(121.12) Επανεκκίνηση : στεγάζοντας τους αστέγους

Φοιτήτρια: Χάρλα Φωτεινή-Μαρία
Επιβλέπων: Τσινίκας Νίκος
Σχολή: Αρχιτεκτονική Σχολή Α.Π.Θ.
Παρουσίαση: 3 Ιουλίου 2012

Η πρόταση έχει σαν στόχο την επανεκκίνηση ανθρώπων, υλικών και κτιρίων. Πιό συγκεκριμένα, επιλέγεται ένα εγκαταλελλειμένο κτίριο το οποίο βρίσκεται στο κέντρο της  Θεσσαλονίκης. Ο εγκαταλελλειμένος σκελετός από σκυρόδεμα πληρώνεται με επαναχρησιμοποιημένα υλικά για να μετατραπεί με αυτό τον τρόπο σε κατοικία για αστέγους. Βαρύτητα δίνεται στην επανάχρηση υλικων, την ιδιοκατασκευή,την αυτοδιαχείριση και τη μονιμότητα κατοίκησης.

Το κτίριο που επιλέχθηκε βρίσκεται στα πλαίσια του κέντρου της Θεσσαλονίκης, στη διασταύρωση των οδών Τσιμισκή και Κατούνη. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από έντονη κινητικότητα κατά τη διάρκεια της μέρας και της νύχτας, ποικιλία αρχιτεκτονικών μορφών ενώ η απουσία κατοικίας καθιστά ευκολότερη την ένταξη μίας εναλλακτικής χρήσης στο χωρικό αυτό πλαίσιο.

Μέσα από τη μελέτη αυτή σχεδιάζεται ένα κοινόβιο αστέγων το οποίο ισορροπεί ανάμεσα στα υπάρχοντα άσυλα ή κέντρα υποδοχής αστέγων και στα αυτοσχέδια καταλύματα που φαίνεται να  κατασκευάζουν οι άστεγοι, των οποίων παραδείγματα συναντώνται και στο εν λόγω το κτίριο.

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται ως υλικό πλήρωσης είναι ποικίλα και μπορούν να συλλεχθούν είτε από κάδους απορριμάτων είτε σε συνεννόηση με κατάλληλους φορείς ή ιδιώτες με μηδενικό ή χαμηλό κόστος. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται στο κέλυφος του κτιρίου είναι Ι)πλαστικοί σωλήνες ύδρευσης σε συνδυασμό με παπρίζ αυτοκινήτων για φωτισμό, 2)παλέτες σε συνδυασμό με νάιλον, 3)τμήματα container με ανοίγματα από συλλεγμένα τζάμια, 4)εφημερίδες με επένδυση από κομμάτια λαμαρίνας αυτοκινήτων, 5)χαρτοσωλήνες διαφόρων μεγεθών, 6)λάστιχα με νάιλον, 7)πλευρές καφασιών δομημένες σε πλέγμα και στερεωμένες σε κατακόρυφες σιδηροδρομικές ράγες.

Οι διαφάνειες στα ανοίγματα των χώρων κατοίκησης είναι κατασκευασμένες από πεπιεσμένα μπουκάλια τα οποία ενώνονται μεταξύ τους σε ένα ημιδιάφανο πλέγμα. Τα υλικά και οι τρόποι κατασκευής στις όψεις αντικατοπτρίζουν τις χρήσεις του κάθε ορόφου και είναι επιλεγμένα έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σχετικά καλύτερα στις απαιτήσεις του κάθε χώρου.

Στα πλαίσια του κτιρίου στεγάζονται: χώροι κατοίκησης, κουζίνα-τραπεζαρία, χώροι περίθαλψης και συμβουλευτικής, κατάλληλα διαμορφωμένοι χώροι δραστηριοτήτων και οι απαραίτητοι βοηθητικοί χώροι. Βασική αρχή της οργάνωσης των χώρων είναι η κατά το μέγιστο αξιοποίηση των διαθέσιμων τετραγωνικών για τη διαμόρφωση εσωτερικών χώρων. Η διευθέτηση καθ' ύψος των χώρων αυτών έχει να κάνει κυρίως με τη φύση και τις συνθήκες της κάθε χρήσης αλλά και με το βαθμό ιδιωτικότητας της κάθε μίας. Πιο αναλυτικά στο ισόγειο διαμορφώνονται χώροι ελεύθερα προσβάσιμοι από το κοινό με γραφείο παραλαβής δωρεών, έκθεση χειροτεχνειών, μικρό café και ξεχωριστή είσοδο για τους ενοίκους. Ο ημιόροφος λειτουργεί σαν χώρος συσσιτίου και συνάθροισης ενώ στον πρώτο όροφο βρίσκεται η κουζίνα και η τραπεζαρία για τους ενοίκους.

Ο τρίτος όροφος, λειτουργεί με τη βοήθεια εθελοντών επαγγελματιών και παρέχει ιατρική, ψυχολογική και νομική στήριξη σε αστέγους που το επιθυμούν. Στον όροφο αυτό υπάρχουν δωμάτια ιατρικής περίθαλψης για έκτακτα περιστατικά. Ο τρίτος και έκτος όροφος διαμορφώνονται σαν χώροι μόνιμης κατοίκησης με διπλά και οικογενειακά δωμάτια ενώ ο τέταρτος και έβδομος όροφος σαν χώροι εφήμερης κατοίκησης με τη διάταξη κουκετών από χαρτόνι, ελεύθερων στο χώρο. Ο πέμπτος όροφος είναι το σαλόνι του κοινόβιου όπου όμως δίνεται και η δυνατότητα στέγασης επιπλέον αστέγων σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης. Τέλος, οι δύο τελευταίοι όροφοι εξυπηρετούν για κατασκευές και επισκευές και για την παρασκευή οπωροκυπευτικών προïόντων αντίστοιχα.

Σε ότι αφορά τα εσωτερικά χωρίσματα και κατασκευές, τα κυριότερα παραδείγματα είναι οι διαχωριστικοί τοίχοι με ξύλινο πλαίσιο και πλέγμα αφισών ή περιοδικών ή κατακόρυφα μπουκάλια, οι τοίχοι από σύνθεση ντουλαπιών και τα στοιβαγμένα ξύλα.

Στις τελευταίες διαφάνειες παρουσιάζονται οι κατασκευαστικές λεπτομέριες για τρείς από τους κατασκευαστικούς τρόπους των εξωτερικών τοίχων καθώς και ο σχεδιασμός των κουκετών των ορόφων εφήμερης κατοίκησης.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.