UNStudio, Burnham Pavilion, Σικάγο

Το 1909 οι αρχιτέκτονες Daniel Burnham και Edward Bennett παρουσίασαν ένα οραματιστικό σχέδιο για την πόλη και την ευρύτερη περιοχή του Σικάγο, ένα από τα πιο κατοικήσιμα και προσοδοφόρα μέρη του 20ου αιώνα. Το masterplan περιλάμβανε μια θεαματική λίμνη, υπαίθριους χώρους και δυναμικά συστήματα μεταφορών. Αυτό το όραμα ενέπνευσε και τον σχεδιασμό του περιπτέρου των UNStudio καθώς και των Zaha Hadid Architects, οι οποίοι επίσης συμμετέχουν στο Burnham Plan Centennial.

Τα τολμηρά σχέδια των περιπτέρων αντιπροσωπεύουν την εκατονταετή προσπάθεια του Burnham για την συμμετοχή της περιοχής στην αρχιτεκτονική και τον αστικό σχεδιασμό και ταυτόχρονα ενθαρρύνουν ένα νέο κύμα πολιτικής δέσμευσης και προγραμματισμού για τα επόμενα 100 χρόνια.

Η «δημόσια τέχνη και ο οραματιστικός σχεδιασμός είναι απαραίτητα για οποιαδήποτε πόλη προκειμένου να διαδραματίσει έναν παγκόσμιο ηγετικό ρόλο στον 21ο αιώνα», σχολιάζει ο John Bryan, πρόεδρος της επιτροπής του Burnham Plan Centennial. «Αυτά τα δύο περίπτερα Burnham κάνουν τολμηρές δηλώσεις στον κόσμο, όπως έκανε και το Millennium Park για την εμπιστοσύνη του Σικάγο στο μέλλον του…. Σαν όμορφα κομμάτια design και καινοτομίας, τα περίπτερα δίνουν στους επισκέπτες την ευκαιρία να εξερευνήσουν την πόλη από μια διαφορετική οπτική.»

Το περίπτερο των UNStudio χρησιμεύει ως σύγχρονη μηχανή θέασης της πόλης. Είναι τοποθετημένο στη μέση του Millennium Park και πλαισιώνεται από τη λίμνη Michigan και τη Michigan Avenue. Το περίπτερο των UNStudio αναφέρεται  σε διαφορετικά αστικά συμπλέγματα, προγράμματα και κλίμακες. Ως πρόγραμμα, το περίπτερο προσκαλεί τους ανθρώπους να συναντηθούν, να περπατήσουν γύρω και μέσα από αυτό και να το εξερευνήσουν. Το περίπτερο των UNStudio είναι  ένα γλυπτό το οποίο δρα ως αστικός ενεργοποιητής.

Βασισμένος στην ιδιομορφία της περιοχής, ο σχεδιασμός του περιπτέρου αναπτύσσει μια πολύπλοκη σχέση με την υπάρχουσα φόρμα της άκαμπτης γεωμετρίας και εισάγει ταυτόχρονα ένα ρευστό πολυδιάστατο χώρο. Προσανατολίζεται στη σύσταση της πόλης και στις ροές των επισκεπτών που εξερευνούν το Millennium Park και κυρίως προσφέρει διαφορετικές προοπτικές προς το πάρκο και την πόλη.

 Οι UNStudio αρχικά χρησιμοποιούν την ορθογωνική διάταξη της πόλης και τον κάνναβο του πάρκου. Οι ακμές του περιπτέρου ακολουθούν τη σοβαρή οργάνωση του Σικάγο και τη γεωμετρία του Millennium Park. Το σχέδιο Burnham, εκατό χρόνια πριν, εισήγαγε το γενικό δίκτυο-κάνναβο της πόλης ως κύριο οδηγό οργάνωσης του ιστού της αλλά επίσης εισήγαγε μια μηχανή ανάγνωσης της σαφήνειας και της διαφορετικότητας, τα διαγώνια boulevards τα οποία δημιουργούν συγκεκριμένες προοπτικές προς την πόλη.

Το περίπτερο των UNStudio λειτουργεί κατά τον ίδιο τρόπο, χρησιμοποιώντας  όμως όλο το φάσμα των 360 μοιρών. Αντί της τεκτονικής διαστρωμάτωσης της πόλης του Burnham, το περίπτερο δημιουργεί μέσω μιας ρευστής και συνεχής φόρμας μία διαβάθμιση μεταξύ των συστατικών του δαπέδου, του τοίχου και του στεγάστρου. Ο χαρακτηρισμός του τι είναι οριζόντιο ή κατακόρυφο μετατρέπεται σε μια αντίληψη του χώρου ως συνεχούς μετασχηματισμού και ρευστότητας. Η αρχικά οριζόντια πανοραμική θέα πάνω από την εξέδρα του περιπτέρου αλλάζει ομαλά διαγωνίως σε τρία ανοίγματα οροφής, καδράροντας κατακόρυφες απόψεις της κορυφογραμμής της πόλης. Η αμφισημία της κατεύθυνσης και η εισαγωγή της συνεχούς ροής της δομής επιτρέπει την δημιουργία ομαλά αποκαλυπτόμενων χώρων, κατευθύνσεων και κυρίως πολύ διαφορετικών προοπτικών και την ανάγνωση του αστικού ιστού.

Για να δώσουν έμφαση στη μορφή και τη γεωμετρία του περιπτέρου καθ' όλη τη διάρκεια της νύχτας, οι UNStudio χρησιμοποιούν μια περίπλοκη συσκευή φωτισμού. Τοποθετημένο στην εξέδρα του περίπτερου ένα σύστημα 49 LED φωτίζει τις ρευστές μορφές του περιπτέρου, μεταξύ των δύο οριζόντιων επιπέδων, της εξέδρας και της οροφής. Στον πραγματικό χρόνο η συνεχώς μεταβαλλόμενη ζωτικότητα του φωτός ποικίλλει στην ένταση, στο χρωματικό φάσμα και στο ρυθμό της ενεργοποίησης. Η επιπλέουσα στέγη προβάλλει εντυπωσιακά τους στρατηγικά τοποθετημένους διακόπτες που προσφέρουν στους επισκέπτες προοπτικές της κορυφογραμμής του Σικάγο που δεν έχουν ξαναδεί. Τη νύχτα, τα χρωματιστά φώτα του πατώματος αλλάζουν καθώς οι επισκέπτες κινούνται μέσα στο περίπτερο.

Τα εγκαίνια για τον εορτασμό των εκατό χρόνων του σχεδίου Burnham ήταν στις 19 Ιουνίου 2009. Τα περίπτερα θα παραμείνουν ανοικτά στο Millennium Park μέχρι 31 Οκτωβρίου. Πληροφορίες για το πρόγραμμα του Burnham Plan Centennial μπορείτε να βρείτε στο www.burnhamplan100.org.

Πληροφορίες: ευγενική παραχώρηση των UNStudio
Φωτογραφίες: Christian Richters

Μαρία Παπαδημητρίου, αρχιτέκτων μηχανικός