(119) Εδαφικές συναρμογές, η τοπιογραφία της οικειοποίησης

Φοιτήτριες: Σταμούλη Χριστίνα,  Καβουκλή Εύα
Επιβλέποντες καθηγητές: Παπαδόπουλος Σπύρος, Τζιρτζιλάκης Γιώργος
Ημερομηνία υποστήριξης: 14 Οκτωβρίου 2009
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 

 

 

Σύντομη περιγραφή θέματος
Η επιλογή του θέματος προήλθε από τον προβληματισμό για  τη δομή του σχολικού κτιρίου στον ελλαδικό χώρο. Το οικόπεδο μελέτης βρίσκεται στο Δήμο Κορωπίου του νομού Αττικής. Το επικλινές έδαφος ήταν αφορμή για να επεξεργαστούμε παράλληλα με τον σχεδιασμό του σχολείου, τον σχεδιασμό  του εδάφους και το πώς αυτό συνδιαλέγεται με το κτίριο. Το κτιριολογικό πρόγραμμα περιλαμβάνει το συγκρότημα Γυμνασίου-Λυκείου, που συστεγάζονται ειδικά εργαστήρια θετικών επιστημών, κλειστό γυμναστήριο, χώρο φιλοξενίας και πλατεία-εκθεσιακός χώρος.

 

 

 

Περιγραφή

Playground

Στα σχολικά κτίρια υπάρχει κατά κανόνα αυστηρή αντιστοιχία χρήσεων και χώρων, καθώς και χρονικά όρια απασχόλησής τους. Ερευνώντας τον διαχωρισμό μεταξύ σχολικού κτιρίου και αύλειου χώρου και αντίστοιχα μαθήματος - διαλείμματος, επαναπροσδιορίζουμε την έννοια "σχολικό προαύλιο"  δημιουργώντας (στην θέση ενός προαύλιου) ένα τοπίο - "playground" μέσα στο οποίο εντάσσεται το κτίριο.   

Σύμφωνα με τον Τάκη Ζενέτο "υπάρχει δυνατότητα μιας μορφολογήσεως του φυσικού περιβάλλοντος, μιας γλυπτικής του εδάφους, που "κατασκευάζεται" όπως και το αρχιτεκτόνημα που πρόκειται να "υποδεχτεί". 

Ορίζουμε τον συνολικό χώρο που περιβάλλει το κτίριο ως αύλειο.

Μέσα από τη μορφολόγηση του εδάφους τα όρια του αύλειου χώρου χαλαρώνουν. Καθώς  το έδαφος υψώνεται ή υποχωρεί δημιουργούνται πολλαπλοί πυρήνες συγκέντρωσης και δραστηριότητας, αποφεύγοντας την ύπαρξη ενός μοναδικού κέντρου, όπως είθισται στα σχολεία, ενώ ταυτόχρονα διευκολύνεται η οικειοποίηση του χώρου από μικρότερες ομάδες μαθητών.     

 

Η αποφυγή αυστηρής οριοθέτησης οδηγεί σε έναν ελεύθερο τρόπο εκμετάλλευσης του χώρου, καθιστώντας τον μαθητή ενεργητικό και δημιουργικό χρήστη - τόσο στο εσωτερικό του σχολείου όσο και στον περιβάλλοντα χώρο. 

Σε εξάρτηση με την μορφή του εδάφους και τις διαβαθμίσεις του οικοπέδου προκύπτουν ζώνες διαφορετικής προσβασιμότητας και ιδιωτικότητας, σύμφωνα με τις οποίες έγινε και η τοποθέτηση των κτιρίων «δορυφόρων», φυσικά σε συσχετισμό και με την χρήση τους. Το κυρίως σχολικό  κτίριο τοποθετείται στο   ψηλότερο σημείο του επικλινούς οικοπέδου καθώς εκεί επιτυγχάνεται ο μεγαλύτερος βαθμός ιδιωτικότητας. Τα λοιπά τμήματα (εργαστήρια θετικών επιστημών, κλειστό γυμναστήριο, χώρος φιλοξενίας και πλατεία-εκθεσιακός χώρος) έχουν χρήσεις συμπληρωματικές του σχολικού προγράμματος και είναι πιο ανοιχτά ως προς την χρήση από την υπόλοιπη κοινότητα.  

