Αποκατάσταση και ανάπλαση της Δημοτικής Αγοράς της Κυψέλης

Ομάδα μελέτης: Χριστίνα Γιαννοπούλου, Ιωάννα Τσίμπου, Τζένη Χαλκιαδάκη
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Ελένη Πορτάλιου
Σύμβουλοι καθηγητές: Ελευθερία Τσακανίκα, Βασίλης Τσούρας
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Ημερομηνία παρουσίασης : Νοέμβριος 2008

ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ

Το κτίριο της δημοτικής αγοράς οικοδομήθηκε στον πεζόδρομο της Φωκίωνος Νέγρη την περίοδο του Μεσοπολέμου, και για χρόνια αποτέλεσε χώρο συνεύρεσης των κατοίκων και σημείο αναφοράς της περιοχής. Η λειτουργία της Δημοτικής Αγοράς έπαψε το 2003, ύστερα από μερικά χρόνια υπολειτουργίας.  Το 2004 μετά από την κινητοποίηση των κατοίκων και κοινωνικών φορέων της περιοχής επιτυγχάνεται η διάσωση του κτιρίου από την κατεδάφιση, και το 2005 χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο μνημείο με Υπουργική Απόφαση. Το Δεκέμβριο του 2006, με τοπική πρωτοβουλία κατοίκων και φορέων, η Δημοτική Αγορά ξανάνοιξε και καθαρίστηκε  για να αρχίσει να φιλοξενεί πλήθος δραστηριοτήτων. Οι κάτοικοι συντονίζονται από τότε μέσω μηνιαίων ανοιχτών συνελεύσεων, όπου αποφασίζουν για τις δραστηριότητες και τη λειτουργία της.

ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ - ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

Πρόκειται για ένα μονώροφο κτήριο, που συγκροτείται από έναν κεντρικό υπερυψωμένο χώρο κίνησης με εκατέρωθεν, κατά μήκος διατεταγμένα καταστήματα. Εκτός από τα εσωτερικά καταστήματα, στη μία μακριά όψη υπάρχει και μία σειρά καταστημάτων  με εξωτερική πρόσβαση, κάτω από στοά. Στις τέσσερις γωνίες του κτιρίου σχηματίζονται  τέσσερα μεγαλύτερα καταστήματα.

Το κτίριο αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα του μοντέρνου κινήματος, με ορθολογικό σχεδιασμό. Διαθέτει ακόμα, όμως, πολλά κλασικιστικά στοιχεία, όπως η συμμετρία στις όψεις, ο τονισμός στις οριζόντιες ζώνες με γείσο και ορθομαρμάρωση καθώς και οι παραστάδες με γύψινα κιονόκρανα. Οι τριγωνικές απολήξεις των δοκαριών στη στέγη μοιάζουν να αναφέρονται στο νεοκλασικό αέτωμα.

ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ

Η Κυψέλη, στην ευρύτερη περιοχή της αγοράς, είναι πυκνοδομημένη με περιορισμένους ελεύθερους πράσινους χώρους. Ακόμα, διαθέτει ελάχιστα δημόσια ή δημοτικά κτήρια που καλύπτουν τις κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες των κατοίκων. Ως εκ τούτου, η Δημοτική Αγορά μαζί με τη Φωκίωνος Νέγρη, που διαμορφώνουν έναν ισχυρό αστικό συντελεστή, μπορούν να αποτελέσουν ένα δημόσιο πόλο συλλογικών χρήσεων και κοινωνικής ζωής.

Η  σημερινή λειτουργία της Αγοράς, που προκύπτει από τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής, μαζί με τον ιστορικό ρόλο του κτηρίου στην περιοχή, ως χώρος κοινωνικής μνήμης, είναι οι βασικοί παράγοντες για την πρόταση ενός κέντρου κοινωνικής επαφής και συνάντησης, πολιτισμού και ενημέρωσης με αυτοδιαχειριστικές πρακτικές.

Λειτουργίες του Κοινωνικού Κέντρου

∙ Βιβλιοθήκη με τμήμα δανεισμού και αναγνωστήριο, με πολυμέσα
∙ Καλλιτεχνικό Εργαστήριο (ζωγραφική, κεραμική κ.α.)
∙ Αίθουσα επιμορφωτικών σεμιναρίων
∙ Αίθουσα για συνελεύσεις συλλόγων και οργανώσεων
∙ Καφενείο και παρασκευαστήριο
∙ Εκθεσιακοί χώροι
∙ Κεντρικός χώρος εκδηλώσεων
∙ Μικρά καταστήματα
∙ Χώροι υγιεινής
∙ Αποθηκευτικοί χώροι

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Η αποκατάσταση της Δημοτικής Αγοράς αποβλέπει στη διατήρηση της τυπολογίας και του χαρακτήρα του κτηρίου μέσω της ανάδειξης των βασικών χαρακτηριστικών του με όσο το δυνατόν ακριβή επαναφορά στην αρχική του κατάσταση. Συνεπώς, οι επεμβάσεις που προτείνονται, στο πλαίσιο της επαναχρησιμοποίησης του κτηρίου, με στόχο την εξυπηρέτηση των νέων λειτουργικών αναγκών, δεν επηρεάζουν την τυπολογία του κτηρίου. Οι νέες κατασκευές είναι σαφώς διακριτές κατασκευαστικά από την υπάρχουσα δομή, ενώ ταυτόχρονα είναι εύκολα αποσπάσιμες σε περίπτωση μελλοντικής αλλαγής στη χρήση του κτηρίου.

Η αποκατάσταση του κτιρίου περιλαμβάνει τα εξής:

∙ Αποκατάσταση της κατασκευής
∙ Αποκατάσταση των όψεων
∙ Αποκατάσταση του εσωτερικού
∙ Βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς
∙ Βελτίωση της ακουστικής

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.