TA AYΘAIPETA ξανατακτοποιούνται!

ΝEOΣ κύκλος δηλώσεων αυθαιρέτων αρχίζει για συνολικά 780.000 ιδιοκτήτες, που έχουν μπει στους νόμους τακτοποίησης των ετών 2011 και 2013, στην περίπτωση που εκδοθεί νέα ακυρωτική απόφαση από το ΣτΕ. Το υπουργείο Περιβάλλοντος ετοιμάζει νέο νόμο, τον τρίτο κατά σειρά, για να παρατείνει πέμπτη συνεχόμενη χρονιά το νομοθετικό πλαίσιο τακτοποίησης των αυθαιρέτων με πρόστιμο. Δίνει... φιλί ζωής στην εισπρακτική επιχείρηση νομιμοποίησης αυθαιρέτων, η οποία μέχρι τώρα έχει αποδώσει 1,2 δισ. ευρώ, καλύπτοντας θεσμικές ακροβασίες και εξυπηρετώντας προεκλογικές σκοπιμότητες.Παράλληλα εξετάζεται παράταση της προθεσμίας των δηλώσεων αυθαιρέτων, που λήγει σε τρεισήμισι μήνες, για έναν ακόμη χρόνο, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2016, στην περίπτωση που ο νόμος του ΥΠΕΚΑ πάρει «πράσινο φως» από το ΣτΕ. Σε κάθε περίπτωση από τον Φεβρουάριο αρχίζει το ηλεκτρονικό κυνήγι των ιδιοκτητών, ενώ ισχύουν δυσθεώρητα πρόστιμα για τα αδήλωτα αυθαίρετα.Παράταση της εισπρακτικής επιχείρησης νομιμοποίησης αυθαιρέτων για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά και... φιλί ζωής στο νομοθετικό πλαίσιο τακτοποίησης των αυθαιρέτων με πρόσημο, αν χρειαστεί και με νέο νόμο, εν αναμονή της απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που θα κρίνει τη συνταγματικότητα ή μη του τελευταίου νόμου για τα αυθαίρετα (ν.4178/13), η εφαρμογή του οποίου λήγει τον ερχόμενο Φεβρουάριο, ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος.

Ανοίγει νέος κύκλος αβεβαιότητας και αρχίζει νέα περιπέτεια, με μεγάλη πιθανότητα, προκειμένου να έχουν νόμιμη κάλυψη από την πολιτεία, να υποχρεωθούν να δηλώσουν ξανά για δεύτερη ή και τρίτη φορά τα αυθαίρετά τους, για τους συνολικά 780.000 ιδιοκτήτες, που καταβάλλοντος έως τώρα πρόστιμα συνολικού ύψους άνω του 1,2 δισ. ευρώ έχουν ενταχθεί από το 2011 στους δύο νόμους των αυθαιρέτων. Δηλαδή το νόμο 4014/11, γνωστό ως «νόμο Παπακωνσταντίνου», που κρίθηκε αντισυνταγματικός και ακυρώθηκε την περασμένη άνοιξη αηό το ΣτΕ και το νόμο 4178/13, γνωστό ως «νόμο Καλαφάτη», που κρίνεται τώρα από το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο.

Στο μεταξύ το υπουργείο Περιβάλλοντος φαίνεται ότι κινείται στην κατεύθυνση, σε κάθε περίπτωση, να παρατείνει τη διαδικασία νομιμοποίησης των αυθαιρέτων τουλάχιστον για ένα ακόμη έτος μετά τη λήξη ισχύος του τελευταίου νόμου τον ερχόμενο Φεβρουάριο, δηλαδή μέχρι τις αρχές του 2016, καλύπτοντας τις θεσμικές ακροβασίες που έχουν δημιουργηθεί, εξυπηρετώντας παράλληλα τόσο εισπρακτικές όσο και προεκλογικές σκοπιμότητες.

