166.14 Τομή στην Πόλη: 1_5

Φοιτητής: Κωνσταντίνος Χατζάρας
Επιβλέπων Καθηγητής: Γεώργιος Πανέτσος
Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Παράδοση Εργασίας: Νοέμβριος 2014

Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά μια μελέτη στην πόλη, το δημόσιο χώρο και το σύγχρονο αντικείμενο-icon. Η προτεινόμενη επέμβαση αφορά την τομή της πόλης κάθετα στην οδό Πατησίων με μία ευθεία γραμμή, ένα δημόσιο χαλί, το οποίο εκτείνεται από το σταθμό του Αγίου Νικολάου μέχρι το λόφο Ελικώνα. Πάνω σε αυτό το χαλί τοποθετούνται πέντε αντικείμενα: ένα θέατρο με σχολή θεάτρου, μία mediatheque, ένα εμπορικό συγκρότημα, ένα αθλητικό κέντρο και κατοικία. Τα αντικείμενα αυτά συσχετίζονται με το έδαφος και παράγουν κάθε φορά διαφορετικές συνθήκες δημοσίου και ιδιωτικού χώρου. Το έδαφος με τη σειρά του προσαρμόζεται στα αντικείμενα και λαμβάνει ενεργό ρόλο στο δημόσιο πρόγραμμά τους.

Για την υλοποίηση της ευθείας γραμμής αυτής κρίνεται απαραίτητη η απαλλοτρίωση 181.000 περίπου τ.μ. οικοδομημάτων αμιγής κατοικίας σε ένα πλάτος ενός οικοδομικού τετραγώνου με αφορμή το πλάτος που προϋπάρχει στην πλατεία του Αγίου Νικολάου.
Με τα προτεινόμενα αντικείμενα και το δημόσιο χώρο επιτυγχάνεται η αύξηση της συνολικής δόμησης, στα 198.000 τ.μ., η ένταξη πολιτισμικών, εμπορικών και αθλητικών δραστηριοτήτων σε μία περιοχή που διοχετεύει τον πληθυσμό της σε άλλες περιοχές για εκπαίδευση, διασκέδαση και κατανάλωση και οργανωμένη άθληση. Οι λειτουργίες των αντικειμένων που τοποθετούνται επηρεάζουν και το χαρακτήρα κάθε μέρους της γραμμικής δημόσιας επέμβασης δημιουργώντας, εκτός από διαφορετικές τυπολογίες δημοσίου χώρου (πλατεία, πεζόδρομος, πάρκο), πολιτισμικά, εμπορικά και αθλητικά κέντρα. Ο συνολικός δημόσιος χώρος αυξάνεται στα 5.59% του δομημένου αστικού χώρου. Η περιοχή βρίσκεται σε προνομιακό σημείο με βάση τη μελλοντική ανάπτυξη της Αθήνας η οποία αφορά τη μονοδρόμηση της οδού Πατησίων και την τοποθέτηση γραμμής τραμ, ενώ στο βόρειο κομμάτι βρίσκουμε τη μελλοντική γραμμή 4 του μετρό. Η προσβασιμότητα στην περιοχή ολοκληρώνεται με την ήδη υπάρχουσα γραμμή 1 του μετρό και το σταθμό του Αγίου Νικολάου.

Θέατρο_Σχολή Θεάτρου
Ο σχεδιασμός του συγκροτήματος αφορά την σύνθεση όγκων οι οποίοι λαμβάνουν μία ξεχωριστή λειτουργία, πάνω σε έναν άξονα ο οποίος αποτελεί την πλάτη της πολιτισμικής πλατείας. Ο χώρος του θεάματος, το ίδιο το θέατρο στεγάζεται μέσα σε έναν ελλειπτικό όγκο ο οποίος στη συνέχεια έρχεται και πλαισιώνεται από μία βιτρίνα η οποία γίνεται το lobby του θεάτρου και εξωτερικά καθιστά τον ελλειπτικό όγκο έκθεμα προς την πόλη. Η ορθογωνική βιτρίνα διατριπάται στην οροφή της δημιουργώντας ένα υπαίθριο θέατρο καλοκαιρινών παραστάσεων. Πάνω από το υπαίθριο θέατρο τοποθετείται το εστιατόριο τονίζοντας το ρόλο του συγκροτήματος ως πλάτη της πλατείας. Δεξιά του όγκου της σκηνής βρίσκονται οι ξενώνες των ηθοποιών ενώ δίπλα δημιουργείται η κατακόρυφη κίνηση. Ο χώρος της σχολής στεγάζεται στον πρισματικό όγκο στο δυτικό άκρο της σύνθεσης. Στο ισόγειο βρίσκεται ο χώρος πρόβας και ανεπίσημων παραστάσεων μικρών διαστάσεων με την προοπτική της επέκτασης των δραστηριοτήτων της σχολής στην αμφιθεατρική πλατεία που βρίσκεται μπροστά από το κτήριο. Οι χώροι διδασκαλίας εκτείνονται στους τρεις επόμενους ορόφους ενώ στην κορυφή του όγκου τοποθετούνται τα γραφεία καθηγητών και η γραμματεία.