 

 

 

 

Σχολικό Κτίριο - Αίθουσα

"Η αληθινή μάθηση δεν είναι μια διαδικασία που χαρακτηρίζεται από την ευταξία" (John Hollt).

Η τάξη στο «εργοστασιακό» μοντέλο σχολείων, που στην Ελλάδα τουλάχιστον έχει διατηρηθεί στην πλειοψηφία των σχολικών κτιρίων, αποτελεί έναν κλειστό σαφώς ορισμένο χώρο, απομονωμένο από το υπόλοιπο κτίριο.

Το σχήμα της μονάδας της σχολικής αίθουσας που προτείνουμε τείνει να προστατεύει, να "αγκαλιάζει" τον χώρο του μαθήματος, χωρίς να τον κλείνει αυστηρά ή να τον απομονώνει από το υπόλοιπο κτίριο. Για την ενίσχυση του σκοπού αυτού οι αίθουσες  αποκολλώνται από το κέλυφος του κτιρίου δημιουργώντας ένα οπτικό πέρασμα από την πρώτη αίθουσα μέχρι την τελευταία.

Επεξεργαζόμενοι τον χώρο του διαδρόμου  ανατρέξαμε στον τρόπο με τον οποίο μορφολογήσαμε το έδαφος. Με ανάλογο χειρισμό η επιφάνεια του διαδρόμου αποκτά  εντάσεις μέσω της εναλλαγής σημείων κίνησης και στάσης. Λωρίδες αποσπούνται από την επιφάνειά του και διαμορφώνουν ''ελεύθερους χώρους'', οι οποίοι δεν έχουν προκαθορισμένη χρήση. Αποτελούν τόπο  αλληλεπίδρασης και κοινωνικοποίησης των παιδιών και μπορούν επιλεκτικά να λειτουργήσουν ως εργαστήρια για ατομική ή ομαδική εργασία, ως τόπος διαλείμματος ή παιχνιδιού αλλά και ως εναλλακτικοί χώροι διδασκαλίας.

Μέσα στο σχολικό κτίριο δημιουργούμε μικρές "γειτονιές" από τριάδες σχολικών αιθουσών και μεταξύ αυτών και του προαυλίου παρεμβάλλουμε τους ''ελεύθερους χώρους'' επιχειρώντας να αντιπαραθέσουμε την "τάξη" με την "αταξία".

 

 

 

Ξενώνες

Το κτίριο των ξενώνων παρέχει την δυνατότητα φιλοξενίας ομάδων μαθητών και διδασκόντων στα πλαίσια προγραμμάτων ανταλλαγής με το εξωτερικό ή εσωτερικό. Παράλληλα προσφέρεται για φιλοξενία ομιλητών  εκδηλώσεων για την ενημέρωση μαθητών αλλά και μελών της κοινότητας.

 

 

 

Πλατεία

Θέλοντας να αποφύγουμε τον διαχωρισμό σχολικής κοινότητας και κοινωνίας εισάγουμε στο οικόπεδό μας μια δημόσια πλατεία με εκπαιδευτικές χρήσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους μαθητές αλλά και τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Η βύθιση της πλατείας σηματοδοτεί την εισχώρηση της κοινότητας  στην σχολική και παράλληλα οριοθετεί  τον δημόσιο χώρο. 

Πρόκειται για ειδικά εργαστήρια (ξυλογλυπτικής, μοντελισμού, φωτογραφίας, σκοτεινός θάλαμος, studio ηχογραφήσεων) για τους μαθητές και πιθανή συνεργασία τους με άτομα εκτός της μαθητικής κοινότητας. Ο εκθεσιακός χώρος προσφέρεται για προβολή της δουλειάς τους στο γενικότερο σύνολο της κοινότητας.

 

 

 

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ: Θέλοντας να αναδείξουμε τις πιο φρέσκιες και ζωντανές ιδέες στην αρχιτεκτονική , καλούμε όλους τους νέους αρχιτέκτονες να μας στείλουν προς δημοσίευση την διπλωματική τους εργασία.
Συμμετοχή & Βραβεία 2009 - 2010 >>>