Τα δύο σενάρια

Με στόχο τη νέα παράταση, ανάλογα με την απόφαση του ΣτΕ εξετάζονται δύο διαφορετικά σενάρια, τα οποία είναι:

1. Παράταση δηλώσεων: Απευθείας παράταση της προθεσμίας υποβολής δηλώσεων αυθαιρέτων με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, εφόσον η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, η οποία αναμένεται να εκδοθεί έως τον Ιανουάριο, δεν είναι ακυρωτική. Εγκυρες πηγές αναφέρουν στην «Ε» ότι ενδέχεται η προσφυγή κατοίκων της περιοχής Αμαρουσίου κατά του νόμου 4178/13, που εκδικάσθηκε στις 10 Οκτωβρίου να απορριφθεί από το ΣτΕ, όχι επί της ουσίας αλλά για τυπικούς λόγους, όπως για παράδειγμα την τεκμηρίωση του έννομου συμφέροντος των προσφευγόντων. Τότε εκτιμάται ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος θα σπεύσει να πανηγυρίσει ότι πήρε «πράσινο φως από το ΣτΕ», συνεχίζοντας την εφαρμογή του ισχύοντος νόμου με νέα παράταση. Στο μεταξύ εκκρεμεί στο ΣτΕ νέα προσφυγή κατά του ίδιου νόμου 4178/13, η εκδίκαση της οποίας έχει προσδιοριστεί για την ερχόμενη άνοιξη. Προσφυγή για αντιδικία ιδιοκτητών από την Ηγουμενίτσα, με νομικό παραστάτη τον δικηγόρο Α. Παπαπειρόπουλο, υπόθεση με βάση την οποία εκδόθηκε από το ΣτΕ η ακυρωτική απόφαση για το «νόμο Παπακωνσταντίνου». Η νέα προσφυγή, προβάλλοντας αιτιάσεις όπως ότι ο «νόμος Καλαφάτη» προβλέπει τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων για τα οποία έχουν εκδοθεί τελεσίδικες αποφάσεις κατεδάφισης από την Πολεοδομία και ότι προβλέπει για τα αυθαίρετα της περιόδου 1983 έως σήμερα τακτοποίηση, μαζικά χωρίς κριτήρια και μελέτες, προσκρούοντας στην πάγια νομολογία του ΣτΕ, εκτιμάται ότι μπορεί να οδηγήσει σε ακύρωση του νόμου.
Παρά ταύτα δεν ανατρέπονται οι σχεδιασμοί νέας παράτασης της επιχείρησης νομιμοποίησης των αυθαιρέτων, αφού με τους ακολουθούμενους ρυθμούς απονομής της δικαιοσύνης η καταληκτική απόφαση του ΣτΕ δεν πρόκειται να εκδοθεί πριν από τις αρχές του 2016, δηλαδή πριν λήξει η προθεσμία της νέας παράτασης.

2. Νέος νόμος: Ψήφιση στη Βουλή νέου νόμου για τα αυθαίρετα, με άμεση εφαρμογή, ώστε να μην υπάρξει νομοθετικό κενό, και ισχύ τουλάχιστον για ένα έτος, ο οποίος θα προωθηθεί ως αναγκαία λύση έπειτα από ενδεχόμενη έκδοση ακυρωτικής απόφασης του ΣτΕ τον ερχόμενο Ιανουάριο. Το σενάριο του νέου νόμου εξετάζεται προκειμένου να καλυφθούν οι 8ΟΟ.ΟΟΟ ιδιοκτήτες, που έχουν ήδη ενταχθεί στους δύο προηγούμενους νόμους νομιμοποίησης αλλά και όσοι υποβάλλουν δηλώσεις το προσεχές διάστημα με τον ισχύοντα νόμο, μέχρι την τελική απόφαση του ΣτΕ. Πρόκειται για μοντέλο, που εφάρμοσε το υπουργείο Περιβάλλοντος, της κάλυψης παλαιών και νέων δηλώσεων αυθαιρέτων με διαδοχικούς νόμους, που εμφανίζονται ότι οι διατάξεις τους εναρμονίζονται με τις επιταγές των αποφάσεων του ΣτΕ, με ίδιο πάντα στόχο τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων.
Μετά την ακύρωση του «νόμου Παπακωνσταντίνου» την άνοιξη του 2013 το ΥΠΕΚΑ κάλεσε τους 560.000 ιδιοκτήτες που είχαν υποβάλει δηλώσεις και έμειναν στον αέρα αντιμέτωποι με τις συνέπειες της αυθαίρετης δόμησης, να ενταχθούν με νέες δηλώσεις τους στο «νόμο Καλαφάτη», που τέθηκε σε ισχύ από τον Σεπτέμβριο του 2013. Επόμενος κρίκος της αλυσίδας μπορεί να είναι λοιπόν μία νέα νομοθετική πρωτοβουλία, που θα κινήσει τη διαδικασία ενός νέου γύρου παλαιών τη νέων δηλώσεων αυθαιρέτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι από νομικούς παράγοντες έχει ήδη τεθεί θέμα στην επιτροπή συμμόρφωσης του ΣτΕ, ότι φτιάχνονται νέοι νόμοι νομιμοποίησης αυθαιρέτων για να καλύπτουν τους παλαιούς που ακυρώνονται.
Τι λέει το ΥΠΕΚΑΤο υπουργείο Περιβάλλοντος επισήμως δεν επιβεβαιώνει ούτε διαψεύδει ότι εξετάζει θέμα παράτασης της εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου νομιμοποίησης αυθαιρέτων. Αρμόδια πηγή αναφέρει στην «Ε» ότι «το υπουργείο Περιβάλλοντος περιμένει την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ», όπως επίσης ότι «θα εξεταστεί εάν προκύψει ότι χρειάζονται κάποιες προσαρμογές», προσθέτοντας ότι κατά την άποψη του υπουργείου «ο νόμος είναι συνταγματικός καθώς αποτελεί "κλειδί" για την ανάσχεση και εξάλειψη της αυθαίρετης δόμησης».
Σύμφωνα με την ίδια πηγή εν αναμονή της απόφασης του ΣτΕ, οι προθεσμίες υποβολής δηλώσεων και δικαιολογητικών «τρέχουν» κανονικό έως τις 8 Φεβρουάριου, που ισχύει ο νόμος 4178/13. Από το ΥΠΕΚΑ τονίζεται επίσης ότι σε καμία περίπτωση δεν αλλάζει ο σχεδιασμός του.

