάρκων και κήπων και σωστή και εποικοδομητική αξιοποίηση όσων ήδη υπάρχουν
Γ.μέτρα για την δημιουργία μεγάλων χώρων στάθμευσης για επίτευξη της απομάκρυνσης των αυτοκινήτων από τους δρόμους

 

ΟΝΟΜΑ: ΜΑΝΩΛΗ ΛΟΥΙΖΑ
ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
1ο ΕΤΟΣ

1. Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κύρια προβλήματα των αδόμητων- κοινόχρηστων χώρων ( δρόμοι, πλατείες, πάρκα, λόφοι, ρέματα, περιαστικό περιβάλλον κλπ.) της Αθήνας σήμερα;

Όσον αφορά τους δρόμους τα κυριότερα προβλήματα είναι η πληθώρα αυτοκινήτων και η ηχορύπανση που προκαλείται από αυτά. Ακόμα η άποψη ότι οι πεζοί είναι παρείσακτοι στα πεζοδρόμια αποτελεί ένα εξίσου σημαντικό πρόβλημα. Παράλληλα στις πλατείες δεν υπάρχει σαφήνεια της περιμέτρου και δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι αναλογίες μεταξύ πλατείας και των γύρω κτιρίων. Τέλος σε όλους σχεδόν τους κοινόχρηστους χώρους παρατηρείται έλλειψη υγιεινής και καθαριότητας.

2. Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κύρια προβλήματα των δομημένων περιοχών και κτιρίων της Αθήνας σήμερα;

Η ύπαρξη πολλών ετερόκλητων κτιρίων τα οποία δεν εντάσσονται στο περιβάλλον τους αλλά και η άναρχη δόμηση αποτελούν σημαντικά προβλήματα. Παράλληλα η πληθώρα εμπορικών κέντρων, τα εγκαταλελειμμένα κτίρια και ο μεγάλος αριθμός πολυκατοικιών για μαζική στέγαση αποτελούν κύρια προβλήματα.

3. Μεταξύ όλων των παραπάνω ποιά θεωρείτε σαν πιο σημαντικά;

Τα μεγάλα κυκλοφοριακά κέντρα, η έλλειψη καθαριότητας, η απουσία συνεκτικότητας μεταξύ των κτιρίων και η έλλειψη πλατειών και γενικά χώρων στάσης για τους πεζούς.

4. Με ποιούς τρόπους πιστεύετε ότι μπορούν να αντιμετωπισθούν;

Με ανακαίνιση παλαιών κτιρίων (νεοκλασικών) και παλαιών πολυκατοικιών, με την κατασκευή κτιρίων που εντάσσονται στον χώρο, στον τόπο, και στην παράδοση και με προσπάθεια για διατήρηση της καθαριότητας.

5. Ποιός θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος και η ευθύνη των Αρχιτεκτόνων για την αντιμετώπιση τους;

Οι αρχιτέκτονες έχουν εύθηνη σε ότι αφορά την προσπάθεια σχεδίασης ογκώδη, επιβλητικών, μοντέρνων κτιρίων τα οποία δείχνουν την τεχνολογική πρόοδο αλλά δεν εναρμονίζονται με τα περιβάλλοντα κτίρια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Μουσείο της Ακρόπολης.

6. Ποιός θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος και η ευθύνη των πολιτών για την αντιμετώπιση τους;

Διατήρηση μίας καθαρής πόλης ( πάρκα, πλατείες, πεζοδρόμια, δρόμοι), σεβασμός στους πεζούς (όχι παρκαρισμένα στα πεζοδρόμια), ενδιαφέρον και συμμετοχή σε ότι αφορά την διαμόρφωση της πόλης.