(183.12) Επόμενος σταθμός Ζωγράφου – πλατεία Γαρδένιας

Φοιτήτρια : Καραγιάννη Μαρία
Επιβλέπων: Σταυρίδης Σταύρος
Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ
Ημερομηνία παρουσίασης Οκτώβριος 2012

Στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η ενασχόληση με ζητήματα που αφορούν στη διαμόρφωση μιας κεντρικής πλατείας και πώς αυτή μετασχηματίζεται, όταν ένα υπόγειο μέσο μεταφοράς διεκδικεί από το χώρο της προκειμένου να βρει διέξοδο πάνω σε αυτήν και να εισάγει μια νέα σημειολογία που θα υποδηλώνει την παρουσία του εκεί.

Η μελετώμενη πλατεία είναι η πλατεία Αλεξανδρή- πλατεία Γαρδένια, στη συμβολή των λεωφόρων Παπάγου και Γ.Ζωγράφου στην περιοχή του Ζωγράφου, στην οποία προβλέπεται από την Αττικό Μετρό και το Δήμο Ζωγράφου να κατασκευαστεί ένας από τους τρεις σταθμούς μετρό που θα εξυπηρετούν το δήμο.

Κεντρικό θέμα είναι ο χωρός ενός σταθμού, όχι μόνο ως ένας χώρος διέλευσης- συνεχούς κίνησης και εναλλαγής προσώπων και συρμών, αλλά ως ένας τόπος-τοπόσημο της περιοχής, που συμφιλιώνει την υπόγεια με την επίγεια κίνηση και ζωή της πόλης.  Αυτό επιτυγχάνεται κυρίως με την εύκολη πρόσβαση στο επίπεδο του σταθμού και την εισαγωγή χρήσεων που ευνοούν την προσέλκυση των κατοίκων της περιοχής και την παρατήρηση των διερχούμενων συρμών και της ζωής του σταθμού, όπως κάποια περίπτερα και ένα αναψυκτήριο με θέα την αποβάθρα. Επίσης, δημιουργείται ένα επίπεδο εκθεσιακού χώρου πάνω από το τελικό επίπεδο της αποβάθρας, όπου οι χρήστες του σταθμού μπορούν να διατρέξουν.

Βασικό μέσο-εργαλείο συσχέτισης αυτών των δύο κόσμων αποτελεί το φυσικό φως και η διαχειρισή του μέσα στον υπόγειο χώρο.  Το φυσικό φως εισχωρεί σταδιακά μέχρι την τελική στάθμη- μέχρι το επίπεδο της αποβάθρας, δημιουργώντας ένα σταθμό φυσικού φωτός στη συνεχή εναλλαγή τεχνητού φωτός και σκότους ενός τυπικού ταξιδιού με τον υπόγειο συρμό. Ένα μεγάλο άνοιγμα κατα μήκος της πορείας εισόδου στον σταθμό επιτρέπει την οπτική επαφή προς την πόλη και αντίστροφα προς το κεντρικό επίπεδο του σταθμού. Τρία πλάγια ανοίγματα στο επίπεδο της πλατείας φωτίζουν την κάθοδο/άνοδο από την αποβάθρα με βορινό φως και ταυτόχρονα καδράρουν τους μεγάλους ευκαλύπτους της πλατείας, ενώ τρία οριζόντια ανοίγματα στο επίπεδο του πεζοδρόμου φωτίζουν κατακόρυφα το σταθμό μέχρι το επίπεδο της αποβάθρας. Τέλος, ένα μεγάλο άνοιγμα, που αποτελεί μέρος του συντριβανιού της πλατείας, αρθρώνει την πλατεία με τον πεζόδρομο και φωτίζει το κεντρικό αίθριο του σταθμού.

Επίσης, μία γλυπτική κατασκευή από αναρτώμενα γυάλινα και μεταλλικά στοιχεία ταλαντώνεται με τα ρεύματα αέρα των διερχούμενων συρμών, δημιουργώντας κάθε φορά έναν ιδιαίτερο ήχο.

Η νέα διαμόρφωση της πλατείας σε σχέση με το νέο σταθμό μετρό που θα έρθει να "κουμπώσει" πάνω της, επιχειρεί να σεβαστεί το χαρακτήρα της πλατείας που έχει διαμορφωθεί στο πέρασμα του χρόνου και ταυτόχρονα πληροί τις προϋποθέσεις-προδιαγραφές ενός τεχνικού έργου όπως η κατασκευή ενός σταθμού μετρό. Συγκεκριμένα, το απαιτούμενο μήκος των 110 μέτρων της αποβάθρας παίζει καθοριστικό ρόλο στην όλη σύνθεση, ενώ στο επίπεδο της πλατείας γίνεται προσπάθεια να διατηρηθεί η χρήση του υφιστάμενου αναψυκτηρίου και να ενισχυθεί η χρήση της πλατείας ως χώρου συγκέντρωσης μέσω καθιστικών τα οποία πλαισιώνονται και σηματοδοτούνται από στέγαστρα με αναρριχητικά φυτά. Τέλος, εισάγεται ένας σταθμός ενοικιαζόμενων ποδηλάτων τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους φοιτητες που καταφθάνουν στην περιοχή και φοιτούν στις προσκείμενες σχολές.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.