Αρχίζει ηλεκτρονικό κυνήγι για τα αδήλωτα αυθαίρετα
Από τον Φεβρουάριο το ΥΠΕΚΑ θα έχει εικόνα όλων των παράνομων κτισμάτων υπουργείου, που προβλέπει ότι από τον ερχόμενο Φεβρουάριο αρχίζει να λειτουργεί ο νέος ηλεκτρονικός τρόπος έκδοσης της αυθαίρετης δόμησης. Συγκεκριμένα το υπουργείο ενεργοποιεί τη διασταύρωση στοιχείων από τρεις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, των δηλωμένων αυθαιρέτων, της ηλεκτρονικής έκδοσης των αδειών δόμησης, που αφορά τις νέες οικοδομές σε πανελλαδική κλίμακα και την ηλεκτρονική ταυτότητα του κτηρίου, που αφορά στα υφιστάμενα κτήρια και η έκδοσή της είναι υποχρεωτική για τις μεταβιβάσεις και ενοικιάσεις υφιστάμενων κτηρίων. «Για πρώτη φορά, λένε από το ΥΠΕΚΑ, η πολιτεία θα διαθέτει ολοκληρωμένη και έγκυρη εικόνα του δομημένου χώρου, με αποτυπωμένα όλα τα υφιστάμενα και νέα κτήρια, για τον εντοπισμό των αυθαιρέτων και τη σταδιακή ανάσχεση και εξάλειψη της αυθαίρετης δόμησης».

Πολλαπλάσια πρόστιμα και κατεδάφιση για όσους δεν τα δηλώσουνΜε τα μέχρι τώρα δεδομένα, τα οποία βεβαίως, αν δοθεί παράταση στη διαδικασία νομιμοποίησης σε συνδυασμό με την απόφαση του ΣτΕ, θα αλλάξουν, οι ιδιοκτήτες έχουν προθεσμία έως τις 8 Φεβρουαρίου 201 5, που λήγει η προθεσμία για υπαγωγή στο νόμο, να δηλώσουν το ακίνητο τους. Για τα αδήλωτα αυθαίρετα, τα οποία θα εντοπίζονται από τις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων του υπουργείου Περιβάλλοντος είτε από ελέγχους των ελεγκτών δόμησης, ισχύουν πολλαπλάσια πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης, σε σχέση με τα πρόστιμα που προβλέπονται στον 4178/13, ενώ ταυτοχρόνως κρίνονται κατεδαφιστέα.

Οι ιδιοκτήτες που υποβάλλουν εμπρόθεσμη αίτηση υπαγωγής στο νόμο έχουν τη δυνατότητα πληρωμής του προστίμου έως και σε 60 δόσεις, ενώ θα μπορούν να μειώσουν το ύψος των προστίμων έως και 50%, σε περίπτωση που πραγματοποιήσουν εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης ή στατικής επάρκειας του κτηρίου που εντάσσεται στη ρύθμιση. Οι δόσεις αποπληρωμής των προστίμων είναι είτε εξαμηνιαίες είτε μηνιαίες, ανάλογα με τις δυνατότητες των ενδιαφερομένων.

