(115.11) Κήποι στο τοπίο

Φοιτήτριες : Δάμπαση Στέφανη, Σιδέρη Άννα
Επιβλέποντες Καθηγητές: Α. Κούρκουλας, Μ. Μπαμπάλου
Σχολή: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Ημερομηνία Παρουσίασης: Νοέμβριος 2011

Αντικείμενο της διπλωματικής είναι ο σχεδιασμός ξενώνων σε συνδυασμό με καλλιέργειες βοτάνων στο τοπίο της Νότιας Εύβοιας. Οι ξενώνες αυτοί έχουν στόχο να ωθήσουν τον άνθρωπο να ξεφύγει από την καθημερινότητα της πόλης, να αποκαταστήσει τη σχέση του με τη φύση και να έρθει ξανά σε επαφή με τις ρίζες του. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με 2 τρόπους:

Πρώτον, μέσω της τοποθέτησης των ξενώνων στην Νότια Εύβοια, όπου βρίσκεται μια από τις μεγαλύτερες προστατευόμενες περιοχές Natura του ελλαδικού χώρου, σε κοντινή απόσταση από την πρωτεύουσα. Εκεί, ο άνθρωπος καλείται να αντιμετωπίσει τη φύση στην πρωτόγονη μορφή της και να συμμετέχει σε δραστηριότητες μέσα σε αυτήν.

Δεύτερον, φέρνοντας τον άνθρωπο σε επαφή με την καλλιέργεια βοτάνων και την αξιοποίηση της. Τα βότανα εκτιμήθηκαν από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές τους ικανότητες και ο επισκέπτης θα μπορεί να ενημερωθεί όσον αφορά την ιδιαιτερότητα του καθενός και τη μετατροπή τους από φυτό σε τσάι, βάμμα, αλοιφή και κάθε άλλο τρόπο αξιοποίησης του, καθώς και να συμμετέχει στις δραστηριότητες της καλλιέργειας ανάλογα με την περίοδο επίσκεψής του.

Ως σημείο τοποθέτησης των ξενώνων επιλέξαμε την παραλία Γκρίχεζα, η οποία βρίσκεται εκτός των ορίων της προστατευόμενης περιοχής, αλλά πολύ κοντά σε αυτήν, διαθέτοντας εύκολη πρόσβαση στα μονοπάτια τόσο με τα πόδια όσο και μέσω των κεντρικών αρτηριών. Χαρακτηριστικά της περιοχής είναι το ξερό κυκλαδίτικο ανάγλυφο, τα επιβλητικά γκρίζα σχιστολιθικά βράχια και οι δυνατοί βορειοανατολικοί άνεμοι, καθώς η παραλία βρίσκεται στο βόριο κομμάτι της Νότιας Εύβοιας, κοντά στο Κάβο Ντόρο.

Η επέμβαση αποτελείται από κήπους καλλιεργειών, εννέα μονάδες κατοίκησης και  ένα κτίριο κοινόχρηστων λειτουργιών. Το κτίριο αυτό φιλοξενεί έναν χώρο διπλής χρήσης που συνδυάζει το εστιατόριο και το παρασκευαστήριο, όπου πραγματοποιούνται οι δραστηριότητες αξιοποίησης των βοτάνων, καθώς και μια βιβλιοθήκη.

Βασική πρόθεση της επέμβασης είναι η ένταξη στο βραχώδες αυτό τοπίο, με τέτοιο τρόπο ώστε τοπίο και κτίριο να φαίνεται ότι συνυπήρχαν πάντα και η ανθρώπινη επέμβαση να μη γίνεται εύκολα αντιληπτή. Ακόμα, στόχος μας ήταν ο επισκέπτης να βιώσει το τοπίο, κατοικώντας μέσα σε αυτό και χωρίς να χάσει ούτε λεπτό την επαφή με τη φύση και το βράχο.

Χειριστήκαμε, λοιπόν, το έντονο ανάγλυφο της περιοχής δημιουργώντας επίπεδα καλλιεργειών επηρεασμένες από την παραδοσιακή τεχνική φύτευσης σε ανάλογα τοπία, τις λεγόμενες «ξερολιθιές». Οι ξερολιθιές αποτελούν χαρακτηριστικό του κυκλαδίτικου τοπίου και παρόλο που τις έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος μοιάζουν να είναι μέρος του τοπίου, μοιάζουν σαν κάτι το φυσικό. Με τη λογική αυτή, σχεδιάσαμε τοίχους που συγκρατούν τα χώματα και κρύψαμε τους χώρους κατοίκησης πίσω από αυτούς με τέτοιο τρόπο ώστε να μην είναι αντιληπτό που τελειώνει η φύση και που ξεκινάει το κτίριο. Επίσης, επιδιώκοντας τη συνεχή και άμεση σχέση με τη φύση δημιουργήσαμε μια ακολουθία κενού πλήρους, διακόπτοντας τους εσωτερικούς χώρους με εσώκλειστους κήπους προστατευμένους από τους ανέμους, σημεία γαλήνης και περισυλλογής. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία χώρων στους οποίους ο επισκέπτης νιώθει ότι βυθίζεται μέσα στη γη και δε χάνει τη σχέση με το βράχο. Ακόμα, η επέμβαση στρέφεται προς τον άγριο βορρά, όπου βρίσκεται η ομορφότερη θέα του ορίζοντα και της θάλασσας, κρατώντας τυφλή τη βασική όψη. Η κίνηση αυτή εντείνει την αίσθηση πως η επέμβαση δεν κατοικείται από τον άνθρωπο, αλλά αποτελεί απλώς επίπεδα φυτεύσεων.

Τέλος, επηρεασμένες από τη μορφή των σχιστόλιθων που επικρατούν στη περιοχή επιλέξαμε να κατασκευάσουμε τους τοίχους από rammed earth, μια τεχνική που χρησιμοποιεί υλικά του τόπου, χώμα, πέτρα και άργιλο, για να κατασκευάσει βιοκλιματικούς τοίχους που έχουν ως τελική μορφή στρώσεις από πεπιεσμένη γη. Οι τοίχοι αυτοί αποτελούν μια σύγχρονη μορφή της παραδοσιακής ξερολιθιάς. Λέγεται ότι το αποτέλεσμα της τεχνικής αυτής είναι σαν να κατασκευάζει βράχο το ανθρώπινο χέρι.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.