Mediatheque
Η πολυπλοκότητα που παρατηρείται στην ογκοπλασία του συγκροτήματος του θεάτρου περιορίζεται στο εσωτερικό του κυβικού κτηρίου που στεγάζει τη Mediatheque. Το ισόγειο αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα ένα για κάθε επίπεδο της πλατείας στη μέση της οποίας το αντικείμενο εδράζεται. Αποτελεί ένα ρευστό χώρο ο οποίος περιέχει κατάστημα, αναψυκτήριο και χώρο διαβάσματος, ενώ αναφέρεται στη συνέχεια του δημοσίου χώρου που περιβάλλει το κτήριο. Η βασική κατακόρυφη κίνηση γίνεται μέσω ενός συνόλου περιστρεφόμενων κυλιόμενων σκάλων που στρέφονται στο κεντρικό αίθριο του όγκου. Οι τρεις επόμενοι όροφοι αφορούν το ψηφιακό και αναλογικό αρχείο. Το επόμενο κομμάτι αποτελεί το χώρο έρευνας και διαβάσματος. Αναπτύσσεται σε τρία αμφιθεατρικά επίπεδα τα οποία τονίζουν την υπερτοπική σχέση του κτηρίου με την πόλη, την ακρόπολη και το Λυκαβηττό.

Κατοικία
Η σύνθεση βασίζεται στην εκ νέου αναπαραγωγή τριών τυπολογιών : οικοδομικό τετράγωνο, συμπλήρωση οικοδομικού τετραγώνου και μπάρα κατοικιών. Βασικός στόχος είναι η απελευθέρωση των ακάλυπτων και η επίδοση σε αυτούς δημόσιου χαρακτήρα μέσω μεγάλων περασμάτων. Στο επίπεδο του ισογείου τοποθετούνται εμπορικές λειτουργίες, εστιατόρια, καφέ, αγορά, ενώ σε κάθε όροφο βρίσκει κανείς μία σύνθεση 5 τυπολογιών διαμερισμάτων. Η κατακόρυφη κίνηση γίνεται σε 1 με δύο κλιμακοστάσια ανάλογα με την κλίμακα της οικιστικής μονάδας εντάσσοντας στο σχεδιασμό την αρχή των πολλαπλών εισόδων που παρατηρείται στη γύρω περιοχή. Τα κλιμακοστάσια οδηγούν κάθε φορά σε έναν ημιδημόσιο ανοικτό διάδρομο ο οποίος προσφέρει είσοδο στα διαμερίσματα-μεζονέτες. Η συνολική ογκοπλασία εντείνεται με την τοποθέτηση συρόμενων διάτρητων μεταλλικών πανέλων στις όψεις.

Εμπορική πλατεία
Το εμπορικό συγκρότημα αποτελεί τη σύνθεση ενός τεχνητού βάθρου το οποίο στεγάζει υπόσκαφο εμπορικό κέντρο και χώρο στάθμευσης, ενώ πάνω του τοποθετούνται μία στοά που φιλοξενεί αγορά βιολογικών προϊόντων και ένας ορθογωνικός όγκος που στεγάζει ξενοδοχειακή μονάδα. Απέναντι από τη στοά στο νότιο μέρος της πλατείας συναντά κανείς χώρο πρασίνου και στάσης. Η στοά και το ξενοδοχείο επιτρέπουν διαμπερή κίνηση, μη διακόπτοντας έτσι το συνεχές του δημόσιου χώρου. Η πρόσβαση στην πλατεία από τα δυτικά γίνεται μέσω ράμπας πλάτους 8 μέτρων κάθετη στην βασική χάραξη, ενώ από τα ανατολικά η πλατεία είναι ανοικτή σε όλο της το μήκος καθώς είναι συνεπίπεδη με το δρόμο που περνάει μπροστά της. Η διάτρητη όψη του ξενοδοχείου στεγάζει λειτουργίες για τους ενοίκους, σπα, γυμναστήριο κτλ, ενώ ο υπόλοιπος όγκος πληρώνεται με μετακινούμενα πανέλα που εσωτερικά βρίσκονται τα δωμάτια. Στη στέψη του κτηρίου βρίσκεται το εστιατόριο που προσφέρει προνομιακή θέα της πόλης.

Αθλητικό κέντρο
Στο τέλος της αστικής σύνθεσης βρισκόμαστε στο πάρκο του λόφου Ελικώνα, στο οποίο τοποθετείται το αθλητικό κέντρο. Η σύνθεση του κέντρου αποτελείται από ένα υπαίθριο χώρο και ένα συμπαγές αντικείμενο. Ο υπαίθριος χώρος διατηρεί τη δημόσια χάραξη που επικρατεί σε όλο το έργο ενώ νότια του οργανώνονται υπαίθρια γήπεδα ποδοσφαίρου, με κερκίδες και χώρους αποδυτηρίων, υπαίθρια πισίνα, γήπεδα τένις και μπάσκετ. Το αντικείμενο αποτελεί μία μπάρα που συνδέει τις δύο πλευρές του λόφου και εντάσσεται με έναν δυναμικό τρόπο στο τοπίο εισχωρώντας στο βράχο. Περιέχει κλειστό χώρο εκγύμνασης, γήπεδο μπάσκετ-βολει, πισίνα και χώρο αποθεραπείας και φυσικοθεραπείας. Το δώμα του αποτελεί μέρος του πάρκου και σηματοδοτεί το τέλος του αστικού δημοσίου χώρου.

Από το δημόσιο δώμα και εξέδρα που δημιουργούνται είναι εφικτή η συνολική κατανόηση του αστικής αρχιτεκτονικής που περιγράφηκε προηγουμένως. Παρουσιάζεται στο χρήστη η κυριαρχία της γεωμετρίας σε αντίθεση με ένα πυκνό ακανόνιστο αστικό ιστό και επαναπροσδιορίζεται η σχέση του με τον τόπο και την πόλη.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.