Συγκεκριμένα:

■ Το πρώτο 6μηνο από τη δημοσίευση του νόμου (8.8.2013), το πρόστιμο καταβαλλόταν εντός προθεσμίας 17 εξαμήνων (δηλαδή 102 μηνών). Η προθεσμία αυτή έχει ήδπ λήξει από τις 8 Φεβρουαρίου 2014
■ Το δεύτερο δίμηνο από τη δημοσίευση του νόμου, το πρόστιμο καταβαλλόταν εντός 14 εξαμήνων (δηλαδή 84 μηνών). Η προθεσμία αυτή έχει λήξει από τις 8 Αυγούστου 2014
■ Το τρίτο δίμηνο από τη δημοσίευση του νόμου το πρόστιμο καταβάλλεται εντός 10 εξαμήνων (δηλαδή 60 μηνών)

Η προθεσμία αυτή ισχύει μέχρι 8 Φεβρουαρίου 2015
Σε κάθε περίπτωση η ελάχιστη διμηνιαία δόση έχει οριστεί στα 300 ευρώ (δηλαδή 50 ευρώ το μήνα). Οι ιδιοκτήτες που καταβάλλουν εφάπαξ το πρόστιμο έχουν έκπτωση 20%, ενώ όσοι καταβάλλουν το 30% του συνολικού προστίμου μέσα σε ένα εξάμηνο από την ημερομηνία υπαγωγής επωφελούνται έκπτωσης 10%. Τα πρόστιμα διαφοροποιούνται ανάλογα με το έτος κατασκευής του αυθαιρέτου: Για αυθαίρετα πριν από το 1975 ισχύει πρόστιμο 500 ευρώ. Τα ακίνητα μέχρι τις 31/12/1982 υποχρεούνται στην πληρωμή του 15% του προστίμου που αναλογεί. Τα ακίνητα που χτίστηκαν μετά την 1/1/1983 και ώς τις 31/12/2003 πληρώνουν το 80%. Πα τα ακίνητα που είναι αυθαίρετα και χτίστηκαν μετά το 2004 έως και 1/1/2011 το πρόστιμο θα πληρωθεί στο σύνολο του.Οι δηλώσεις και οι εισπράξεις προστίμων 780.000 αυθαίρετα έχουν δηλωθεί με τους νόμους 4014/11 και 4178/13
- 560.000 αυθαίρετα δηλώθηκαν με το νόμο 4014/11

- 236.000 δηλώσεις του νόμου 4014/11 έχουν μεταφερθεί από το νόμο 4014/11 στο νόμο 4178/13
- 158.500 δηλώσεις του νόμου 4014/11 καλύπτονται με δόσεις ή και βρίσκονται σε προκαταρκτικό στάδιο νομιμοποίησης αυθαιρέτων με το νόμο 3843/10- 2 δισ. ευρώ εισπράχθηκαν με τους νόμους 4014/11 και 4178/13
- 997.120.904 ευρώ, από πρόστιμα αυθαιρέτων συγκεντρώθηκαν με το νόμο 4014/11 («νόμο Παπακωνσταντίνου»)
- 261.964.248 ευρώ από πρόστιμα αυθαιρέτων έχουν συγκεντρωθεί με το νόμο 4178/13 («νόμος Καλαφάτη»  λικού προστίμου μέσα σε ένα εξάμηνο από την ημερομηνία υπαγωγής επωφελούνται έκπτωσης 10%. Τα πρόστιμα διαφοροποιούνται ανάλογα με το έτος κατασκευής του αυθαιρέτου: Για αυθαίρετα πριν από το 1975 ισχύει πρόστιμο 500 ευρώ. Τα ακίνητα μέχρι τις 31/12/1982 υποχρεούνται στην πληρωμή του 15% του προστίμου που αναλογεί. Τα ακίνητα που χτίστηκαν μετά την 1/1/1983 και ώς τις 31/12/2003 πληρώνουν το 80%. Για τα ακίνητα που είναι αυθαίρετα και χτίστηκαν μετά το 2004 έως και 1/1/2011 το πρόστιμο θα πληρωθεί στο σύνολο του.

Pεπορτάζ: APΓYPHΣ ΔEMEPTZHΣ

enet.gr